De libros, librarías e nativas dixitais

Na última entrega da magnífica revista sobre edición e libros Trama&Texturas, o meu amigo e colega editor, profesor de edición e teórico da comunicación escrita Joaquín Rodríguez inclúe un artigo de título espeluznante: «Las librerías desaparecerán en 2030». Confeso que, perante tan terrible e contundente declaración, aínda non me atrevín a fincarlle o dente ao, de certo que interesante, artigo de Joaquín. Intúo, con todo, que os tiros irán polo que seguramente vostede tamén imaxina: o embate imparable do comercio dixital (léase, fundamentalmente, Amazon) está acabando con moitas cousas e mudando irremediablemente xeitos tradicionais de facelas. 
Lembro hoxe con infinita nostalxia a don Manuel González, propietario da libraría do seu apelido na rúa do Villar (autor dun refraneiro caseiro tan ripioso como entrañable), vendéndome catro ou cinco títulos da colección Austral, aos que un dependente lles poñía, tras envolvelos en fino papel canela, unha (ad pedem litterae) jomita, mentres o propietario, triunfante tras a transacción, obsequiábame, amosando os seu mitóns de lá, cun rotulador. Hoxe a adquisición dun libro é adoito unha operación dixital, fría e aséptica como a bombona do butano; lonxe quedan os tempos en que unha libraría era o templo no que os iniciados na liturxia practicaban o cerimonial previo a un acto de suprema nobreza: a lectura. Que libreiro ten hoxe tempo e ocasión para intercambiar opinións ou recomendacións cos seus clientes? Iso xa o fai Amazon, Google Books ou a web do Corte Inglés: se vostede mercou isto, seguro que lle vai gustar aquilo, ou, marque vostede na caixa de verificación se quere recibir os boletíns de novidades.

E é que, inevitablemente, mudan as formas e, ao mellor, non hai que ser pesimistas. Se, como quere Joaquín, pechan as librarías, outras (dixitais, na nube ou vaia vostede saber onde para 2030) abrirán, pois quen pode imaxinar un mundo sen libros? É como pensar nun unicornio sen corno.

Nas últimas semanas, a incorporación á rutina diaria do traballo na editorial universitaria de alumnas en prácticas de distintos másters universitarios reconcilioume coa perennidade do libro. O amor, o mimo, a habelencia e o coñecemento intitutivos, a sensibilidade, respecto, capacidade e ansia por aprender o nobre oficio do editor que este feixe de nativas dixitais (devotas, claro, de instagram, facebook e os smartphones) manifestou durante as súas prácticas é un testemuño claro da inmanencia do que naceu perfecto.