30.1.07

Coisas lusitanas

Meu pai, que coñeceu de primeira man o Portugal dos mediados dos corenta, contoume que o fundador do Estado Novo António de Oliveira Salazar ―lonxevo coma todos os ditadores contemporáneos, tamén éche boa festa: morreu en 1968 con oitenta e un anos, tras trinta e cinco no machito― era un tipo dunha austeridade lexendaria: sou pobre e filho de pobres, presuntuaba. Solteiro toda a vida (Deus isentou-me da paternidade porque me reservou para missão maior escribiu), seica vivía cunha irmá, non bebía nin fumaba e hai que supoñer que do outro tamén pouco ou nada. O réxime no que sumiu ao país, xemelgo do Movimiento do seu colega hispano, era un trasunto da súa miserable, e miserenta, imago mundi e atentaba na súa tristeza e escuridade fundamental ―tamén coma o franquismo― contra a visión alegre e luminosa da existencia dun pobo como o portugués, por moito fado, moito sebastianismo e moito sentimento tráxico que lle queiran apoñer. Gusto moito, moitísimo de Portugal e a súa xente, e segue resultándome fascinador comprobar a mestura de elementos comúns ―tan comúns― e diferentes ―tan diferentes― entre Portugal e España, en xeral, e Galicia, en particular, especialmente no que fai á região norte.
Dos elementos que nos unen a españois e lusos derivados da compartición recente de réximes políticos que fedían a incenso e mexo seco, hai un de base escatolóxica e manifestacións por veces hilarantes que ten que ver, creo, coa visión sucia e subdesenvolvida do sexo por aqueles anos, visión que se movía entre a máis rigorosa represión e a máis escandalosa procacidade. Igual que non houbo Franco que reprimise a venda clandestina de condóns nas feiras das vilas, uns condóns malísimos que de seguro rompían ao primeiro embate (malia o márketing clandestino Condones la Gaviota, no se escapa ni una gota), nin o tráfico de baraxas de tías en pelotas fabricadas saiba deus onde, tampouco Salazar foi quen de rematar coa fabricación e venda daqueles marabillosos Santo Antónios, que agardo algún lector lembre, brincadeira irreverente e prístinamente lusitana en forma de frade de hábito franciscano (contra a advocación popular) dotado dun cordeliño na parte posterior, que, ao ser tensado, facía xurdir da entreperna do bo monxe un príapo erecto e colosal e de prepucio vermellón. Case con bágoas nos ollos polo tempo ido, lembro a un meu irmán que, á abuela, estremeña, gran rezadora e devotísima de San Antonio, amosoulle en certa ocasión un destes apócrifos frades lusitanos facendo ver á pobre vella que se trataba da efixie do verus sanctus. Cando a avoa, entre o arrobo místico e a desconfianza inspirada por un beato de aspecto tan heterodoxo, descubriu, ao conxuro do maldito cordeliño accionado polo meu irmán, o que sobresaía do santo hábito prorrumpiu en berros chamando hereje ao bromista e garantíndolle as máis terribles penas do inferno.
O que segue publicouse hai anos, non sei cantos, pois o recorte non consigna a data (puido ser en 1993 na sección “Ha cinquenta anos”) no Jornal de Notícias de Porto.

Uma disposição da Câmára Municipal de Lisboa de 1953 en atenção «às pessoas que procuram frondosas vegetações para a realização de actos que atentam contra a moral e os bons costumes» estipulava os delitos e multas correspondentes: «mão na mão 25$00, mão naquilo 50$00, aquilo na mão 75$00, aquilo naquilo 100$00, aquilo atrás daquilo 125$00; com a lingua naquilo 150$00, neste caso preso e fotografado.»

E remata o articulista: Uma medida, sem dúvida, edificante.
Adoro Portugal.

