Contra 1977 eu militaba na Xuventú (sic) Comunista de Galicia, brazo adolescente e fortemente hormonado
do partido, que o era por antonomasia,
é dicir, o pecé, sufixado en Galicia:
pecegá. Daquela era eu usuario dunha considerable
empanada mental, na que, sen orde nen concerto, se mesturaban unha chea de
lecturas mal dixeridas (Lenin, Malinowski, Freud, Cortázar…), das que non
tiraba maldita a jota, o visionado de pelis tan contraculturais como aburridas
(Bergman era unha especialidade) e a audición de músicas andinas, un chisco
cursilonas, todo remexido coa impostergable necesidade de expansión sexual
propia dos dezasete anos. Fumaba Celtas, gastaba botas gorila, anorak e uns
pelos longos, de cor das cenorias e enguedellados, compoñendo o atrezzo do que entón se coñecía como progre. Xuntábame con dous perdis da
vila, un deles pintor bohemio, de apelido Muras, da parte de Montes, moi boa
xente, que morreu novo (e ben que o sentín), de tendencia nacionalista; o outro
atendía por Orlando (un nome que ía ao pelo a un suxeito tan bizarro), gai e
anarquista.
Nunha sorte de entente frontepopulista, unida máis pola gana de
carallada que polo rigor doctrinario, faciamos saídas nocturnas pola Estrada
provistos de spray para plasmar nas tapias locais tweets de menos de cento vinte caracteres. Muras, que militaba na
AN-PG, escribía Autodeterminación para
Galiza; eu reclamaba Aministía xeral,
e o noso amigo anarquista luxaba o branco inmaculado das paredes cuns
disparates que nos facían temer, se eramos detectados polo Land-Rover do
benemérito corpo: Armas para el pueblo;
Obreros: a las armas!, e cousas así.
Para que non o recoñeceran (ou iso era o que el cría), Orlando poñía a trenka
do revés, e entre o spray, a melena loira e os cadros e costuras do forro da
prenda ofrecía unha imaxe de orate surrealista e abigarrado, como correspondía
ao dinamiteiro que levaba dentro. Souben, anos despois, que tamén Orlando se
foi na flor da vida.
Entón
eu non o sabía, pero aquela entente de tres rapaces unidos por unha sede de
liberdade tan intensa como a sublevación hormonal que experimentaban ía ser
corenta anos máis tarde un símbolo, cando menos para min, de entusiasmo e
ilusión colectivas, un símbolo honrado, modesto e íntimo pero non por iso menos
trascendente. Hai corenta anos, por aqueles días de pólvora e magnolias, o país
votou unha constitución que, con cousas boas e outras malas, fixo sermos o que
somos. É polo arrecendo irrepetible daqueles días polo que hoxe non soporto que
catro revolucionarios de gardarroupa me perdoen a vida.