Pelotas de trapo

Nunha exposición organizada por certa ONG amosábanse os xoguetes que os nenos de países do terceiro mundo fabrican artesanalmente: trompos con corchos de botella; coches con latas de refresco e botóns por rodas; toscos bonecos de madeira pintados... Alén da lección ética, un destes humildemente emocionantes obxectos induciume a unha reflexión. Trátabase dunha pelota feita con trapos amarrallados de calquera maneira pero que, a fin de contas, polo seu aspecto resistente debeu cumprir abondo os seus obxectivos. Pensei que a devoción polo fútbol dos nenos de Etiopía é o mellor test da calidade de tan pobrísimo balón. O único que conta é xogar ao fútbol e, se non hai un jabulani (co que custa supoño que se mantén unha familia etíope un mes), o mesmo vale unha amarralla de trapos.
Na Idade Media eran os clérigos, curas, frades e predicadores quen trasladaban á gleba temerosa permanentes e apocalípticas mensaxes sobre a peste, o castigo dos fornicadores, as penas infernais dos herexes, o inferno ígneo dos pecadores e a fin dos tempos. Hoxe son os medios de comunicación os que -con mensaxes máis comedidas, é certo, pois algo temos evoluído- os que, un día si e outro tamén, agoiran a fin de algo, metendo na xente unha ansiedade irrefrenable por estar á altura de tanto cambio. A que se orquestrou co bendito efecto 2000 foi boa. Tamén cando se introduciu o euro, xornais, revistas, radios e televisións abafaban con consellos que parecían dirixidos a deficientes mentais obrigados a resolver unha asíntota vertical. E, claro, non pasou nada. A fin dos tempos, a apocalipse constante é unha murga eu creo que anexada xa xeneticamente ao ser humano.
Cada vez con máis intensidade e frecuencia, os titulares anuncian a definitiva imposición do libro dixital que, por fin, vai borrar do mapa ao anacrónico libro impreso. Así xa estaremos por fin ao nivel dos norteamericanos, o que, polo visto, marca o estándar do benestar, a intelixencia e as decisións sabiamente tomadas, pois alí Kindle está facendo auténticos estragos. Ninguén me poderá acusar de dixitalófobo: nos últimos meses, ademais de incrementar a capacidade e riqueza da libraría dixital da USC, asinamos contratos con media ducia de empresas de contidos dixitais; ademais, aloxamos con frecuencia practicamente semanal ebooks en acceso aberto no repositorio da universidade. Pero non podo deixar de manifestar unha certa sensación de fastío perante estas tenaces campañas de prensa, sobre as que tampouco podo evitar moitas prevencións e desconfianzas a respecto de intencións espureamente interesadas. Como Adso de Melk ao final da súa vida, eu tamén me afasto cada vez máis da intelixencia que quere saber e fío das poucas percepcións seguras que nos van ficando; como o meniño negro que soña con ser Ronaldo arreándolle couces a unha bóla de trapos, quen teña o gusto de ler, o amante dos libros lerá sobre o que lle boten, e ese é un pensamento alentador. Logo, o que haxa de ser será.