28.3.19

Unha peniña

Só con evocar nomes como Lascaux ou Altamira, percíbese claramente que a manía de pintar nas paredes, xeralmente co designio do público coñecemento, é tan antiga como o home. Os habitantes de Pompeia, desaparecidos todos de morte matada no 79 d. n. e. nunha violentísima arrautada do Vesubio, eran, polo visto, especialmente proclives a declarar nos muros da cidade toda sorte de mensaxes, anuncios, retrincos ou francas mamarrachadas. A tal punto era isto así que alguén, compadecido dunha pequena tapia na que xa non había espazo para grafar máis parvadas, aínda atopou sitio para, en letra fina, estampar un enxeñoso mensaxe para a posteridade: Admiror, paries, te non cecidisse ruinis, qui tot scriptorum taedia sustineas, a saber, «pasmo, parede, de que non caias en ruínas, ti que sostés o aburrimento de tanto escritor». 
Esta teima dos pobres pompeianos callou co andar dos tempos nunha palabra, graffiti, que é un verdadeiro mot-témoin dos nosos tempos. Artistas urbanos fanáticos do rap, gorra de béisbol ao revés e jeans de tres talles máis, provistos de poderosos aerosois definen nas paredes das cidades, no interior de pontes, nos sinalizadores das estradas, nas estacións de metro… unha nova forma de cultura plástica e conceptual que, na súa imaxinación e poder estético, nada teñen que ver coas pintadas dos vellos tempos. Seguro que a vostede o asalta de cando en vez a palabra BOSTA, grafada en grandes caracteres e con artística maiúscula perfilada, en innúmeros sitios de Compostela, ao punto de semellar case unha icona gráfica da cidade. 
A remates dos 70 e nos 80, os ácratas facían alarde de ironía en portas e tapias do Franco: No es Vota no, es butano; Parad el mundo que me apeo; Non queremos o medio ambiente, querémolo enteiro. É verdade que o criterio estético era de menor calado e non se chegaba ás auténticas obras de arte que hoxe poden contemplarse como expresión, que dúbida cabe,  dunha nova forma de cultura, directamente destilada da experiencia da vida urbana. Daquela, abondaba cun esprai vermello, unha reivindicación política (e había, naqueles días, onde elixir…) ou un chisco de retranca. Hoxe, signo, talvez, dos tempos, catro antropomorfos (ou xinecomorfas, dá igual), incultos, nostálxicos de revolucións que, por boa fortuna, non tiveron que vivir, consentidos e pouco dados aos límites, luxan paredes centenarias e obras mestras da escultura de hai novecentos anos para alardear, igualmente, de imaxinación, graza e fina retranca, da mellor do país: Machirulos pim pam pum; No salí de tu costilla, tú saliste de mi coño; Feminismo ou revolución, e por aí. Se leran un libro…

No hay comentarios: