Humanos

A práctica desaparición do latín dos estudos de secundaria e bacharelato, ademais de consecuencias máis graves e profundas que, nalgunha outra ocasión, foron denunciadas dende esta columna, privará á posteridade dos deliciosos dislates tradutorios que eran veta riquísima das antoloxías do disparate. Unha pérola da que son devoto é a interpretación que o alumno, polo visto dun instituto da cidade das murallas, deu dun fragmento da cesariana e arquifamosa Guerra das Galias. Onde o xeneral (que, sabido é, inaugurou a pedantería de falar de si propio en terceira persoa) escribiu: Caesar primo locum in conspectu habebat (o cal, sobre pouco máis ou menos, vale ‘César considerou primeiro o lugar visualmente’), aquel humanista vocacional trasladou ‘César tenía un primo loco en Cospeito’.

Deixando á parte os problemas mentais da ponla familiar lugueña de don Xulio romano, si é certo que o desuso da nobre lingua do Lacio impón unha dura limitación retórica para os que, coma quen subscribe, atopa pracer estremoso en epatar o lector co consabido latinajo:  prendido moitas veces con alfinetes, vai o comido polo servido, pois toda sentenza lapidaria, veña ou non a conto, semella sancionar coa venerable sabedoría de hai dous mil anos aserto ou opinión de calquera badulaque.
Ollando eu para este teatro barrigaverde que é o noso país, alcánzaseme que o comediógrafo latino Terencio nolo puxo branco e en botella cando ao personaxe dunha das súas pezas se lle ocorreu dicir, para xustificar que era un entremetido: Humani nihil a me alienum puto, o que vale ‘nada humano me resulta alleo’.    
Nin a señora Pontón, que se sabe unha canción de Enrique Iglesias, nin o señor Conselleiro de Cultura que sabe que a señora Pontón a sabe; nin o caloret da señora Barberá, que fala un valenciano de calidade semellante á do meu chino cantonés; nin a señora Villalobos, que é cinturón negro de Candy Crush e que cando lle fala o xefe por un oído lle entra e por outro lle sae; nin a complementaria de Monedero; nin as marés que, malia en terra de secaño, tanto se prodigan, con facianas novas e azos redivivos… nada de todo iso me resulta alleo, pois todo é tan humano! Tendemos a crer que os políticos viven para alén dos humanais defectos, nunha sorte de turris eburnea onde non senten nin padecen. Isto non é así e me doe a dureza con que moitas veces criticamos os políticos. Eles tamén sofren, ás veces mesmo pensan, son… humanos.