22.7.18

Volksgeist e nikis de algodón


Un dos inventos cos que o século XIX obsequiou ao pensamento universal é, na miña opinión, o responsable de moitos dos líos, conflitos, desavinzas e guerras nos que a humanidade posterior se viu envolta. Este invento, derivado do ideario dos románticos (que, como é sabido, eran todos melancólicos ou enfermos de pulmón), é o de Volksgeist, en romance o ‘espírito do pobo’. O que talvez non supoñían os románticos (que como todos os ilusos eran maiormente boa xente) é que unha conciencia esaxerada deste espírito ou alma do pobo, o que hoxe bautizamos con moito menos lirismo problema identitario, ía conducir por vía directa a unha perversión: a de crer que o pobo ao que pertencemos, provisto dun determinado carácter colectivo, é mellor dotado, máis forte e nobre ca os pobos veciños e por iso ten un dereito supremo á existencia, aínda a costa do sufrimento alleo, o que hoxe bautizamos con  moito menos lirismo supremacismo. Bote vostede unha ollada á recente historia de Europa ou á primeira de La Vanguardia de calquera día destes e entenderá o que digo.
Pero, por fortuna, existe outra lectura do Volksgeist romántico, pois no espírito dos pobos, para alén dos excesos ideolóxicos que con el se avivan, latexa o pulso de peculiaridades moitas veces únicas ou dificilmente transferibles, se non é pola vía da ironía e o humor.
 Serigrafar nikis con exemplares fraseolóxicos de galeguidade popular, cotiá e mesmo familiar resúltame unha enxeñosa iniciativa empresarial, que aplaudo vigorosamente. Merquei o verán pasado unha destas camisetas, que, sobre un fondo azul abisal, exhibe orgullosamente un anuncio categórico, derivado dos moitos compromisos da nosa axenda: Marcho que tengo que marchar. Outras refírense ao imperdoable pecado en Galicia de erguerse da mesa con fame: Come, neniño, come ou Quedaches con fame? Fágoche un bisté? 
Cualquier cosiña, ya sabes (cando, tras pagar, saímos da tenda cunha prenda ou un par de zapatos e nos despedimos da dependenta); ¿No me comprendes lo que yo te digo? (pregunta reiterada dalguén que nos está colocando un cotilleo); Ai, que feito! (=Ai, que lindo! en Santiago, con especialmente referencia a un neno); Yo es que esto no te lo trabajo (tamén en Compostela, expresión de ser alleo á explotación comercial de certos xéneros) son outros fascinantes (e intraducibles) especimes dun Volksgeist irrepetible, dignos de perpetuarse no algodón dun niki. Tomen nota, fabricantes!!

7.7.18

A nube e a terceira lei de Clarke


A terceira das leis de Clarke… Qué non sabe vostede quen é Clarke? Home, así non hai que escriba nun blog… Para que demos está san Google? Ande, ande, vaia vostede á fiestra que todo o sabe e pregunte por Arthur Clarke. Xa? Ben, pois a terceira lei de Clarke, enunciada hai unha vintena de anos, mire que era listiño o tipo, di que unha tecnoloxía suficientemente avanzada é indistinguible da maxia. Quero eu crer que o señor Clarke, cando a emitiu, pensaba que tan admirable sentenza podía aplicarse a todo grao de civilización. Cando un tal Gensfleisch maguntino inventou contra os mediados do século XV un aparello que permitía replicar nunha tarde cen exemplares dun libro que ata aquel momento levaba meses compoñer a man, a curia católica, que axiña albiscou o perigosísimo potencial do chintófano, non tardou en facer boa a lei de Clarke, imputando o invento á maxia, si, pero neste caso negra e demoníaca. Imprentar e difundir, en efecto, centos de libros no prazo de días era, para a época, algo só atribuíble a un poder que excedía o humano, algo do que, por certo, don Martín Lutero alemán estaba moi satisfeito, pois só Deus sabe canto axudou a espallar a causa da Reforma o diabólico cacharro de facer libros do seu paisano. Mesmo para un colono dixital como quen isto escribe (paréntese: un colono dixital é un inmigrante con certo éxito á hora de colonizar terreos dixitais, especialmente profesionais), a tecnoloxía contemporánea da comunicación é algo máxico, supoño que relativamente explicable en termos de bits e propiedades asombrosas da nube pero arcana e enigmática cando se trata de comprender a súa case divina sabedoría. 
É o caso que hai xa algún tempo, véndome obrigado a liberar espazo do meu móbil, decidín eliminar unha aplicación de música na nube. Mala decisión pois, quen pode vivir sen música? Recuperei a aplicación hai uns días, instalando desde a tenda máis famosa da internet unha versión moi actualizada. Poño os cascos, boto a andar e selecciono ao chou unha lista de cancións. Tras dous ou tres temas, comezo a escoitar unha melodía, que tiña case esquecida. Logo outra, na mesma orde na que eu as dispuxera na miña lista, que eu crin desaparecida cando borrei a aplicación. Pensei: internet, a nube quérenme, lémbranme, son albaceas de malas decisións que, tal vez, non debín tomar, e, por se acaso, gardan nalgún recanto as cancións que me gustaron algún día. Xa non poden quedar tecnófobos. Nada humano é alleo a nube.