
21.7.12
Un clamor

12.7.12
O código clandestino
Vou falar do códice. Non porque
toque, pois me resulta un asunto carente de todo interese, senón movido por un
exercicio de autocorrección sincera. Se Bill Gates afirmou a mediados dos 80 que
640 Kbytes deberan ser abondo para calquera e aí o teñen, asquerosamente
millonario, non vou eu temer ingresar na confraría dos pensadores estúpidos. O
noso códice é algo moi «de
aquí», como os chocolates Raposo, os sampancracios da cerería do Villar
ou oír á dependenta dunha tenda da Algalia «ay, neniño, yo esto no te lo trabajo». Non é que o códice sexa
―contra o que a nosa habitual pailanez nos quere facer crer― unha obra impresionante
da arte amanuense, pois, a dicir verdade, do punto de vista temático é, na súa
maior parte, un auténtico tostón litúrxico e, do punto de vista artístico, está
lonxe das verdadeiras xoias miniadas medievais. Home, que é unico, pois si, tan
único como calquera outro códice manuscrito anterior á arte mecánica da
imprenta. Pero, en fin, é o noso códice e, como a todo herdo do pasado, os anos
vano enchendo de nobreza e sublimidade. Pois ben, é o caso que hai agora un
ano, co conto do arroubo, este crocodilo chorón atribuía na columna de certo
xornal, con lirismo de enamorado, unha paradoxal ledicia ao vello mamotreto,
que a mans do gatuno fuxía por fin de séculos de tutela clerical: «El
non se sentirá afortunado de vivir, tras centos de anos de mortal aburrimento,
novas experiencias, contento de coñecer novos ambientes, de oír algo máis ca o
roer da couza e voces diferentes das estatuarias salmodias dos curas, de
respirar algo máis ca o arrecendo penetrante do incenso? Os libros deciden o
seu destino, vontade contra a que se estrelan todos os intentos humanos de
mudalo. Como o anel maldito da Terra Media, acaso o Codex, despois de tantos
séculos, quixo desprenderse da crisálida e voar por conta propia. Cando dentro
de mil anos, o propietario que entón o posúa conte a súa historia, de certo que
o roubo de 2011 ha de ser un episodio interesante». Cando vin no televexo que o vello volumen obraba, envolto en bolsas de
mercadona, nun «jaraje» amiense, xustísimo espécime
do máis siniestro feísmo do país, arrodeado de plaquetas, po de cemento e vil ferralla,
sufrín unha conmoción e a punzada penetrante do pudor: como puiden ser tan
inxenuo? Ao día seguinte, un pícaro veciño meu díxome entusiasmado: «¡Juan, ya encontraron el
código clandestino!».
E é que vexo moitas películas.
5.7.12
Mata, mata!
Nun verán especialmente caloroso que abrasaba as colleitas,
a cidade de Roma morría coa fame. O comandante da frota imperial, aportada en
Alexandría, preguntou ao césar, por medio dos correos, qué xénero cargaba nas
galeras, se gran de pantrigo ou area para o circo. O emperador non o dubidou e
a frota transportou toneladas da area da máis fina de Nubia, unha area que
disque enchoupaba especialmente ben o sangue, que, de homes e bestas, manaba en
abundante efusión durante os xogos. O ser humano leva decenas de miles de anos
reiterando comportamentos e actitudes, que, consonte as modas e usos de cada
época, remiten sempre á nosa cerna irracional, imperfecta, contraditoria. Xa
aprete a fame ou a prima de risco; xa preocupe a invasión dos xermanos ou a petulancia
de frau Merkel; xa escandalicen os fastos de Nerón ou as viaxes de Dívar, todo
pode zarrapecharse nun saudable stand-by
mentres damos renda solta ao instinto primixenio: Mata! mata! bramaba aos gladiadores o populacho do Coloseo. Hoxe, é
a caixa tonta a vítima inocente de toda sorte de execracións: «Gilipollas!», bérralle enardecido un honrado dentista a Ronaldo;
«puto inútil!», un avogado de éxito a Arbeloa canda perde un balón; «fillo
dunha cadela!», unha funcionaria do catastro a Buffon cando atrapa o esférico. Imaxino
que Séneca, capaz das máis excelsas reflexións sobre a vida, babeaba co gusto
vendo como unha leona papaba un cristián igual que, dous mil anos máis tarde,
«es don Pancracio Sabino, un señor la mar de fino, pero el domingo en la grada
es un tigre de bengala». Berrei emocionado cos meus fillos e amigos cando lle
empaquetamos catro goles como catro soles a Italia, e compartín a ledicia do país, pois, entre
outras razóns, os frikis incapaces de facer o que fai a maioría só polo gusto
de tocar a paletilla sempre me produciron hipercloridria. Pero nin a
irracionalidade basal nin o medo a parecer un vello lobo, solitario e
cascarrabias, son quen de reprimir certos escrúpulos: que sexan once tíos
arreándolle a unha pelota os directos responsables de ter sublimado (entendo
que puntualmente) a vergonza colectiva da nosa propia bandeira é algo que, no
fondo, debera ser motivo de reflexión para unha sociedade civil. Por outra
banda, sempre estimei como trazo fundamental dos heroes a súa xenerosidade e sublime
desprendemento. A heroicidade da roja
ten tarifa: 300000 napos por heroe. Esa exemplar nobreza do deporte, que tanto
aplaudimos estes días.
4.7.12
Sobre acceso abierto y edicion
[Participación en un congreso: avance de abstract]
Desde la
emergencia y estandarización de la Internet, y las consecuentes iniciativas
internacionales en materia de acceso abierto al conocimiento (Iniciativa de
Budapest, 2002; Declaración de
Berlín, 2003), los países del primer mundo han ido adaptando a esta nueva
filosofía sus prácticas y acciones en cuanto a la difusión de los resultados de
la investigación científica, que se desarrollan, de un modo muy especial, en
sus universidades y centros públicos. En el caso concreto de España, el
preámbulo de la Ley 14/2011 de la Ciencia, la Tecnología y la Innovación,
enfatiza «el compromiso con la difusión universal del
conocimiento, mediante el posicionamiento a favor de las políticas de acceso
abierto a la información científica», declaración de carácter genérico que se
hace eco del desarrollo exponencial que los repositorios de contenidos
digitales de las universidades españolas han conocido en los últimos años,
hasta el punto de que en algunos ránkings internacionales
tres repositorios españoles aparecen entre los 35 primeros del mundo (UAB Dipòsit Digital de Documents; UPC Commons; Digital CSIC). El papel de los editores
universitarios, en cuanto productores de contenidos científicos y
responsables de transferir buena parte del conocimiento generado en sus
universidades, es, por lo tanto, clave en el desarrollo de los repositorios,
pues entre sus estrategias está traducir las potencialidades de Internet y al
acceso abierto en términos de impacto, visibilización y calidad. Pero la propia
naturaleza de la actividad editorial (protección de derechos patrimoniales
derivados de la propiedad intelectual y búsqueda legítima de un retorno
económico de la inversión en producción) impone limitaciones, o cuando menos
ineludibles matices, a la difusión en acceso abierto.
Etiquetas:
edición,
tecnosociedade,
universidade
Suscribirse a:
Entradas (Atom)