Sons doutro mundo

Recibo con agrado a nova de que unha asociación sureña está gardando nun repositorio dixital sons en perigo de extinción. O agrado é tanto maior canto que moi recentemente publiquei eu na prensa un artigo titulado Sons (baseado nun post desta bitácora), no que me refería ao moito que, como xeración, oímos fronte ao pouco que escoitamos, e ao potencial de suxestión ou pulo poético que moitos sons agochan, sendo preciso para percibilos só a ocasión e un chisco de sensibilidade. Malfadadamente, e malia o meritorio e singular esforzo da amentada asociación, penso eu que hai xa sons extintos e perdidos para sempre; algúns deles, cando menos, constitúen para min -e supoño que tamén para aqueles que, por idade, comparten quinta comigo- unha lembranza remota pero aínda evocada coa luz intensa da nenez.
O rinchar dos vellos carros de madeira, hoxe reliquias de museo, aínda se me aparece, estridente e destemperado, nos camiños de antano, como anticipo do benévolo e paciente rostro das vacas unidas polo xugo e precedidas por un paisano ou paisana, que lles aplicaba, máis por mera rutina ca por necesidade disciplinaria, unhas vareadas mansas e inocentes.
O silbato do carteiro nos portais das casas é o outro son desaparecido para sempre. Con que ilusión agardabamos meus irmáns e eu a súa chegada na vella casa da miña avoa, onde viviamos! Calculabamos mentalmente a hora e, ao que sentiamos o pitido, competiamos por ver quen chegaba antes a recoller as cartas de man do funcionario, con risco de apañar un golpe baixando atropeladamente as escaleiras, risco oportuna e sistematicamente lembrado, entre ameazas de castigo inminente, por miña nai, tía ou avoa (ou polas tres de consún).
Anuncia era o nome da leiteira -oficio hoxe perdido- que co seu carromato levaba o nutricio líquido polas casas da vila. Cacharras ou cántaras era o nome que recibían os voluminosos recipientes de follalata, provistos dun tello característico, que contiñan o leite, que, logo, Anuncia verquía nas ollas e fervedores para o consumo de cada casa. A xente, que badúa moito, dicía que Anuncia, como todas as súas colegas de oficio, lle mexaba ao leite para lle tirar máis rendemento ao negocio, pero eu creo que todo era gana de amolar. Aínda, se pecho os ollos, e fago un leve esforzo oio o bater metálico das cacharras coas potas e o murmullo líquido e mesto do leite mentres caía, todo mesturado coa conversa inesgotable da leiteira.
Non moito, un sábado cedo pola mañán, sentín polas rúas da urbanización onde vivo o doce e modulado chiflo dun afiador. Os nenos preguntáronme que era, asombrados, pois nunca escoitaran nada nin remotamente semellante. Contemplando o ordenador no que, naquel momento, estaba eu traballando pensei é un ruído doutro mundo.