31.8.18

Instagramer


Sexa ou non apócrifa a sentenza dos anos 80 atribuída a Bill Gates (“640 Kbytes deberan ser suficientes para calquera”), o certo é que ninguén, nin os máis radicais gurús da informática dos anos noventa, podería ter suposto a realidade da internet de trinta anos despois. Levamos no peto un aparello de apenas 150 gramos que nos conecta en tempo real con centos ou milleiros de persoas, ás que, reportaxe gráfica incluída, contamos cousas tan apaixonantes como que imos comer unha paella nun chiringuito cutre ou almorzar descafeinado de sobre cun cruasán. A quebra máis absoluta da intimidade e discreción da nosa vida persoal, non só alegremente admitida senón aínda alimentada con entusiasmo, é unha das características máis nomeadas da existencia paralela nas redes sociais. Un veciño co que non cruzamos palabra hai meses vivindo porta con porta obtén unha crónica detallada dos nosos días (onde imos, con quen, que facemos…) pois é noso “amigo” (valente amizade!) en FB. Tan liberal soltura en airear as cousas da nosa vida, agardando a recompensa de que esas cousas ‘gusten’ ou ‘encanten’ a tutiplén (algo, na verdade, pouco orixinal na historia da humanidade, anque agora na súa forma global e hipertecnolóxica), non deixa de resultar paradoxal de termos en conta a obsesiva protección dos datos persoais no mundo dixital, que mesmo levou á redacción dunha lei específica (proba evidente do idiotas que, no fondo, podemos chegar a ser). 
No colectivo, tamén a internet social contribuíu a este proceso progresivo e imparable de agilipollamento. Non hai outra conclusión cando, no perfil dun atorrante calquera, se ve un vídeo no que o susodito conduce o coche cos pés, e de todo sabemos polo telexornal, no que se indica que tan ilustre personaxe está xa nas negras mans da DGT. A carón de profesionais serios (social media managers, community managers, redactores dixitais e SEO) que tiran da internet un proveito para as súas empresas lexitimamente gañado, móvese unha periferia de carotas, oportunistas e aproveitados que fan bo aquilo de que para que haxa listos ten que haber parvos. Youtuber, it-girl, influencer… son as novas denominacións de traballos para os que, non cabe dúbida, se esixe unha altísima cualificación. Que un pipiolo de 19 anos reciba 20.000 euros por subir a instagram unha selfie comendo nun restorán é un dos signos da apocalipse. Universidades do mundo: vaian pensando en ofertar o grao en instagram.

13.8.18

Unha amiga náufraga



Damos por sentadas demasiadas cousas, o cal deriva por vía directa da aceptación social dun determinado discurso ou estado de opinión, que, para non mexarmos fóra do testo, consideramos ‘politicamente correcto’. Hoxe, por exemplo, ser galante cunha señora pode rematar cos nosos ósos no xulgado, porque ha de saberse que, cando as lindes do politicamente correcto se restrinxen progresivamente, comeza a resultar moi difícil delimitar a fronteira entre a corrección política e ser unha gilipollas. Pero, para alén do discurso establecido, cocido ao lume de políticos urbanitas e medios de comunicación ao seu servizo, hai realidades independentes, túzaras e impermeables ás oscilacións do pensamento pretendidamente único e aceptado.
Teño eu unha amiga, entusiasta empresaria dunha explotación rural da Galicia occidental consagrada fundamentalmente ao leite, que, ben ao pesar da súa mentalidade moderna, vive náufraga nunha illa. Nesa illa, o rótulo ‘igualdade de xénero’ xa non é que sexa unha falacia nin que non signifique nada; é, simplemente, unha idea incomprensible, como tantas outras, produto de entes informes e afastados, chamados cidades. Nesa illa, só os homes van á ao bar. Un día, a miña amiga náufraga, que si vai ao bar, observada con receo e mesmo agresividade por seis ou oito circunstantes do establecemento, preguntou a estes se eran viúvos. A miña amiga náufraga fai top-less na praia e imaxina con ironía o que pensarían os seus paisanos se a viran, o que é pouco probable que suceda pois ir á praia para os seus paisanos é cousa da cidade e non vai con eles.  Á miña amiga náufraga non lle dan as horas do día para levar a explotación, alimentar e muxir as vacas; criar a súa filla e atender os pais, xa velloucos e pouco útiles, porque o que é o home, axudar, axúdaa pouco. A miña amiga, náufraga si, pero emprendedora e progresista, séntese atrapada entre forzas opostas: o amor aos seus e a dorosa conciencia de que os seus son usuarios dun inventario de prexuízos, refractarios a toda influencia externa, dos que ela abomina. 
Non é necesario mirar para os países musulmáns para comprobar como noutras culturas (a cursiva é miña) o discurso da igualdade de xénero se fai anacos. A prevalencia da nosa ollada abstracta, urbana, moderna e positiva estórbanos acceder a realidades moi próximas, pero, curiosamente, moi afastadas tamén do foco informativo cotián. 
Ole pola miña amiga náufraga.


