Libros e natureza

Disque o ollo do amo engorda o cabalo, algo que resulta ben adoito no labor editorial. O editor pensa o libro, deseña, define, perfila e mima ata o último dos seus detalles: a tipografía, o papel, a encadernación, as ilustracións, o deseño e grafismo da cuberta… e, ao cabo, mira o produto de tanto desvelo con ollos de namorado. Eu creo que, en tempos en que a evanescencia da Internet e a convivencia permanente cunha artillaría cibernética omnipotente acantoaron definitivamente o valor do traballo artesán, a edición está recuperando, paradoxalmente, unha dimensión que, nos últimos anos, se erosionou considerablemente perante a profecía da fin do libro impreso fronte ao inevitable embate da literatura dixital, unha batalla falaz que, de feito, non chegou a ter lugar. 

Nunca se editou como agora. Atópanse nos andeis das librarías verdadeiras xoias, libros, de gran formato ou de peto, luxosos ou máis modestos, para degustar e satisfacer exquisitos padais, tal como produtos da mellor gastronomía, algo do que tiven clara evidencia hai días rebuscando libros destinados a algúns agasallos de Reis. Para alguén moi especial, un devoto amante da natureza, elixín unha guía ilustrada de paxaros de Europa, un libro fermosísimo no que a beleza e detalle dos debuxos se alía coa técnica do editor nun produto excelso, unha obra redonda, feita simplemente para gozala. Lembro o pensamento de certo editor e magnífico deseñador: un libro ben editado é transparente como unha copa de vidro, semella o mero, pero perfecto, soporte para o viño máis exquisito. 

Esta vivencia activa da experiencia do editor acada en certos proxectos unha signficación especial. En 2002, coa tradución ao galego d’O príncipe de Maquiavelo, botamos a andar na editorial universitaria, por iniciativa do entón reitor Darío Villanueva, a colección Clásicos do Pensamento Universal, dende o seu nacemento financiada pola Fundación BBVA. Dende entón, Freud, Platón, MacLuhan, Newton, Descartes, Hawking, Lavoisier, Erasmo, Séneca, von Neumann… poden lerse en lingua galega, unha colección que escribe con letras de ouro na nosa historia cultural. Axiña daremos ao prelo os Cadros da natureza, do naturalista Alexander von Humboldt, publicada orixinalmente en 1808 e con magnífica tradución da profesora Marta Gómez Pato e introdución de Francisco Díaz-Fierros. 
Non sei onde comeza o meu amor polos libros e onde remata a miña devoción pola natureza pero, lendo a Humboldt, dáme igual, pois resulta un amor compartido e unha lección que tiña esquecida. A diversidade da vida, a riqueza do planeta e o fondo sentimento da paisaxe seguen aí pero semella non existiren se non as compartimos en Facebook. Bo é lembralo.