X.A.M. presidente

Hai un tipo de humanista que nunca perece. Acó e aló, no revirado devir da historia, o humanista fai renacer as letras, as artes e as ciencias, compoñendo, moitas veces, os anacos dun todo esnaquizado pola violencia ou insuflando nova vida nas cinzas dun fénix exhausto. O humanista ten unha dimensión especialmente sublime porque de costume nada contra corrente, defende o indefendible, deplora o que todos semellan adorar e descobre o bronce onde os máis só ven ferruxe. Coa teimosía característica de quen dispón dun sistema moral coherente, o humanista volve unha e outra vez, inasequible ao desalento, ao fulcro máis nobre da condición humana: o valor da palabra e o maxisterio da razón. O humanista non agarda nada, sente a cotío a trabada feroz da soidade, o ferir agudo da incomprensión, mesmo as palpitacións do medo, a tebra mesta da privación, pero, na fin de todos os camiños, enxerga sempre a luz. O humanista ten o poder da elocuencia porque posúe, ao tempo, a fortaleza do pensamento: verba e idea non son senón caras da mesma moeda. Que Xesús Alonso Montero sexa o próximo presidente da Real Academia Galega será, ademais dun acto de elemental xustiza, algo natural, como que o día suceda á noite, pois non hai nova dun humanista comparable nin coñecemento dunha entrega semellante a un ideal tan xurdiamente defendido, tan apaixonadamente amado: Galicia. Fala moito da madurez e siso dunha sociedade civil que, por riba de consideracións persoais e ideolóxicas e alén de liortas intestinas, prosaicas e que a ninguén interesan, se recoñeza colectivamente á fronte da súa máis nobre corporación a figura dun senior, que, coas canas dos seus 84 anos, peitea as lembranzas dunha singradura vital que constitúe, no seu amplo conxunto, parte esencial da nosa historia intelectual contemporánea. Cando, nos primeiros días do verán de 1998, Xesús telefonoume para me participar que o cidadán, poeta e xornalista Roberto Blanco Torres ía ser homenaxeado co Día das Letras Galegas do penúltimo ano do século XX, percibin na súa ledicia a íntima interconexión dos humanistas que nunca perecen: Susiño de Ventosela tiña apenas oito anos cando un fogonazo, infame e furtivo, matou a luz de Roberto en 1936. Non é doado restituir a dignidade allea, que a folgazanería sepultou no esquecemento. Tal vez esta capacidade de tender pontes no tempo sexa tamén patrimonio do humanista inmorrente. Como cidadán, eu elixirei testemuñalmente a Xesús Alonso Montero presidente da Real Academia Galega. Sen dúbida, o merece. E Galicia tamén.