29.6.08

O extraordinario mérito de moitas cousas que ninguén recorda

Nun clima sociolingüísitco como o que no día se vive neste verde recanto ―clima moi parecido ao das clínicas para insáns e orates (remítome ás probas)― o malo de celebracións como o Día das Letras Galegas ­que, por mor da inercia e unha tendencia inevitable ao reiteramento, cada vez máis ten menos cousas boas e máis malas­, é que converten á figura do homenaxeado nunha sorte de intransixente adaíl do lume sagrado da lingua, facéndoo incontestable partícipe das opinións do sorprendente batallón de críticos e especialistas que nun par de meses xorden de non se sabe onde e que, nun contexto radicalmente diferente ao orixinal que viviu o galardoado e mercé a unha curiosa transferencia, non se paran en barras á hora de atribuírlle a este opinións, pareceres e, aínda, estatutos ideolóxicos completos propios do crítico ou estudoso en cuestión. Claro, isto é posible, entre outras cousas, porque, dadas as bases para a elección do homenaxeado, malamente vai poder este respostar.
Nun acto de presentación sobre un dos innúmeros libros adicados este ano á figura de Álvarez Blázquez, certo especialista en uso da palabra, tras os encomios e panexíricos de rigor, lamentaba a frecuencia con que nos últimos anos as Letras foron recaendo en autores bilingües, inferíndose implicitamente de tal razoamento que don Xosé María fora un cultivador monolítico da doce lingua de Rosalía. Ignoro que falaría no seu círculo privado. Pero si sei que foi un extraordinario cultivador literario do castelán, tendo acadado significativos niveis de excelsitude e clasicismo. Para mostra un botón. É o prólogo a un libro:

La curiosa misiva que hoy damos a la estampa estaba destinada a ser pasto de las llamas, si se hubiese cumplido el deseo de su autor, expreso el hoja preliminar. Pero era tal el encanto de su vívido relato, tan donosa la historia, tan aguda la sátira, que el destinatario tuvo el buen acuerdo de desoír su ruego, rechazando el sacrificio.

Fue así cómo, pasados más de doscientos años, vino la carta a parar a nuestras manos, si bien lo que el fuego no había osado lo intentara después un taimado felino, arañando y mutilando los folios de tal modo, que se diría del gato en cuestión «émulo de la llama», y no por el color precisamente. Estas mutilaciones y desgarraduras nos privan de conocer en su integridad el nervioso relato de una aventura, pintoresca, acaecida en aguas de la ría de Vigo, allá por el estío de 1727.


O texto, como dixen, un limiar, é a presentación da exquisita edición ―de 151 exemplares numerados [o meu é o 77] e compostos a man en tipo elzeviriano― dunha historia bizarra e dezaoitesca da que, por non ser prolixo, outro día falaremos: a de don Jacinto de la Peña y Vázquez, mozo barbián de hidalga estirpe gallega, flamante licenciado en Teoloxía que rematou dedicándose a contrabandista de pólvora, historia que, en forma epistolar, Álvarez Blázquez recolle en Carta de las Gandumbas (Vigo: A Roda dos Cento Cincoenta e Un, MCMLXVI).
Toda visión excluínte e unilateral é, de seu, mala, do que hai manifestacións abundantes. Na miña opinión, exaltar nun día concreto a condición gay inclúe implicitamente unha certa dose de desprezo á condición het. Reunirse en monstruosas festas moteiras ten un pouco de recoñecer o especial que resulta ter unha moto, mentres que non tela sume ao individuo nun océano de mediocridade.
É magoa que, neste ano, ninguén teña lembrado La carta de las gandumbas. Por algo será.

