Leunos todos?

En ocasión de instalar na casa unhas estanterías con que dar acubillo a case tres mil venerables libracos herdados do avó por via parental, o carpinteiro que me facía a obra, home apousado e, polas trazas, ben sabido das cousas do mundo, unha vez rematado o labor e botando unha ollada panorámica á biblioteca, preguntoume: E ló usté, leunos todos? Gabei para ao meu chaleque a súa elegante retranca e caín en que aquela sobreabundancia debía causar, en efecto, asombro nun home probablemente pouco letrado, para quen, de certo, a luxuria bibliográfica, tan cara aos amantes do libro, constitúe un pecado ignoto. Considero lexítimo dubidar de que a descomunal capacidade de almacenamento dun lector de ebooks constitúa, en efecto, algunha vantaxe, pois nin en dúas vidas teriamos tempo para ler tanto. Pero, stricto sensu, a única novidade da tecnoloxía dixital foi reducir ao mínimo o espazo físico dos libros: o que antes precisaba de sesenta metros de andeis, métese agora nunha minúscula superficie electrónica. As consecuencias non son intrascendentes: o texto dixital representa un órdago a categorías coas que adoitamos manexar a cultura escrita e a excesiva tecnificación das prácticas (non só da lectura senón aínda do propio feito educativo, baseado cada vez máis no mero manexo de aplicación informáticas) pode ter, tal vez está tendo, efectos nocivos. A pregunta é a do millón de dólares: non sería mellor retirar todo vestixio de ordenadores e tablets das escolas? Non estaremos, sen querelo, fomentando unha sociedade de iletrados, expertos, porén, na interacción con máquinas, na interpretación de ideogramas dixitais e mensaxes curtas e textos por natureza efémeros e inconsistentes? Cada vez resulta máis difícil inocular nos rapaces o docísimo virus da lectura. É un feito comprobado que en Europa en xeral (pois, malia o Informe Pisa, en todas partes cocen as fabas) dende os anos oitenta do século XX cada xeración vai entrando na idade adulta cun nivel de lectura inferior ao nivel da xeración anterior.  Cal será, ao cabo, o último chanzo desta perversa evolución? Non o sei. Como inmigrante dixital, saltei a valla en 1985, cando por primeira vez sentei diante dun ordenador. Vinte anos antes, aprendera a escribir cunha pizarra e un pizarrín. E agora… agora, comezo a sufrir de nostalxia polos libros, os de toda a vida, sentindo que, tal vez, a biblioteca do avó, tristeira como can sen dono, non vale o que un chip de silicio.