Ollo o meu
can. Dorme tranquilo nunha sombra da terraza, despois dunha intensa mañán de
praia. Ignoro por que pero esta tarde de verán (un verán un chisco cimarrón,
todo hai que dicilo) ponme filosófico. Acaso sexa por contraste da pandemia
festeira que se instala no país coa chegada de agosto e a esixencia
incontestable de atopar a felicidade difrazándonos de viquingos ou piratas e comendo
e bebendo ata non podermos co corpo. O caso é que, mirando o meu can, que
ignora (bendita ignorancia) que un día morrerá, penso que, de entre os inventos
humanos, o tempo é o máis humano de todos, o cal pode resumirse nunha
constatación, á que, de facerlle máis caso, mellor nos iría: o pasado e o
futuro non existen pois sempre é presente. Daí que xogar coas ficcións do tempo
sexa, para alén de extremadamente suxestivo, extremadamente inquietante. Cando
en 2019 leo nun vello tratado de astronomía editado nos anos vinte do pasado
século que a vindeira aparición do cometa Halley sería en 1986, as liñas do
tempo esváense situando as miñas lembranzas e vivencias de cando tiña 26 anos
como o futuro dun libro escrito 66 anos antes nun presente de 33 anos despois.
Ou sexa, un lío padre.
Como imaxinarían
nos felices 20 o mundo de 1986? Como imaxinabamos nos oitenta o ano 2019? Á
primeira pregunta non teño resposta. Para responder a segunda, o xenio de
Ridley Scott facturou en 1982 un filme que, para alén dos estreitos límites que
impoñen as etiquetas (neste caso ‘ciencia
ficción’), se converteu nunha icona audiovisual do século XX ademais de nunha
reflexión, de incomparbale lucidez, sobre a condición humana e os límites da
tecnoloxía. Tal vez non sexa un exercicio superfluo comparar o 2019 de Blade Runner imaxinado hai 37 anos e o
2019 de 37 anos despois. Os Ánxeles (de California, non de Brión) segue sendo
unha cidade luminosa, non unha megalópole escura e permanentemente atoldada de
mouros nubeiros e chuvia túzara; menos para os inmigrantes que xogan a vida
nunha patera, as colonias do mundo
exterior son aínda máis unha fantasía que unha realidade; as corporacións como
Tyrell non fabrican replicantes senón telefónos celulares e redes sociais; e
Nexus 6, que contemplou naves en chamas máis alá de Orión e raios C brillar na
Porta de Tannhäuser, é un ser humano, que, como o pellejudo que interpretaba, tamén tiña data de caducidade. O actor neerlandés
Rutger Hauer, que encarnaba o replicante Roy Batty, faleceu hai uns días. No
mesmo ano que, hai 37, o director do filme imaxinou que morrería o seu personaxe.
Ironías do tempo.