24.6.08

24 de xuño

Malia o laicismo galopante do século, o día da onomástica é para cada quen un día especial. O noso nome, sexa literal e simple (Isabel), composto (Isabel María), acrónimo (Isma), truncado (Isa), afectivo (Isabelita), mixto truncado-afectivo (Beli) ou hipocorístico (Chavela), é ―malia unha propiedade en ocasións (Pepe, Quico, Paco, Moncho, Manolo, Carmen…) tan universalmente compartida ― parte integrante de nós, e o levamos xa con orgullo (eu son Ramón coma meu pai), xa con certa tendencia explicable ao disimulo (no meu pueblo coñecín eu de neno unha rapaza que atendía por Yeni: resulta que tan exótico hipocorístico respondía ao Generosa orixinal). Algo debe haber de importante no asunto, cando os pais, como parte moi notable dos rituais da longa e ilusionante espera da xestación, botan tantas horas en decidir o rótulo baixo o que o seu vástago será coñecido no periplo da súa existencia. Acerca do particular, nunca deixa de chamarme a atención ―signo dos tempos e dun pobo con pes de barro― a curiosa diferenza entre as columnas de defuncións e natalicios que adoitan publicar certos xornais. Naquelas, os nomes dos infortunados chamados pola inexorable Parca acostuman ser do estilo de Manuel, Nicanor, Perfecto, Gumersindo, Maximino, Purificación, Ludivina, Asunción ou Felicitas; nestas, son Borja, Vanessa, Íñigo, Tania, Jessica, Yeneli (e cousas aínda peores: Sue Ellen, Demelza e Poldark son exemplos dos que, pola miña honra, dou fe).
No meu caso (Juan pola miña avoa materna Juana e Luis polo correspondente masculino), en poucos sitios me chaman Juan Luis (miña nai cando se enfadaba e moitos dos meus colegas da UNED). A maior parte da peña recorre ao neutro Juan ou ―cousa curiosa que algún día me pararei a analizar― a diminutivos afectivos como Juanito, Juancito/Juansito, Juanillo, Juanín, Juani, Juanillas, Juanola/Juanolas… O certo é que a vitola onomástica que me identifica é un deses nomes que, por razóns diversas, ten pasado ao imaxinario popular de todos os países (Jean, Jan, Hans, Hänschen, Ivan, Johann, Jon, Ian, John, Johnny…; cfr. ser un xan en galego) baixo as formas máis variopintas, curiosas e, supoño, social e etnográficamente significativas. A tal punto chega a variedade e riqueza juaneril que en 2000 a Universidade de Salamanca publicou un delicioso onomastikón, o seus autores José Luis Alonso Hernández y Javier Huerta Calvo, intitulado Historia de mil y un Juanes (onomástica, literatura y folklore), que antoloxiza, con rigor e erudición non exentos de fino humor, a inmensa riqueza de Juanes nos eidos referidos, con espécimes populares merecentes de nota: Juan Pedorreras, Juan Boñiga, Juan Berrinches, Juan Tonto…, ao lado de dignos e aínda dignísimos Juanes como Juan de Mena ou Juan de Austria. Un engado especial debe ter o nome cando o maior e máis depravado sedutor da literatura é un Juan.
Por certo que Juan Blanco, consonte o onomasticón citado, é en xermanía ‘inocente o ingenuo’, por atribución irónica aos negros no sentido de que «los negros son todo lo contrario de los ladinos y, en consecuencia, alguien a quien se puede engañar con facilidad». Xa ven que cousas. Polo demais, en ocasión de chamar hai xa uns anos a certa editorial da cidade olívica, a señora ou señorita que me atendeu ao teléfono fixo, á miña presentación (Son Juan Blanco. Podería falar con…?), o seguinte comentario:
-Vostede é moi coñecido en Vigo.
Ala vai, carallo -pensei- saiba Dios que escura débeda do pasado se me vai cobrar de contado!
A boa da muller tranquilizoume:
-É que hai unha cadea de tendas de roupa que se chama como Vde.
Cando, en fin, a combinación do meu nome é co segundo apelido, axiña xorde a lembranza daquel venerable Juan Valdez que foi paradigma do Café de Colombia.
Ou sexa, que non hai quen fuxa. Miserias e grandezas de portar un nome tan ¿vulgar?

