Letras galegas

Teño unha lembranza precisa da primeira vez que oín falar galego. Foi na alameda da vila, xogando a polis e cacos con varios irmáns que pertencían a unha familia moi humilde. Eu daquela era o fillo do alcalde e supoño que non estaría moi ben visto que tivese esas relacións, aínda que a miña carreira de ovella negra debeu comezar cedo. Na miña casa, onde había unha avoa, unha nai e unha tía de nación extremeña, falábase castelán. Pero tamén desque me alcanzan os recordos, meu pai conversaba invariablemente galego cos seus irmáns. Neto, fillo e sobriño de republicanos e galeguistas, para meu pai a estatua de Castelao en molde de Asorey e unha segunda edición de Sempre en Galiza eran unha sorte de deuses lares. Tamén o era a súa biblioteca de literatura galega con todas as primeiras edicións de Galaxia, que eu cataloguei en pequenas fichas cunha venerable máquina de escribir Olympia e moita ilusión. Cando palmou su Excelencia, eu contaba, como diría un cursi, quince primaveras. Apertei coa deliciosa frivolidade dos poucos anos a militancia na esquerda, que incluía no kit completo a defensa da lingua e a incorporación dos símbolos do país. Ao pouco, no tempo daquel «desencanto» que bautizaron os Panero, apliquei idénticos empeño e fruición ao disfrute dos paraísos artificiais que, anos atrás, a alimentar o convencemento de que as esperanzas dunha España democrática residían nun bote de pintura en spray e nun calendario coa bandeira galega e os queixumes de don Eduardo. Aos meus dezanove ou vinte anos papá e eu decidimos tacitamente, de consún e sen liturxia de ningún tipo, no volvermos a cruzar unha palabra en castelán. E así foi ata a súa morte. A muller da miña vida e mais eu enamorámonos en castelán, vivimos dende entón en castelán e falamos castelán cos nosos fillos, cousa que non me dá frío nin calor. Tampouco me parece excesivamente meritorio levar escritos case mil posts nun blog, sete libros (dous deles de poesía) e, ata o momento, máis dun cento de colaboracións de prensa en galego. Pero non me gusta ser mono- en nada (-lingue, -lítico, -tono, -rrimo, -aural...) e non milito en nada, non me gustan os dogmas  nin os altares e paso moito de necrofilias culturais e cinismos politicamente correctos.Ter nacido nun ínfimo recanto onde o planeta se chama A Estrada non ten máis valor ca telo feito en Manila. Por iso falo galego e castelán e non tagalo. Ao mellor se tivera nacido en Chaguazoso, a habitación humana máis alta de Galicia, a miña experiencia sería distinta. Porque o meu mapa do mundo é como a vida: mestizo, impuro, cimarrón, inzado de clarescuros, dúbidas e incertezas, e, polo mesmo, a miña patria son, e sempre serán, os meus zapatos. Un xeito, por certo, extraordinariamente recomendable de nacionalismo.