Andacio de tempos modernos

Sociólogos, psicólogos e pisquiatras observan nas culturas urbanas contemporáneas dous feitos sorprendentes: oito de cada dez persoas que deciden poñer voluntariamente fin á súa existencia son homes e, contra o que puidera semellar a primeira vista, non son a melancolía compulsiva nin a baixa autoestima nin a ausencia de habelencias sociais as causas preeminentes do suicidio, senón a exacerbación do perfeccionismo. Unha sociedade que ten canonizado o poder adquisitivo como marchamo inequívoco do éxito profesional e persoal xera o caldo de cultivo perfecto para a frustración crónica, que é loxicamente tanto máis adoita canto máis intensa a competencia, basal e xenética, entre machos alfa. Isto define, máis intensamente entre varóns, unha perigosísima dinámica, onde a nosa propia configuración non se basea tanto no que nós pensamos nin agardamos de nós mesmos canto na obsesión sobre a imaxe que cremos que os demais teñen de nós. Eu creo que a disimetría sistemática entre estes dous polos (cómo nos vemos a nos propios e cómo cremos que nos ven os demais) alimenta unha figura moi habitual que de certo vostede recoñecerá de contado: o xenio incomprendido, que ofrece a quen o queira unha excelente oportunidade de negocio: mercalo polo que realmente vale e vendelo polo que el cre que vale. 

A, tremenda, intelixente, definitiva, apreciación sartreana de que o inferno son os outros acada na nosa hipertecnolóxica sociedade unha dimensión de robótica apocalipse: igual que mal levamos que a medicina non o cure todo, resúltanos intolerable que a caixeira do híper, tras cinco horas pasando produtos por un lector de código de barras, se trabuque cobrándonos ou que non lle funcione o chintófano da tarxeta de crédito e nos teña esperando cinco miserables minutos, que se nos volven unha eternidade. Vivimos afeitos a ter que soportarnos: cónxuxes, fillos, pais, irmáns, amigos, colegas de traballo… conforman unha lexión de inimigos contra os que a guerra diaria é, como toda guerra, dura e por veces insufrible. Pero a feroz esixencia de demostrar o que valemos, o extremadamente intelixentes e  importantes que somos e o ben que vivimos (unha novidade filla do estado do benestar) crearon un novo monstro, que, como o Horla de Maupassant, se nutre de nós. Un monstro que medra en canto medra a carraxe non tanto por ver incumpridas expectativas tal vez demasiado ambiciosas senón polo feito de que un rostro vencido testemuñe a frustración e os demais o saiban. E este é un punto crítico ao que algúns non sobreviven.

Corazón da Amaía

É ben coñecido o pensamento sentencioso de que un é de onde ten os libros. Os meus libros (os meus e os que, por herdo acumulativo dende meu avó, fixen meus cando tocou) residen dende hai xa ben anos nun cómaro do fermoso país da Amaía («a Amaía, pasala de día», pide o proverbio para así regalar os sentidos con tanto esplendor). Dende esa altura, na que convivo cos meus libros, enxérgase o val, deitado entre bosques, leiras e aldeas. Contra as tardiñas da primavera, tan amantiña paisaxe transmite momentos de intensa maxia: mentres o día se desangra, vai anegándose o val de penumbra e, pouco e pouco, entre delicadas febras de brétema e o doce rechouchío do melro, acendéndose as luces das casas do home. Cando a noite remata por tender o seu manto, semella poñerse en orde de combate un exército de vagalumes. 

Se os meus libros son, pois, de Brión, non vexo motivo eu para negar tal nación. De feito, tras as voltas e viravoltas da vida, asinei unha sorte de contrato interior para vivir en permanente comuñón coa paisaxe e a natureza desta terra pródiga. Nas súas valgadas, no canto harmonioso dos seus mil regatos e mananciais, no silenzo mesto das súas fragas, no engado das súas vellas corredoiras atopo o contrapunto necesario para atemperar as tensións desta existencia de tolos rexida polo obsesivo bucle de traballar, producir e consumir. 

Eu confeso que debo moito á paisaxe que, cada vez que sento diante do meu portátil para escribir, se abre diante de min: todo acto de creación chega a establecer unha relación umbilical coa liturxia e o contexto que o propician. Ollando o val, ebrio de lonxanía, e co estímulo sonoro das miñas músicas favoritas, escribín versos de sutil poesía, sesudas reflexións profesionais, centos de posts para o meu blog e artigos para prensa, páxinas técnicas e relatos truculentos, e en todos hai algo do misterio, da luz (e da escuridade), dos contrastes, do sortilexio, da coherencia, da orde (e da desorde), mesmo (e permítaseme a leve vaidade) da elegancia da paisaxe que, dende a residencia dos meus libros, contemplo por riba dos bordes do monitor. 

De todo ten que haber no mundo, e, en punto a caprichos raros, ninguén dixo a última palabra. Hai quen precisa, para pintar, litros de café e quen non escribe unha liña se non papa antes unha cunca de caldo de verzas. En non pido tanto: aló onde nace o horizonte, as torres de Compostela e o curuto grisazul do Pico Sacro gárdanme o pensamento.