20.6.08

Clocks

Moi arriscado, por non dicir imposible, resulta facer unha anticipación dos camiños por onde nos vindeiros anos nos vai levar a tecnoloxía. Vendo o que levamos visto nos últimos dez anos, pode ser calquera cousa; as prestacións do pequeno celular que me deron hai uns días fan palidecer como unha sorte de obxecto neolítico ao que adquirín non hai ben tres anos. Como afirmaba no meu comunicado anterior, o malo desta voráxine hipertecnolóxica na que habitamos é a crenza de termos vivido sempre así. Contan que, tras moitas horas contemplando o filamento milagroso que despedía luz, un dos acompañantes de Thomas A. Edison, case vencido polo sono, afirmou: Dende hoxe nada será igual no mundo. Sequera propoñerse avaliar as consecuencias socio-culturais da luz eléctrica na humanidade dá dor de cabeza. Algo así ocorre con internet ou a telefonía móbil. Están en todas partes, omnipresentes nas nosas rutinas, e resulta intolerable a idea de prescindir delas. Algúns efectos individuais son especialmente importantes, á hora de imaxinar proxectalos en efectos sociais. De repente, un descobre que leva almacenadas no celular fotos de hai tres, catro anos e o trebello devén automaticamente unha máquina de melancolías, un álbum de momentos inopinadamente captados, coa nonchalance non de quen fai uso dun cacharro especificamente deseñado para facer fotos senón de quen conxela un instante por non ter mellor cousa que facer valéndose dun cacharro que, de entrada, serve para falar a distancia.
Google, pola súa parte, é unha trituradora de mitos. Estou escoitando, non sei, a Focus ou Deep Purple, mitos construídos na idade na que se se fan esas cousas e un ten virxe e co depósito a tope a capacidade de gozar das cousas. Escoito a guitarra exquisita ou desgarradora de Jan Akkerman ou Ritchie Blackmore; deléitome ata o estremecemento coas teclas sublimes e a sublime harmonía de Thijs van Leer. Google, terrible big brother, omnisciente oráculo que dirixe o seu ollo escrutador a toda parte, excítame a volver terra, sangre e carne o mito. Tecleo thijs van leer e pincho en imaxes. Contemplo cen, duascentas fotos dun tipo gordo, pequeño, vello. Ritchie Blackmore, a quen lembro saltando coma un pura sangre pegado á súa enerxética Stratocaster nos impagables concertos de Xapón, é un xubileta con cara de mala ostia. Akkerman está calvo, fondón.
O meu móbil e Google son clepsidras nas que un pon a cantidade de area que quere. Son medidas do tempo. Por se non o tivesemos xa abondo medido.

19.6.08

Pedeéfe

A primeira vez que sentín falar de .pdf (ou pedeéfe) foi na feira LIBER en Barcelona nos principios dos noventa, nunha mesa redonda moi internacional na que participaban informáticos, editores e distribuidores. Había unha señora británica, con obvias capacidades proféticas, que afirmou que o innovador documento de formato portátil de Adobe estaba chamado a converterse no estándar natural para a edición dixital, tanto tanxible coma en liña, en harmoniosa competencia con .html. Case vinte anos despois, cabe preguntarse que sería do mundo da comunicación cultural e científica e da edición sen .pdf. Nun concurso sobre qué palabra é a que un grupo de editores de hoxe pronuncia máis ao cabo do día de certo que o alfónimo pedeéfe ía ter moitas papeletas para gañar. Facemos pedeéfes con probas de maqueta, e mesmo hai autores que as corrixen usando das potencialidades do propio .pdf (nunca o acepte: ao final terá que pasar as correccións da pantalla a unha copia impresa; ergo, dobre traballo!); facemos .pdfs coas sucesivas probas de cuberta ata pecharmos a definitiva; facemos pedeéfes para cetepé (.pdf’s para CTP) co cal axilizamos os procesos de produción do libro a un punto máximo. Se a un impresor tradicional lle contasen que un ordenador rasteriza un pedeéfe para envialo directamente á confección de pranchas de offset abofé que afirmaría algo como pobre profesión!
A tecnoloxía, de seu, non é boa nin mala. A fisión atómica e o tubo de raios catódicos son cousas neutras; Little Boy e a televisión non. Un efecto bastante perverso da tecnoloxía, creo, é o rápido que nos afacemos a ela e a paulatina instalación na crenza de que o mundo sempre funcionou así. Non están moi lonxe na miña lembranza os tempos nos que un documentalista botaba cinco días de traballo acopiando unha información que hoxe Google devolve en 0,058 segundos. Pedeéfe é unha tecnoloxía bárbara —que diría un arxentino—, que dúbida cabe, pero a súa contribución á fuxida cara adiante que hoxe é a edición —a edición compulsiva poderiamos dicir— foi e é definitiva. A facilidade técnica tradúcese directamente nunha produción incontrolada: autoedición+pdf+ctp / autoedición+pdf+impresión dixital=facer libros como churros.
Editar compulsivamente? A pregunta que todos nos facemos é: para quen?

