Non hai cousa que imprima maior respecto que o tempo. Ao enxergarmos de
lonxe as casoupas circulares do castro de Baroña, impresionan os sentidos a
beleza salvaxe do enclave, a extraordinaria habelencia daqueles anónimos
arquitectos, a dureza dos seres que deberon habitar o poboado. Pero, máis ca
todo isto, ou, tal vez, como énfase de todo isto, impresiona o abismo
insondable de tempo, a incalculable cantidade de días e anos que nos separan do
momento en que homes, mulleres e meniños da prehistoria, os nosos devanceiros,
fixeron daquel castro, enfrontado ao océano cruel, a súa casa. Alí naceron, alí
medraron, alí amaron, pescaron, loitaron, alí… morreron. Trátase do sentimento,
fondo e fascinante, denominado genius loci, o espírito do lugar, e que, máis prosaicamente, a
sabedoría popular expresa con elocuencia: se
as pedras falaran!
Eu creo que o fascinio, o enorme potencial de misterio dos sitios
vellos foi quintaesenciado polos románticos (especialmente os británicos: Stoker, Mary Shelley, Le Fanu, Matthew Lewis...), quen, en ruinosas
abadías, castelos solitarios e casaróns abandonados, troquelaron a etiqueta de
literatura gótica para meter medo na
xente. Facendo cámping cun coleguilla no adro do venerable mosteiro de
Carboeiro, nun máxico mes de setembro de hai ben trinta e cinco anos,
lembro, aínda con repelús, as noites que me viña o maxín o escalofriante relato
de Bécquer «O miserere», desenvolvido nunha paraxe que, nin buscada con lupa,
se semellaría máis ao antiquísimo cenobio dezán.
Postas a falar as pedras, daquela, de certo que en Compostela tiñan
conversa para aburrir! Aquí temos de todo, unha variedade de escenarios que
faria as delicias dun cineasta de pelis de medo: vellos pazos, casas
destantareladas en ruelas escuras, pasadizos segredos, profundas criptas,
conventos medievais co morbo da clausura, impoñentes igrexas, mosteiros
milenarios, cemiterios siniestros… Pois mire vostede por onde, con tanto
trasfondo gótico posible, o bo de Iker Jiménez e a súa Nave do misterio non
teñen outra ocorrencia que recalar na reitoría da nosa prezada Universidade,
venerable casa do saber, precisamente erixida para espallar a luz da ciencia
contra as tebras da superstición, coa supercheria de que por aí, entre
vicerreitorías, despachos e salas de reunión, vaga un espírito. Será que Iker
entendeu mal iso de que na universidade hai moito fantasma? Será que anda na
procura da ánima en pena dun peneene (valla o xogo de palabras), do ectoplasma dalgún
vello reitor a quen se lle adebedan uns complementos ou dun titular que palmou
sen acadar a cátedra e volve do Alén para seguir armando lío ó equipo reitoral polo atropelo
cometido? Que medo!!