Carvalho dende a clausura

Do despacho de avogado de meu pai, sito na rúa Calvo Sotelo da Estrada (nome oficial que só se usaba na correspondencia, pois para os estradenses sempre foi a calle principal), lembro a súa vella máquina de escribir Olympia sobre un tapete de groso feltro gris cos bordos dentados. Unha vez, por Reis, mercámoslle os irmáns unha Olivetti electrónica (que hoxe estaría exhibíndose nun museo), daquelas que almacenaba unha liña nun pequeno visor led antes de confirmar a escrita con enter. Ao pouco, e con toda a delicadeza de que foi capaz para evitar a nosa frustración, o pai díxonos que non era quen de entender tanta complicación eléctrica e que prefería quedar coa Olympia e o seu felpudiño de feltro. 

Por idade, que non por xeración, meu pai (nado en 1917) era un chisco máis novo que don Ricardo Carvalho Calero (1910), a quen este ano tan rariño lembramos no Día grande das nosas Letras, un 17 de maio que, dende a súa instauración en 1963, por vez primeira non se vai engalanar, temo, cos actos institucionais e a pompa propios do caso.  

Se non erro, a miña promoción de filólogos (1977-82) foi a última á que Carvalho impartiu aulas, na venerable Facultade de Mazarelos. Malia que esporádicas, nunca esquecerei daquelas aulas de literatura galega medieval a solemnidade persoal do mestre, a súa robusta retórica, a erudición inconfundible do verdadeiro sabio. Finou don Ricardo en 1990, ano en que un enxeñeiro británico do CERN, Tim Berners Lee, creaba a World Wide Web, o protocolo http e a linguaxe .html, é dicir, a moderna Internet. 

Eu imaxino a Carvalho mecanografando os orixinais do seu discurso de ingreso na Academia, da Gramática Elemental del Gallego Común ou da súa monumental Historia da Literatura Galega Contemporánea nunha vella máquina de escribir, talvez cun tapetiño de feltro por debaixo como o de meu pai e, cousas do maxín, sospeito que, ao mellor polas mesmas razóns ca o meu proxenitor, nunca pousou os dedos nas teclas dun trebello electrónico.

Como editor, levo sentindo nas últimas semanas un sentimento de paradoxo, pois, preparando,  nunha obrigada clausura, a edición da monografía que todos os anos a Universidade consagra ao autor homenaxeado nas Letras, en contacto telemático co coordinador da edición, coa maquetista, co impresor…, experimento a lembranza do vello mestre no monitor dun portátil de última tecnoloxía, rememoro os seus trazos nas extraordinarias fotos dixitais que van imprentarse no volume, recupero a excelencia e dimensión do seu inxente labor lendo os arquivos .doc que conforman o libro e os sucesivos .pdfs das probas maquetadas. En tan estrañas circunstancias como as deste ano, estou poñendo o mellor de min nun libro para cuxa confección, de principio a fin, non precisei de contacto persoal ningún. Pregúntome que pensarían meu pai e don Ricardo se ergueran a cabeza.