29.1.07

Informática


Se hoxe vivise, Ramón Gómez de la Serna ―a quen, do meu punto de vista, a posteridade ten concedido unha maior trascendencia ca a que o suxeito e a súa obra merecían― facendo gala daquela imaxinación oronda e aceitosa das súas greguerías, chamaría aos acrónimos os frankensteins do léxico, pois como o monstro do prometeico doutor, os acrónimos están feitos de anacos doutras verbas. Coa acronimia a linguaxe manifesta con claridade a tendencia invasiva de toda creación humana, a inclinación das cousas á ocupación do territorio doutras cousas. Deste xeito, un cantante que invade o eido do autor é un cantautor; un documental con elementos tomados do drama un docudrama; un sitio onde os xogos póñense ao ordenado dispor dos usuarios ―nada máis alleo á natureza dos xoguetes― unha ludoteca (a creación ―máis recente― vinoteca só podía xestarse nun país de curdas coma este); un boneco, en fin, que ten a televisión como terreo de traballo un teleñeco.
Un dos acrónimos de maior fortuna da época contemporánea e informática, usado por vez primeira en Francia en 1962 e creado de INFORmation autoMATIQUE, que axiña foi incorporado polas linguas de cultura agás o inglés, lingua na que nunca callou fronte a computer science ou computing. Eu diría que hoxe seguir chamándolle informática ao que facemos cos ordenadores pensando en termos de "información automática" sería una inxenuidade, de non ser porque, unha vez incorporados ao caudal léxico das linguas, os vocablos erosiónanse nas súas significacións orixinais ata chegaren mesmo a baleirarse destas e redenominar conceptos ben moito máis amplos, ben máis específicos. Comparar o pequeno ordenador portátil no que escribo estas reflexións co primeiro ordenador perante o que me sentei hai agora vinteún anos é poñer en branco sobre negro un proceso de aceleración tecnolóxica que non ten parangón na historia da humanidade. Acaso a invención daquel ars artificialiter scribendi de maese Gensfleisch de Maguncia nos mediados do século XV poida achegar un pálido atisbo. Mercé ao cachivache que permitía a recuperación dos tipos de imprenta, apenas dúas semanas despois de que Lutero cravara na porta do castelo de Wittemberg as súas teses contra as investiduras, as ideas do diabólico frade eras discutidas en todos os confíns de Europa. Iso si é información automática. Globalización da información. Crítica simultánea. Capacidade masiva de reacción. Rutura de toda fronteira. Mutatis mutandis, hoxe o elegante e minimalista monitor do ordenador no que escribo agocha unha babilonia de información de mastodónticas proporcións, absolutamente inimaxinables cando en outubro de 1985 mirei a pantalla de fósforo verde daquel Data General Dasher One dotado dun procesador 8086 e un disco duro de 20 Mb, artefacto de lentitude sobrenatural a quen a indexación dunha base de datos de 200 rexistros podíalle levar os seus bos cinco minutos. Non sei cáles serán as perspectivas da tecnorevolución permanente na que vivimos dende vaia para dúas décadas, pero percibo unha desproporción no desenvolvemento cronolóxico da mesma . Hai unha evolución ordenada e progresiva entre as orixes cercanas da computación (as experiencias JONIAC e ENIAC de mediados dos corenta e a publicación de The Computer and the Brain de John von Neumann, a remates dos cincuenta) e os remates da década dos oitenta. A partir deste momento coa irrupción do protocolo html e o estándar www (é dicir, Internet, por certo outro semiacrónimo), rómpese o selo e dá comezo unha etapa de hipertecnoloxía acelerada, como antes dicía, e de intercomunicación entre dispositivos sen precedente na historia da humanidade.
Hoxe dou conta dos meus días nunha plataforma grazas á cal dentro de breves minutos estas reflexións serán accesibles dende calquera punto do planeta. No peto da gabardina levamos un pequeno trebello que ademais de permitirnos falar con quen nos pete dende onde nos pete facúltanos gravar as imaxes da nosa existencia cotiá nunha sorte de diario gráfico cheo da calor dos amigos, das paisaxes queridas, dos rostros máis apreciados.
A pregunta non é ao modo de ver se poderiamos vivir sen toda esta cacharrería tecnolóxica. Resistamos a sedución de que calquera tempo pasado foi mellor. A pregunta é en que medida nos está afectando, en termos globais, como humanidade que somos. Fainos mellores, máis solidarios, máis xenerosos, menos violentos? Teño a sospeita de que mentres, por baixo de toda a tonelaxe tecnolóxica que nos abafa diariamente, atopemos tempos para descubrir que o mundo segue estando cheo de defectos, de que nós mesmos somos humanos, e como tales, estamos cheos de defectos, non debera haber problema. Ao cabo, movémonos por casualidades históricas (a Deus grazas). Imaxinan a combinación Hitler-Internet?

