25.11.18

Dor de España 3.0


A don Miguel bilbaíno e reitor da minerva helmántica doíalle España. Como para todos os membros da súa quinta, que contemplaron atónitos o saldo do vello imperio e unha demolición de valores que os enfrontaba ao abismo dun futuro incerto, España era unha dor punzante, unha patoloxía sen cura, na que ao lamento dos pobres, secularmente pobres, mesturábase o alarido do préso, torturado nun escuro calabozo por querer que os pobres deixaran de selo e, dando ambiente, o fedor a bosta dos cabalos dun exército brutal, formado por generalotes, que eran como esperpentos de guiñol ou cine mudo.
España doíalle á xeración do 98 pero esa dor era unha levísima molestia para o que agardaba nos anos vindeiros á vella pel de touro. A dor de España, asimétrica como adoita acontece coa dor, pois é raro que a un lle doan os dous riles ou os dous xeonllos, cortouse polo san en 1936, decidíndose a sangue e lume que España só ía doerlle a unha das súas metades, pois da outra metade encargaríase un caudillo enviado pola graza de Deus, unha graza, por certo, que, curiosamente, tende a inspirar sempre os ditadores. Cando, en 1975, a bioloxía, que todo o pode, puxo fin una unha longa noite de pedra, na que tamén o corazón dos homes era de pedra, semella que España ía deixar de doer, pois as balas, os paseos e as checas eran cousa do pasado e chegados eran os tempos de, entre todos, facer borrón e conta nova. Pero, ai, o pasado é ese país estranxeiro onde as cousas se fan doutro xeito… Malia os intentos de algúns poñer fin, con remedio farmacolóxico ou cirurxía se era preciso, á secular doenza, outros moitos empeñáronse en manter aberta a ferida e alongar inedfinidamente a sombra, ominosa e torva, do pasado.
A dor de España, esa conciencia de non termos remedio e de levarmos séculos a garrotazos, é xa un clásico e, como os clásicos, infinitamente plástica: adáptase a todo xénero de nova circunstancia pois os seus patóxenos reitéranse ao longo da historia con dorosa monotonía.
As palabras afogadas pola emoción da señora Pastor, presidenta do Congreso dos Deputados, tras un bochornoso episodio parlamentario de ínfimo nivel, reflicten a dor de España 3.0, a sombra -tecnolóxica, moderna, dominada pola Internet e as redes sociais pero igual de torva e ominosa- dunha xenreira mutua e colectiva, agarrada dende séculos á pel do país como os carrachos se agarran á pel dos cans.

8.11.18

Os ósos de don Claudio


Denominamos en galego cos fermosísimos substantivos donicela, denosiña ou donceliña (e comadreja en castelán) un dos bichos máis feroces e agresivos, malia o seu pequeno tamaño, da familia dos mustélidos. Esa capacidade universal de sublimar a percepción da maldade coa ironía e a proximidade maniféstase entre nós cunha intensidade especial. Así é que un ferrolán de nación, de nome Francisco, que, como bo militar, ocupou, tras unha horrible efusión de sangue, unha posición da que non se moveu ata que a Parca quixo lembrarse del, foi orixe de infinidade de chascarrillos. Dos chistes sobre Franco, hai un do que gusto especialmente pois achégame á miña terra da Ulla. É o caso que, cando su Excelencia viña a pescar ao couto de Couso, puxéronlle de acompañante un do país, que coñecía como a palma da man os saltos e fervenzas do río onde andaban os salmóns. Este dicíalle ao ditador: Eche allí, don Claudio. E outra vez: Ahí es buen sitio, don Claudio. Franco, estrañado, atallouno e preguntoulle por que lle chamaba así. E o bo do paisano razooulle que, sabendo que todo o mundo lle chamaba Claudillo (e imaxinando como as gastaba), el prefería non tomarse confianzas…
Pois aí teñen a don Claudio de rabiosa actualidade, por mor do complexísimo problema nacional de onde poñer os seus maltreitos ósos a seguiren dando malvas. Cuestión peliaguda, abofé, que semella queimar como unha pataca quente, e da que, sen dúbida, depende o futuro da civilización occidental e o benestar inmediato de non sei cantos millóns de españolitos (cataláns incluídos). Quen lle ía dicir a don Claudio que, tras corenta anos tocándolle a paletilla ao país, e corenta e tres durmindo o sono eterno, ía saltar día si dia tamén á primeira dos principais xornais e partes da tele! E é que hai sombras alongadas de máis.
A min, este transportín mediático da momia lémbrame aquilo que Tonecho dicía, desolado e no seu inimitable castrapo, do seu fillo Tucho: No lo quieren, no lo quieren y no lo quieren. No Val dos Caídos non o queren. Na castiza basílica da Almudena tampouco. En Ferrol, moito menos, non vaia ser o demo que, ao conxuro da familia, resucite. Ai, don Claudio, que facer cos seus ósos? Aquí quixera ver eu o oráculo de Delfos! Se, mesmo, un descontento coa exhumación (que de todo hai) alimentaba o vingativo designio de cargarse o presidente e, polo visto, xa o tiña todo preparado para o magnicidio! Que aburrimento de país.
Un graffiti de porta de váter que vin un día dicía: No se os puede dejar solos. E asinaba: Franco.