7.8.18

Teoría do paraíso


Non sei se como produto dunha idea orixinal ou apelando a un pensamento alleo, nesa pequena obra mestra que é Viaje a la Alcarria di Cela que a mañán é para camiñar, a tarde para pensar e a noite para durmir, é dicir, morrer un pouco. Eu teño unha teoría do paseo, que fun desenvolvendo grazas a que Galicia é unha imensa urdime de sendas, vereas, vieiros e camiños verdes, carreiros intratables e corredoiras máxicas, onde camiñar polo mero gusto de facelo constitúe un pracer (ademais dunha magnífica terapia para moitos males). De feito, teño o convencemento de que o día que o ser humano deixou de andar polo mero gusto de facelo deron comezo moitas eivas que hoxe aqueixan a sufrida humanidade. 
Unha tarde saudei un petrucio que, sentado nunha pedra grande a carón dun valado, compoñía a imaxe vivente da ignorancia do concepto estrés. Cando (inxenuo de min) lle preguntei se non acostumaba camiñar, propinoume unha lección gratuíta da lóxica máis absoluta. Díxome: Se non teño que ir a ningún sitio, non! 
Velaí a realidade imposta pola cultura do positivismo: nada paga a pena senón ten un obxectivo práctico ou recompensa material. E aí é onde eu encaixo a miña teoría do paseo. Cando camiño, non agardo nada nin chegar a ningures. Déixome engaiolar pola absoluta inutilidade da contemplación pois, observada con calma e tempo e non como simple obxecto de consumo rápido, a paisaxe proporciona un inmediato efecto balsámico. E, neste terreo, Galicia é unha enorme paleta de efectos, cores e matices, e non só a sede internacional do culto estival ao exceso e a permanente festa jolgorrio. Dos cantís inhóspitos e escuros da Costa da Morte aos imponentes altores das serras interiores e orientais; dos castros evocadores de rudos celtas ás calzadas medievais de monxes e irmandiños, a gama de escenarios que o país ofrece a unha experiencia sensorial esixente é inacabable. 
Unha mañán de agosto, baixando cara a Balarés, facemos parada na fonte de Froxán, de famosa banda de música. É un lugar deleitoso, con hortensias, un estanque lindo e auga clara. Coas rodas dun carro fixeron alí un banco, onde sentamos a botar un grolo e un bocado. Seguimos cruzando bosque e, tras visitar a Pedra da Serpe, unha ofiolatría antiquísima torpemente cristianizada cunha cruz, a mar volve aparecer ao lonxe e despexa o nubeiro mouro. Percíbese a mar no frescor do aire, no efluvio salgado da bris.
Hai momentos perfectos, nos que sinto como un privilexio habitar o paraíso.