26.1.07

País


Unha empresa divina, sen dúbida inspirada dende o alto.

Qué país.

25.1.07

Sen título

Non son proclive ás truculencias da morte. Non entendo á xente que comeza o xornal polas esquelas, aos que se paran nos accidentes estimulados pola carnaza nin aos que inquiren con avidez sobre os cancros dos amigos. O alivio é unha sensación que supoño mobiliza as endorfinas; e baixo esa afección necrófila ao infortunio alleo non hai más ca alivio, o alivio —tan humano— de pensar: menos mal que non fun eu; que ben que, unha vez máis, pasou de longo e non me tocou! Vivimos coa morte, convivimos diariamente coas puntas e o gume da gadaña sen que tal constitúa novidade nin o seu contacto nos provoque máis ca indiferenza : silenciosos, entre masacres, guerras, atentados, sismos, hambrunas, accidentes, pragas, tsunamis, enfermidades, suicidios e asasinatos, centos, miles de cadáveres asáltannos dende as páxinas do xornal no café matutino; no telediario das tres seguen desfilando máis mortos, e coa película americana de Steven Seagal pola noite, con máis difuntos entre golpes e balaseras, dámoslle a extremaunción a un día calquera. E, sen embargo, no caldo dunha sociedade analxésica co hiperhedonismo por monteira, a morte é un tabú, a máxima calamidade, a bicha de quen ninguén quere falar en termos de realidade próxima.
Quere esta reflexión servir de introito a unha expresión de dor, pois non me cabe sentir, como ser humano, máis ca dor, unha dor fría coma un torvo plenilunio, cando a forza do destino cabrón sobarda a dose de desventura que reserva para algúns. Veño de ler no xornal que o neno de nove anos que sobreviviu ao brutal accidente de tráfico de Poio do día 23, no que faleceron a súa nai, de 34 anos, e a súa irmá, de seis, debátese no hospital entre a vida e a morte. E algo simplemente excesivo para o pai, un mozo do Grove que se adica á construción.
Abonda todo comentario. Agardo afervoadamente a recuperación do meniño e sinto non ter un deus a quen rogar por el. Non existe. Non pode existir.

24.1.07

Lovecraft

Howard Phillips Lovecraft é unha anomalía, da cabeza aos pés. Non me estraña que dun tipo tan raro saíra un universo literario de anormalidade indescritible, por usar do seu léxico característico. A posteriori, non resulta difícil establecer unha inquietante ósmose entre a súa propia biografía e a sufocante aura de terrores innominables que rodea as súas obras.
Con Lovecraft pásame algo que hoxe quero compartir con quen me lea, na esperanza de atopar que acaso non sexa eu o único a quen lle ocorra. Non encontro moitos motivos conscientes para que me guste demasiado e sen embargo os seus relatos resúltanme apaixonantes e practicamente non teño lido nada del que me desguste. A ver se me explico. O seu estilo é calculadamente correcto e está dotado ―mesmo diría alentado― da sobriedade británica dos seus ilustres ancestros, instalados como colonos de prestixio dende tempos inmemoriais no seu Massachussets natal (con casos coma o de Lovecraft comprobo con magoante certeza ata qué punto a tradución é un mal menor, e lamento fondamente non poder disfrutalo no inglés orixinal). Gusto especialmente dalgúns dos seus relatos acaso menos coñecidos: O legado Peabody, O sepulcro, A sombra sobre Innsmouth… e da noveliña (que é algo máis ca un conto grande) Nas montañas da loucura, o primeiro texto do autor que chegou ás miñas mans, hai unha morea de anos.
Pero en calquera caso, como dicía, Lovecraft é un narrador de prosa tan gris e uniforme coma a súa propia, rutinaria, solitaria e triste existencia. O seu terror é elaborado ―ata o punto de semellar por veces insincero―, intelectual en exceso e está, ao meu ver, desprovisto da cercanía e o xenio de Poe, da loucura brillante e indisimulada de Maupassant, do goticismo exquisito de Le Fanu, Mary Wollstonecraft ou Montague R. James, da negrura etnográfica de Stoker, aínda que a influencia de todos estes autores pode probablemente rastrexarse na torturada cosmogonía lovecraftiana. A súa fauna híbrida e viscosa de «primordiales», reptiles e peixes case humanos, a súa mitoloxía presidida por seres de indefinido horror ―e prosodia imposible― como Cthulhu, Nyarlathotep, Tsathougghua ou R’yleh, o inefable árabe loco Abdul Al-Hazred e o seu espantoso (e apócrifo) Necronomicón, a onírica meseta de Leng... son produto, si, dunha mente atrabiliaria e especialmente afectada por un medo esencial pero tamén dun espírito selecto, de vastos coñecementos e amplas lecturas e ligado ao ambiente intelectual da elegante e culta cidade de Arkham ―un trasunto literario evidente da súa Providence natal― e a súa Universidade Miskatonic, nomes estes por certo, Arkham, Miskatonic, cheos de eufonía e afalagos misteriosos.
Creo que é precisamente esta frialdade calculada, característica da súa narrativa e reflexo fiel dunha existencia sen afectos, o que explica que Lovecraft sexa hoxe un autor de culto ―criticado con frecuencia pola súas limitacións como narrador―, un autor para esas inmensas minorías capaces de alimentar milleiros de páxinas web e fundar clubs de afeccións extravagantes. Lovecraft reúne hoxe en Google preto de 6.000.000 de entradas pero ningún dos seus relatos foi quen nunca de inspirar o guión dunha película de éxito. Non resulta chamativo?
Para min, sexa como for, a obra do escuro señor de Providence sempre fará parte dos imprescindibles. Iso é o que quería dicir. Non será que tamén eu son un pouco rarote?

