Reivindicación do kitsch

A evolución tecnolóxica, que, dende o vaso campaniforme ata o blu-ray, non coñece solución de continuidade, tivo por veces efectos devastadores sobre a humanidade coetánea. A invención da imprenta de tipos móbiles, se supuxo no seu momento un avance tecnolóxico definitivo, non foi máis ca o resultado da evolución de tecnoloxías anteriores e, ademais -e o que é máis importante- era de seu unha tecnoloxía, nada máis ca unha aséptica e neutra técnica. Pero, claro, unha cousa é a tecnoloxía e outras as súas consecuencias, unha cousa é a fisión atómica e outra Little Boy. O invento de Gutenberg socavou os alicerces de Occidente e nada foi dende entón igual na historia do mundo. Despois de Hiroshima tampouco.

Con todo, na historia das repercusións sociais das tecnoloxías hai, coma no fútbol, moitas categorías: da primeira á liga de modestos (hoxe chámase, creo, terceira autonómica). Eu, que sinto un agarimo especial polas cousas ínfimas e das que ninguén semella percatarse, quixera referirme hoxe a unha destas repercusións, que milita na liga de modestos. Trátase das consecuencias inevitables que sobre certos iconos visuais moi habituais e mesmo familiares tivo a definitiva imposición dos estreitísimos monitores TFT para as televisións.

Durante moito tempo, o protagonismo que a televisión tiña no mobiliario doméstico conducía á colocación de diversos ornatos na súa parte superior, que non facían senón sancionar o recoñecemento colectivo da absoluta preeminencia do electrodoméstico sobre todos os seus conxéneres da casa: de andaluzas en faralaes cunha ventosa adhesiva por baixo a tapetes sintéticos ou de ganchillo, a imaxinación popular desenvolveu un amplo abano de posibilidades ornamentais que, dende a súa xénese abertamente hortera, chegaron a refinar o senso máis prístino do adxectivo kitsch. Persoalmente, boto en falta con infinita melancolía as opcións cinexético-taxidérmicas, tan nosas: ginetas e raposos disecados, principalmente, pero tamén águias, lagarteiros, curuxas… que, nos variopintos establecementos rururbanos do país, recibían ao visitante, cos seus ollos cristalinos, dende o seu maxestuoso cómaro enriba da tele, onde, coas botellas de jerés quina, Soberano e Calisay das estanterías, ían acumulando nobreza e roña co paso dos anos.
O ornato familiar da tele chegou a callar moi fondo na imaxinaría patria. A un punto que había no meu pueblo, borrachón de mal viño e gallito de pelexa, o porteiro da discoteca, única que entón había, negoulle unha noite a entrada á boîte, porque o tipo levaba moita borrasca encima (sic). Podía ser que o elemento reaccionara, como era nel habitual, con violencia, ostias e improperios de toda caste. Pero, cousa curiosa, daquela reaxiu coa maior serenidade e retranca, e dirixíndose ao porteiro, que era de talla en extremo exigua, espetoulle:

-Ti se non cajaras nin mexaras eras bo para poñer encima do televisor.