16.6.08

Indixestión

Tiña eu un gato que se lle enchía moito o comedeiro do pienso que comía, desganábase e o aborrecía. Supoño que se trata do mesmo efecto que na psicoloxía de xentes máis ben sobrias, coma quen subscribe, produce a babilónica oferta de certos banquetes nupciais de estirpe máis ben rural desenvolvidos en restaurantes obviamente coaligados cos fabricantes de bicarbonato e tisanas dixestivas: perante o abismo da bouffe que agarda aos circunstantes, eu deixo de ter fame aos dez minutos de sentar, e sen ter sequera engulido o aperitivo (dito entre parénteses, hoxe xa saben que o se leva hoxe entre gente fina é pasar fame a base de reducións, volováns, caramelizacións e sopletes servidos en platos cunha relación de continente a contido de 10 a 1, pero este é outro cantar).
Entrar hoxe nunha libraría media, que vaia para alén da mera papelería ou quiosco, é un exercicio de hartazgo semellante. Ben se sabe que os extremos se tocan. A sobreabundancia produce o paradoxal efecto da escaseza: diante dunha oferta tan desmedida, e a non ser que vaïamos a tiro fixo, sentimos tenderse sobre nós unha pátina de horizontalidade e ausencia de matices, unha desazón semellante á de quen entra nun gran museo e apenas ten dúas horas para visitalo, o desasosego de quen non ten tempo nin, probablemente, coñecementos abondos para catalogar, clasificar, avaliar, etiquetar e preparase a dixerir nin a décima parte do que os andeis do establecemento, abusóns e chulescos, nos ofrecen. Sempre, por outra parte, achei algo de indigno en ir a tiro fixo a unha libraría, coma quen vai mercar zapatos ou unha bolsa de deporte. A emisión do humilde pedido dun libro concreto diante do libreiro devén unha sorte de insulto a tanta riqueza, a tanta cultura, a tanta inmensidade como acumulan as súas estanterías, unha autoinculpación de indefendible limitación e desinterese fronte ao inatinguible coñecemento atrapado en tantos milleiros de páxinas desexoso de se inocular nun novo hóspede.
Non saben qué frustrante me resulta, tras corenta e cinco minutos, saír coas mans baldeiras dunha libraría. Ao mellor son moi esixente. Ou máis ben raro. Tamén, cada vez teño menos sitio para libros. Se cadra, coa que está caendo, voume facendo máis remiso a destinar cartos para libros. E iso que, como me lembran os meus fillos (cando lles convén, claro, e teñen algo in mente), na miña opinión comprar libros non é gastar, é investir.