22.1.07

Tradutores automáticos

Teimando no asunto do meu post anterior sobre especimes textuais raros e disparatados, non hai cousa mellor ca os tradutores automáticos, incapaces de distinguir contextos e con equivalencias univalentes que, segundo a súa combinación sintagmática concreta, poden dar lugar a expresións de puro dadaísmo. Neste que consigno a seguir —recibido entre toneladas de spam e propoñendo dende un país africano un negocio tan multimillonario coma errático— hai auténticas pérolas como debajo (no canto de bajo) por under, de xeito que a boa da señora reside debajo de marido político), puntería (no canto de branco ou obxectivo) por target, deposite (imperativo verbal no canto do sustantivo depósito, por deposit), ou a transposición literal yo es 48 años de viejo. Bo é que a remitente comeza pedindo disculpas porque algo se cheira. E digo eu, vindo de Angola, não podía ter escrito em português?
Conclusión e consello do día: ollo aos robots! Son listos pero semellan especialmente dispostos para nos deixar en ridículo. Aí vai o texto. Disfrúteo.


perdóneme por favor para la manera que escribo
El sir querido, mi nombre es Veira Domingues Ngueto la esposa de último Jose Teniente-General Domingues Ngueto, que antes de que su untimely muerte fuera el comandante de la región de Kwanza-Bengo en Angola, yo es 48 años de viejo y estoy residiendo actualmente en Senegal en África del oeste debajo de marido político de asylum.My que Jose Teniente-General Domingues Ngueto (r.i.p) estaba entre las víctimas del desplome del helicóptero que ocurrió cerca de la ciudad del norte de Kwanza de Ndalatando, cerca de 200 kilómetros (125 millas) al este de Luanda, el capital de la nación africana del sudoeste (ANGOLA) el domingo de junio el 2 de 2002. En escrito tengo actualmente con mí un deposite de la suma 14.3 millones de dólares de los E.E.U.U. (catorce millones de trescientos mil UnitedStates Dollars), este dinero fueron depositados por mi último marido en una compañía de seguridad en Madrid España que es mi puntería principal de tu.pero que entra en contacto con agradece a DIOS que mis dos niños quién el recorrido a Madrid España ha hecho la demanda de este dinero y ahora buscando quién le ayudará a invertirme necesite su ayuda en las maneras siguientes: 1.to les asisten invierten este dinero en su país 2.to les asisten consiguen un paz y una estancia cómoda en su país. si usted es intrested en ayudarme consigue por favor de nuevo a mí con su número de teléfono para mis dos niños para llamarle y para satisfacerle con. Gracias en la anticipación a su respuesta positiva. Sinceramente Veira Domingues Ngueto.

