28.9.10

Divina infamia

Actualmente non hai personaxes malditos. Hai, todo o máis, sinvergonzas execrables, como os que hoxe se exhiben na "pasarela" marbellí, ou galopíns de pouco pelo, como aquel exdirector do Benemérito corpo que alternaba o recurso á deusa branca con piculinas de acento estepario. Un auténtico maldito é un tipo cun código ético inverso á ética reputada por socialmente desexable pero cun código ético, a fin de contas, que, en ocasións defende à outrance. O "atroz redentor Lazarus Morell" e os restantes compinches na ignominia que o cego Jorge Luis reuniu na Historia universal de la infamia representan ao meu modo de ver o paradigma dos depravados heroicos, fermosos, disolutos e feroces como unha tigresa en celo e, ao igual ca a felina, por completo carentes do máis sentido do escrúpulo.
Na panoplia da historia particular da infamia hispana, creo que Pedro Luis de Gálvez ten un lugar de destacamento. Dá noticia de tan senlleiro personaxe Juan Manuel Bonet no seu magnífico e documentado Diccionario de las vanguardias en España (1907-1936) : Poeta y narrador de vida errante y personaje que alcanzó gran notoriedad dentro del hampa literaria madrileña de las tres primeras décadas del siglo; su fama se inició con una estancia en el penal de Ocaña. Gálvez, expresidiario, virulento, pobre crónico, dipsómano, bohemio, mereceu unha silueta de Apollinaire, o que aínda acrecentou a súa fama e o seu malditismo.
Con extraordinario oficio e facendo gala dunha artillaría lingüística hipertrofiada de brillantes metáforas sen parangón nas letras hispánicas contemporáneas, Juan Manuel de Prada adopta a figura de Gálvez o maldito como fío condutor da torturada historia desta vella pel de touro dende os comezos de século ata a Guerra civil na súa, para min, monumental novela de significativo título Las máscaras del héroe (Valdemar, 1997). Dividida en dúas partes, "Museo de espectros" e "La dialéctica de las pistolas", Prada dramatiza perante o lector, nunha sorte de esperpento escatolóxico ou guiñol alucinante, o tráxico patio de Monipodio que foi a sociedade española, convulsa e negrísima ata o clímax do 36. Unha novela imprescindible.
De Gálvez, sublime poeta e sonetista exquisito (galas todas que, lonxe de edulcoralo, incrementan o paradoxo da súa marxinalidade conxénita), lembraba Álvaro Linares que "todavía en los últimos años de su vida Borges recordaba algún soneto de Pedro Luis de Gálvez".
Comparada coa biografía de Gálvez, a de Jesús Gil ou Roldán dá a medida dos tempos.
Ao mellor, o último maldito de nós foi Benigno Andrade, a. Foucellas, que disque lle arrincaba os dentes de ouro aos pobres camiñantes que caían nas gadoupas do maquis para facer renacer a República. Que tío!

No hay comentarios: