Como
melómano militante e lector compulsivo, teño contraído na miña infancia e
primeira xuventude certas débedas que me deixaron sinalado para sempre e que
creo comúns a milleiros de españois, eses referentes que, como as botas Gorila
ou o Kas de limón, fan máis pola percepción dunha patria común que dez mil discursos
políticos.
Á Editorial
Bruguera débolle, probablemente, as miñas primeiras devocións literarias.
Lembra vostede aqueles libros ilustrados de grandes historias (Ivanhoe, O Cid, Quo Vadis?, Guillermo Tell, O último mohicano, Robinson
Crusoe, as novelas de Salgari e Verne, …) que, por tres páxinas de texto
tiñan unha de viñetas en branco en negro? Ibáñez e os seus adorables
Rompetechos, Pepe Gotera e Otilio, o inmoble do 13 rue do Percebe, o botones
Sacarino ou Mortadelo e Filemón supuxeron un deses encontros que, neste caso por
vía de gargallada e o absoluto, hilarante e absurdo disparate, rematan por
aloxarse no substrato cultural máis fondo. As Hazañas Bélicas de Boixcar, lembra?, circulaban no Instituto de man
en man e había consumidores tan voraces que non as deixaban nin en clase,
léndoas de matute agochadas baixo o pupitre entre os xeonllos. Xa con máis anos, no ambiente transgresor da
Transición (que agora unha banda de ioguríns coa vida resolta denominan o
réxime do 78), a detective transexual Anarcoma, da que era creador o gran
ilustrador de cómic Nazario, fíxome vibrar co mundo abertamente escatolóxico,
calculadamente vulgar e case onírico da noite underground na gran cidade. Recentemente,
e malia ser inimigo acérrimo das «novidades editoriais» e dos best-sellers,
teño que recoñecerlle un gran mérito a unha novela que, a través dos trazos
dunha cidade perfectamente identificable no cultural, fixo recuperar a un este
menda, de natural repunante, o gusto pola gran literatura. Refírome a La sombra del viento, de Ruiz Zafón.
Canto á
música, un amigo meu (contaría eu dezoito anos a todo tirar) puxo un día un
elepé dun grupo chamado Iceberg. O disco era Sentiments. Para describir o impacto que aquel rock progresivo,
elaborado, con notas deliciosamente flamencas, de alegres melodías executadas
por auténticos virtuosos me causou, tería que ser mellor escrito do que son.
Anos máis tarde, El Último de la Fila
fixome entender unha linguaxe musical radicalmente diferente pero igualmente
suxestiva, chea de vibrante xenio charnego.
Editorial
Bruguera, Francisco Ibáñez, Boixcar e as Hazañas
Bélicas, Anarcoma, Ruiz Zafón, Iceberg
e El último de la fila (todos de
Barcelona) son ese tipo de débedas fondas, de cousas compartidas que labraron o
meu espírito mestizo, como o de todos os españois.