13.6.08

Un goberno de avestruces













Desaceleración? Non lles digo que non, pero eu ao persoal véxoo acelerado de carallo...
(Foto: Mani en Vigo. El Correo Gallego)

11.6.08

Un momento

É verdade que, segundo contan, son as pequenas cousas as que fan deste val de bágoas do que somos a ou infortunados íncolas un sitio máis ou menos habitable: unha pequena herencia, un pequeno iate, un pequeno ferrari, unha pequena viaxe ás Seychelles… Indo ao serio, si creo que, consonte estableceu o pensador (non sei cal, pero un), as claves dun benestar razoable son un pequeno xardín, unha gran biblioteca e un cónxuxe compracente, tríada da que son venturoso propietario (quizais isto de propietario artibuído ao cónxuxe soa un chisco forte, non?). En fin, amigos prezados, que canto máis recrúa o ambiente socio-político-económico, máis sinto a necesidade de reflexionar alén da preocupación cotiá, de estender as ás do pensamento por riba da tensión tremenda na que, de costume, discorre a nosa existencia. Coller un xornal, ver o parte televisivo, ou discutir no café de cómo vai a cousa coa parroquia é un exercicio de carraxe e paciencia. A cousa vai… Ben saben vostedes como vai. A cousa vai coma o carallo. O mesmo feito de achar consolo en crermos que iso de non ter puta forma de chegar a fin de mes, desaceleración ou anomalía estrutural en termos macroeconómicos, é mal de moitos é testemuño fiel de cómo vai a cousa. Lémbrame aquel que, cando lle preguntas, cómo che vai, resposta: Ben, ou cóntoche?
Por iso, creo que un blog, dócil depositario do que o seu dono considera oportuno transmitirlle, é unha terapia moi axeitada para tempos revoltos, un relanzo de trascendencia en días de anécdota, se así se pode dicir. A vida segue, e. como cantaba Serrat, hoy puede ser un gran día, depende en parte de ti. Polo que a min fai, acho por veces momentos tan perfectos no seu deseño externo que, sequera momentanea e efemeramente, fan trocar o pesimismo ao que induce a terca realidade co convencemento de que, e lembro o poema de Aleixandre, el mundo está bien hecho. Con ocasión, hai uns días, dun paseo contra a tardiña coa miña pequena cadela, Linda, por volta da igrexa dos Ánxeles de Brión, todo semellaba cantar as delicias de nai Natura: o silencio do campo, apenas quebrado polo rechouchío deleitoso dos paxaros; a temperatura, cálida pero suave, que facía do aire un bálsamo; a luz do solpor, xogando coas sombras e tinxindo de ouro a vida… Nada parecía poder engadir un trazo máis a un deseño tan perfecto. E…, como por sorpresa, ao que pasaba eu por diante dun local social do Concello próximo ao campo da festa, situado de par do templo, xurdiu do interior do edificio a tépeda melodía dun nocturno de Chopin, magnificamente interpretado ao piano, supoño que por algún avantaxado alumno da escola municipal de música. Permanecín fincado, inmóbil, deleitándome con tan insólita urdime de elementos externos que facían daquel intre un intre inesquecible, e pensei: Crisis? What crisis?

9.6.08

Jardiel

Na historia recente diso cada vez máis indefinido, que antes chamabamos, sen que nos provocase erisipela, letras hispánicas hai poucos exemplos de desproporción entre esquecemento popular e volume da obra comparables ao caso de Enrique Jardiel Poncela, e iso malia ter acadado algún dos seus títulos, cando menos coma meros títulos, o nivel case da frase feita: Eloisa está debajo de un almendro ou Usted tiene ojos de mujer fatal.
Cultivador impenitente da comedia, a novela, a novela e o relato curto e o pensamento condesando en forma de pequenas pílulas de uso discrecional, Jardiel é, creo, unha boa mostra dun humor hispánico de base certamente conservadora e, no fondo, respectuosa coa orde establecida e pouco rupturista. Se non fose polo risco de ser mal interpretado (tal como está o patio, case seguro que vou ser mal interpretado, pero aí vai), eu postularía a existencia dunha caste de humorista español de dereitas, que nunha medida máis ca perceptible, adopta como elementos integrantes da ironía percepcións da sociedade vedadas, proscritas ou moi limitadas á tradición da esquerda. Deste xeito, a ignorancia e zafiedade das clases populares, o desprecio ou desconfianza cara aos avances culturais e científicos, a necesaria inmutabilidade dun sistema de xerarquía social, a defensa implícita da superioridade masculina basada na frivolidade inevitable da muller… están na base dun tipo de humor característico que, con diferenzas respecto aos tintes ideolóxicos, abrangue, no recente, a escritores, xornalistas, humoristas gráficos, de Muñoz Seca, Mihura, Arniches ou Jardiel á xeración de posguerra (Álvaro de la Iglesia e La Codorniz) e os máis novos, ao estilo de Chumi Chúmez ou Mingote, algúns deles por veces levemente enfrontados ao Régimen pero, no fondo, tolerados por este pois ben sabían onde estaban os límites que non podían ultrapasarse.
Dentro dese devandito catálogo un pouco apresurado, Jardiel constitúe para min un autor á parte. Mercé a un libro venerable, en exemplar practicamente ao borde do estantarelamento total a causa do intenso uso ao que foi sometido, recupero estes días a gratificante lectura dun texto jardielano que non podo menos de recomendar, cando menos nunha boa parte. Para leer mientras sube el ascensor. Selección de escritos breves (Aguilar, 1950, eu a teño nunha reedición de 1968, para mostra un botón) poutpourrí de textos curtos e variados en temas, formas e inspiracións, se non erro o último libro editado en vida do autor, que falecería dous anos máis tarde. Creo que cando lin por vez primeira as "Siete novísimas aventuras de Sherlock Holmes", contidas na obra, debía andar polos doce ou trece anos. Xa daquela farteime de recomendalas entre o círculo dos meus amigos en quen intuía que a parodia da flema sherlockholmiana e, por ende, británica ía resultar tan hilarante coma a min.
Recoñezo que o tempo é unha peneira fodida que nos muda a percepción de (case) todo, e supoño que en moitos aspectos a obra de Jardiel terá resisitido mal o paso de factor tan poderoso. Pero percibo no autor unha chispa de xenialidade ―mestura tal vez de humor intelectual, corrosivo absurdo e unha irónica reiteración da obviedade― do que gusto moi espcialmente e que dalgún xeito o fai intemporal.

