11.2.07

Domingo. Chuvia. A levedade do ser.

Creo que a misión da comunicación feita arte narrativa debe ser premer no nervio que nos fai sentir ben ou mal, pero nunca deixarnos indiferentes. Os bos libros son coma os viaxes, que se comezan con desgana e un chisco de desconfianza e se rematan con melancolía. Persoalmente, lembro que tal propensión á «marcaxe» emotiva derivada de certos produtos comunicativos é moi antiga. A primeira película da que teño como recordo unha inquietante ferida sentimental é El coleccionista de William Wyler (1965) ―que puiden ver tal vez con sete ou oito anos― cunha belísima Samantha Eggar coa que soñei durante anos.
Supoño que co paso do tempo, ao igual que pasa cos amigos, vaise reducindo paseniño o inventario de películas, libros… aos que, pasados pola esixente peneira da verdadeira emoción, lles atribuímos un lugar autenticamente senlleiro nas nosas preferencias. Non falo de pelis ou libros que nos gusten simplemente, senón deses poucos produtos aos que, por así dicilo, lles recoñecemos algo de nós, nunha sorte de transferencia emocional na que somos quen de entrar na pel dos personaxes e sentir que as percepcións, sentimentos, vivencias destes son tamén nosos. Nesta apropiación única, persoal e intransferible dunha historia allea inflúe, non cabe dúbida, o contexto no que a apropiación ten lugar. A primeira vez que vin A lista de Schindler foi nunha situación que é imposible imaxinar máis allea ao contexto da propia historia: nun cine de verán, en pleno mes de agosto en Siles, pequena vila na serra xiennense de Segura. Logo vin e revín moitas veces o filme, sen dúbida unha das mellores películas da historia.
Voltando de Madrid no Talgo, un serán escuro e chuvioso de inverno, vin The Accidental Tourist de Lawrence Kasdan, baseada na novela de Anne Tyler, unha historia de amor e desamor, de afecto e desafecto no seo dunha parella que vén de perder traxicamente o seu pequeno, unha das películas, que como a de Wyler ou a de Spielberg, ten tocado na freba máis fonda do meu ser humano. Estou convencido de que o marco no que vin a película ―comodamente instalado na butaca do tren, aillado mercé aos auriculares, co máxico contrapunto da paisaxe gris que amosaba a ventanilla do vagón... o conxunto de factores que os alemáns denominan Gemütlichkeit― concedeu ao filme unha percepción moi especial, indisolublemente unida a esa circunstancia. Unha fantástica película. Unha inesquecible lembranza. Recomendo, de ser posible, vela en versión orixinal (coa servidume, necesaria, dos subtítulos, claro) para descubrir a sensual voz ronca de Katherine Turner (na foto). Magnífico William Hurt (na foto) no difícil papel dun home sen afectos, cunha vida falsa. Marabillosa Geena Davis, a extravagante adestradora de cans, que pouco e pouco vai facendo mudar os puntos de vista do protagonista.
Outra película para min de cabeceira é The Remains of the Day de James Ivory, baseada na novela homónima de Kazuo Ishiguro, e lamentablemente traducida por Lo que queda del día, cando o máis doado era, neste caso, ser fiel ao orixinal e traducila simplemente por Os restos do día, en alusión creo, a ese momento marxinal de cada día, ese monento de íntima levedade, no que a ama de chaves ―fantástica Emma Thompson― e o maiordomo ―que dicir de Sir Anthony Hopkins?―, no que todos e cada un de nós, facemos contas coa nosa existencia. Exquisitamente británico, malia xermanófilo, James Fox (inesquecible Chacal). É mágoa non ter lido a novela; algo ao que terei que poñer remedio.
Descubro nestas predileccións moito do minimalista que, supoño, levo dentro. Nas dúas películas devanditas, a de Kasdan e a de Ivory, hai unha contención expresiva, unha elegancia narrativa alicerzada no principio de less is more ao que me sinto progresivamente máis adherido. Anóxanme as estridencias e o barroquismo expresivo da maior parte do cine español. A delgada liña que separa a pretendida cercanía e a pura vulgaridade é extremadamente tenue.
Minimalismo. Outro día falamos de música e máis cine.
Segue sendo domingo. Segue chovendo.

2 comentarios:

Anónimo dijo...

A novela de Ishiguro exténdese, con sutileza moi notable, na afinidade de certa clase aristocrática inglesa co nazismo, pero é unha grandísima novela tan boa coma a película. Paga a pena, sen dúbida.

juan l. blanco valdés dijo...

Despois de ler o teu comentario, encarguei ao meu libreiro a novela e merqueina. Nun momento, mentres agardaba unha persoa nun café, lin dun tirón as primeiras vinte páxinas. A persoa a quen agardaba ficou sorprendida do absorto que estaba na miña lectura. Creo que vou disfrutar tanto da novela como no seu día (e de xeito temporalmente máis condensado) fixen coa película de Ivory. Obrigado pola suxestión. Saúdos.