
Non hai nada, en efecto, que poña as cousas no seu sitio coma o tempo, ese mestre sabio, invisible, que, contra vento e marea, moldéao todo e acomoda xentes e cousas, pedras e herbas, mares e montañas ao seu destino inevitable. A historia, que é unha porción de acontecementos variados cos que, para explicar a súa inmensa vastedade, as persoas vestimos o tempo, amósanos, neste sentido, unha eterna lección de circularidade. Nihil novum sub sole quixo o latino. Canta razón tiña! Colla vostede unha moeda de 20 cts. Vale, pois, iso, vale o que custa: 20 cts. Agora agóchea baixo terra, e como coa Oxford University, deixe que lle pase o tempo por riba. Dentro de cinco mil anos, se alguén a atopa, xa non é unha moeda, é historia e o seu valor incalculable.
Na perspectiva histórica nada hai, en efecto, de novo baixo o sol e todo xira e evolúe sen solución de continuidade. Resúltanos imposible porque é agora cando o estamos vivindo, pero, quen sabe se dentro de mil anos, o crack de Wall Street e o buraco sen fondo de Lehman Bros. serán interpretados como os signos da vindeira e insoslaiable apocalipse. De por parte, teño a sospeita (e o medo, máis polos meus fillos ca por min mesmo) de que isto, amigos, non dá para máis. A voracidade deste enlouquecido capitalismo de todo vale, a prédica neoliberal de sálvese quen poida e o que non que se joda están, tal vez, escribindo os compases para que cisne lle cante á «civilización occidental» (e máis altas torres teñen caído, como ben nos ensina Dª Historia).
Tense ao emperador Tiberio, cáncamo e bujarrón, illado na voráxine de vicio que Capri lle proporcionou, como o símbolo preclaro de descomposición dun imperio centenario, que, na súa decadencia espesa e case sólida, anunciaba a oportuna e balsámica profilaxe do cristianismo. Historia.
Acaso que unha bufanda de Prada custe 400 euros ou que a clienta da petshop estea seriamente preocupada pola halitose do seu gato, nun planeta no que tres cuartas partes da poboación se revolven na miseria e sobreviven á enfermidade e a fame, sexan o síntoma co que a historia xulgará dentro de mil anos a decadencia irremediable na que habitamos.