4.6.08

Caninos puntiagudos e literatura

Poucos exemplos de (re)fundición literaria a partir de mitos etnográficos debe haber na historia literaria de Occidente comparables, no seu impacto e nivel de reeelaboración, ás historias de vampiros, que, dende o seu orientalismo eslavo orixinario, foron enchoupando cunha auréola de morboso misterio e siniestro engado a conciencia e sensibilidade dos cultivados cidadáns da snob e estirada Inglaterra victoriana. Atopo sumo gusto na evocación romántica do verán de 1816 no que o estraño conglomerado sistematizador do xénero gótico, perfectamente británico na súa extravagancia, formado por Mary Wollstonecraft filla (Shelley nas nupcias), o seu home Percy B. Shelley, Byron e John H. Polidori atoparon en Villa Diodati, a carón do lago de Xenebra, o marco paisaxístico e o fondo climático —noites de fortes trebóns, ventos e chuvieiras violentas— necesarios para daren renda solta ao exercicio de imaxinación e pulo estético que conduciron á creación do primeiro relato literario de vampiros (The vampire. A Tale, de Polidori editado en 1816) e a unha das elaboracións cimeiras do goticismo (e, de paso, da literatura inglesa da época): Frankenstein, or the Modern Prometheus, de Mary Shelley, que viu a luz en 1818, obra profundamente inquietante que reflicte, creo, un radical ateísmo —no que o seu home militaba—, tan virulento que conduce ao Dr. Frankenstein a desafiar ao mesmo Deus. A nai de Mary Shelley, Mary Wollstonecraft primeira, por certo, tivo un breve romance co pintor Henry Fuseli (nacido Johann Heinrich Füssli, 1724-1825), autor de fantasmagorías, horrores e escuros pesadelos (na imaxe, Os íncubos), que houbo de influír decididamente no romanticismo británico, e ao que fai referencia o xenio Poe en The Fall of the House of Usher.
Entre O vampiro de Polidori e a aparición do «código» definitivo e canónico do vampirismo, Dracula, 1897, novela na que o predicador irlandés Bram Stoker quintaesencia con suma habelencia todos os seus antecedentes, sitúase unha das producións para min favoritas do xénero: Carmilla (In the Glass Darkly, 1872) do tamén irlandés, tamén extravagante e tamén victoriano, John Sheridan le Fanu. Carmilla é un paradigma de intelixente administración narrativa e de elegancia no tratamento dunha condición de partida ―o erotismo lésbico que emana a relación das protagonistas―, que podería ter conducido ao seu autor a un auténtico fiasco. A mesura e equilibrio cos que se Le Fanu dosifica, a pequenas gotas para non empachar, un orixinal repertorio de elementos sobrenaturais, van definindo unha trama de intenso horror e repulsión, en perfecto, malia paradoxal, contraste coa beleza, enfatizada ata a esaxeración, do monstruo, da loba con pel de año, Carmilla. Sen dúbida, unha das obras mestras do xénero. Moi recomendable se é Vde. un lector tan rariño coma este menda. O día menos pensado me fago psicanalizar, a ver qué é o que me pasa.

3.6.08

O DLLC

En punto a lecturas, un, que é raro de narices (por non dicir outra cousa que ía soar mal alén de equívoca), ademais de absolutamente caótico (ao mellor para compensar o rigor e inevitable orde que esixen as lecturas profesionais), ten a súa hora meiga na extremaunción do día, ese momento en que silandeira, imperceptible, subrepticiamente Pedro Chosco acode a nos pechar os ollos como piadosa paréntese para afrontarmos a nova xornada que nos agarda. Nese momento de nos render o sono, e como durmir é un algo como morrer (cojones coa metáfora), ao igual que disque os mortos rexistran na rétina a última imaxe que en vida viron, así creo eu que un dorme cruzando a Estixia da vixilia co regusto do último que leu.
Ou sexa, nunha palabra, que son lector de cúbito supino e última hora. Mesmo, como experto en tal actividade que con fartísima experiencia ten sufrido o engorro de conciliar a relaxante horizontalidade co imprescindible sostemento físico do libro, teño imaxinado un invento moi rendible e acaído, consistente nun brazo articulado, xa empotrado no teito da habitación (non se me escapa que con obvias repercusións estéticas), xa con disposición parabólica, máis móbil e menos agresiva coa decoración, dotado dun atril e destinado a presentar aos especialistas en lectura de cama ―entre os cales tal vez se atope Vde.― o volume en cuestión con toda comodidade e podendo o suxeito dispoñer as extremidades superiores como lle pete, venturosamente liberadas da tiranía imposta pola suxeición do libro, e preocupado só de acomodar a cabeza ao seu antollo entre a molicie voluptuosa das almofadas. Un dispositivo adicional, tal vez dirixido pola propia voz, podería mesmo ir pasando as páxinas, co cal a disipación de enerxía do individuo sería nula concentrándose toda ela na eficiencia e rendibilidade da lectura, que podería acadar así cotas ignoradas ata o momento.
A suxestión fica feita. Eu sonlles de letras ―Niemand ist Vollkommen― e pouco dado a bricolaxes e moito menos proclive a enxeñerías que vaian para alén de cambiar unha bombilla. Pero me pregunto como é que, no medio de tanta quincalla tecnolóxica inútil, o DLLC (dispensador de libros para lectura en cama) ―ata vai bautizado o chintófano― aínda non se inventou.