19.1.07

Propostas editoriais

Creo que para calquera editor unha fonte inesgotable de anécdotas e sucedidos máis ou menos hilarantes a constitúe o catálogo de propostas de publicación curiosas, kafkianas, erráticas, extraviadas ou abertamente disparatadas que, se non diariamente, si con gran frecuencia acaban chegándolle (frecuencia hoxe multiplicada pola inmediatez e facilidade do procedemento de xuntar arquivos a mensaxes electrónicas). Revisando un enorme cartafol de curiosidades —engrosado co andar paseniño dos anos—, dou cunha das propostas editoriais máis surrealistas (polo fondo e pola forma) que teñen arribado nunca á nós, e que hoxe non resisto a tentación de compartir cos asiduos deste local. Do meu punto de vista, non ten desperdicio.
Primeiro vai a proposta (que viña dirixida ao Ilmo. Sr. Decano de la Universidad de Santiago) e, a seguir, unha mostra do estro poético do autor. É magoa, mais o medo a non resultar prolixo impídeme incluír fragmentos do texto prosístico. Outro día.
A reprodución é, folga dicilo, literal.

A proposta

Iltmo SR. DECANO:
Tengo 52 años y nivel cultural estudios Universitarios de grado Medio. Todo lo que digo en mí documento es verdad y posible de realizar. Espero con el debido respeto a las AUTORIDADES, se consiga pronto el objetivo: LOGRAR EL PARAÍSO TERRENAL en el Planeta Tierra.
En el transcurso de mi vida, di muchas lecciones a los villanos, ahora que tengo mas experiencia en la vida, intento hacerme amigo de ellos y a veces aguantando bastante, procuro corregirlos ó que corrijan su aptitud tirana. Algunas veces lo consigo. Si tuviese la suerte de que me siguieran muchas personas, que algunas hay, pronto conseguiríamos un Mundo mejor y mas perfecto, pues a ésto deberían tender los seres humanos en la medida que transcurren los años. Mejorar cada día, progresar, avanzar, seguir, continuar, de manera que se corrijan nuestros defectos y se entiendan mejor los seres humanos, intentando llegar a la perfección.
Dentro de mi humildad Ilmo SR. DECANO, creo que mí documento tiene interés en General, agradecería que se publicase, aunque ustedes tienen mas conocimientos que yo, y se le podría añadir un poco más. También teniendo Vds. mas capacidad que yo, me gustaría que lo transmitiesen a todas las Universidades del Mundo.
Si les gusta la Música, les recomiendo el compacto "PASIÓN POR LA VIDA" de el SR. JUAN PARDO y la cassette:LAS CANCIONES DE MÍ VIDA del grupo musical "EL CONSORCIO". Además de buenas composiciones y vozes, dicen lo mejor que he escuchado en mí vida en cuanto a temas musicales.
Deseándoles lo mejor a V. I y equipo, y esperando haya armonía, les saluda muy atte.


Unha mostra poética do orixinal

¡OH LIBERTAD! ¡OH SILENCIO!

En este Mundo actual de tensión
libertad te amo con pasión.
Si te tengo soy feliz,
pero si me faltas, no tengo algún matiz.
La libertad principalmente del ser humano
es el mayor don con que contamos.
Cuando estás tú silencio,

aparece en mí el pensamiento,
y como mi mente es positiva,
creo, ó construyo algo en definitiva.
Había una vez un lugar
de los pocos que quedan con la Modernidad,
donde solo se oía el ruido del Mar,
el del riachuelo que hacia él se movía
y el trininear de los pajarillos llenos de libertad.
Este lugar era el idóneo para pensar,
reflexionar, constuir y mejorar.
Después de ésto, ejercicio físico presto,
relación humana y la alimentación adecuada
manteniéndonos en forma de manera continuada.
También había un Cielo Azul que inspiraba

con la mente despejada,
muchos árboles florecientes,
que me hacía respirar sonriente.
Amigas, amigos: Conservemos y creemos lugares como éste

para que el Planeta Tierra tienda al Paraíso y al Celeste.

Creo lembrar que non dubidamos moito a nosa decisión. Que certo é que ten que haber de todo!

