O respecto á tradición

Nun país no que, por tradición, a un corpo militar se lle chama garda civil; no que, por tradición, se matan touros, tras os escarnecer, na denominada “festa nacional”; no que, por tradición, un fato de borrachos corren pola mañanaciña, noutra festa popular, diante doutros touros para alimentar así o xornal do día con interesantes novas de dentes rompidos, costelas fracturadas e cellas purulentas; no que, por tradición, persoas que casan na igrexa, bautizan os nenos na igrexa, celebran a primeira comuñón dos nenos na igrexa, xamais se interrogaron sinceramente sobre os seus propios sentimentos relixiosos;  neste país, paradigma da coherencia, o «respecto á tradición» semella un mantra, de durísimo material, contra o que se estrelan vontades, argumentos e razóns. 

Tradicións hainas boas e malas. É bo, por exemplo, comer o polbo na Santa Minia de Brión pero malo degolar galos dependurados dunha corda nun estourido de testosterona. A tradición, que tanto engaiolou os románticos ao punto de inventaren o folklore, alicerza sempre nos ingredientes máis emocionais, e, polo tanto, subxectivos da nosa pobre cerna humana. Por iso, e na medida en que historicamente foron callando os logros da sociedade civil fronte ao peso, por veces onerosísimo, da tradición, foise establecendo tamén un difícil equilibrio entre  valores universalmente compartidos e outros suxeitos a crenzas, dignas de todo respecto, pero que, ao cabo, proceden dun credo ou confesión persoal. Un difícil equilibrio, digo, e tamén una permeación contraditoria: qué do seu valor netamente relixioso ten hoxe o Nadal, esa impúdica orxía anual de consumo? Quen, por moi laico que sexa, deixa de cear cos seus en Noiteboa? Fan todos os peregrinos por auténtica convición católica o camiño de Santiago? Encontro interior, camiño espiritual, viaxe anímico… son expresións que, dende unha concepción en orixe vencellada a un certo credo, evidencian esa permeación inevitable nun mundo no que, tras tanto sangue e sufrimento, chegamos a un acordo razoable: non compartir a túa crenza, e polo tanto as túas tradicións, non me fai nin mellor nin peor ca ti, faime, simplemente, distinto. 
Ninguén entendería que un servidor do pobo, pois para tal efecto polo pobo foi elixido, faltase a eses valores civís universalmente compartidos que fixeron da nosa unha sociedade aberta e libre. En troques, declinar a súa presenza, como autoridade civil, en ritos derivados de crenzas particulares que non son as súas alcánzaseme unha actitude, cando menos, coherente. E a coherencia é, como os billetes de 500, algo moi raro de ver por estes pagos.