18.1.07

Un alto no camiño

Hoxe, neste feo e ingrato día de chuvia, no que semella que se vai botar a noite sen ter amencido, non teño gana de falar de libros nin do rego da cultura nin de comentar a actualidade, que, polo demais, amosa por regra xeral un panorama aínda máis mouro ca co climático. Contra a maré de hiperactividade cotiá, hoxe quero convidar a quen me lea a un intre de relax e acougo. Se ten ocasión (mellor, claro, fóra de horas de traballo...) poña Vde. unha música de fondo consonte o efecto pretendido (propostas: chill-out se non é demasiado hortera, calquera cousa da colección «Dancing Cat» do selo Windham Hill, jazz non moi estridente, algún concerto grosso do XVII, Tangerine Dream?) e disfrute dunha visita ao fotoblog imatges.net, unha elegantísima (e case sinestésica) mestura de beleza, técnica, delicadeza e enxeño. Os meus parabéns para o dono de tan exclusivo local.
E para mostra un botón. A imaxe xunta a este post chámase «Windows XP».

15.1.07

Sentidiño

Gustaríame non crer o que creo, pero á vista dos acontecementos (xa se xabe o túzara que é a realidade) non podo máis que concluír que a obsesión electoralista da clase política dirixente (todos: pepé, pesoe e nacionalistas de toda laia) se superpón á dose mínima de sentido común conveniente ao goberno da re publica, porque, como é sabido, a aplicación do sentido común, o sentidiño dicimos por estes pagos, conduce indefectiblemente ao mellor servizo da colectividade. O espectáculo dos partidos facendo almoneda da súa participación nas manifestacións do sábado contra o “traxico accidente” (Freud! Freud!) da T4, e calculando con catutela vergoñante o seu eventual efecto electoral, afonda a inmensa sima de descreto á que día a día se fan acredores, con creces, os dirixentes públicos deste paisiño noso, provisto de cidadáns, como Vde. e coma min, que, de verdade, merecemos algo mellor.
No outono de 1935 un reportero inglés da BBC enviou unha crónica na que definía España como un inmenso manicomio político. Esta é a percepción que teño. Teremos mudado tan pouco?

14.1.07

Metalinguaxes. Galimatías


Esa expresión tan malévola de que todo crítico literario agocha un escritor frustrado pode resultar en ocasións un consolo. Dígoo porque á vista da fasquía e calidades de certas críticas dá medo pensar no crítico en cuestión metido a labores de cultivo estético das letras. Lícito e normal é que toda metalinguaxe estableza os niveis de especialización necesarios para a expresión unívoca e precisa de conceptos moi perfilados e de intelixencia reservada a iniciados; pero daí ao uso dun código críptico e inintelixible, que ao cabo resulta pretensioso e ridículo, non hai máis ca un paso. O que segue —atopado sen intención entre papeis vellos, cando o que buscaba era outra cousa— é un fragmento da crítica do libro Arrodeos e desvíos do Camiño de Santiago e outras rotas (1999, e unha seguna edición de 2002) de Uxío Novoneyra. Apareceu en La Voz de Galicia o 1 de novembro de 1999.


O don da ollada que se perde no páramo do óntico, no polimorfismo da arela, na hybris da memoria é unha mirada sabática que celebra, coa epifanía de Mnemósine, a caza de Pan. Ese ollo supérstite, mitómano, pero agnóstico, kantiano, concibe o mundo como unha trama labiríntica na que o suxeito (travestido, na súa penuria, de peligrino apofántico que voluntariamente se perde na rede da continxencia para endexamais dar fin a anábase) equivale ó noema da fenomenoloxía de E. Husserl en canto que, constituida como razón, como verdade, como logos, como crónos, rexeita por igual o magma da sincronía e da diacronía suturado por un único gnomon: o pleroma da pancronía (…) So o Paradoxo I pode terminar coas ortodoxias; a ironía, co paradiso. O ollo in itinere, subterfuxio metonímico do cogito, adopta a postura sedente, hierática, maxestática, do pantocrátor románico (entendido ó modo do Libro VI da Estética de G. W. F. Hegel, principio da interioridade, o retorno o ideal en si), pero significa por medio dunha álxebra de planos de luz xustapostos (impulso ascensional que invita ó sublime) directamente inspirados na levedade estructural do gótico flamíxero. A voz do deus (subíndice) do Sinaí e o murmurio do seu Apóstolo son substituídos pola vox populi do antroido e a polifonía da poética materialista de M. Batjin onde a linguaxe galileana (cantigas, lendas, ecos, glosas, xogos alterativos, calambures) é radicalmente dialóxica por tratarse dunha semiose alexandrina, irreverente, que se apoia nun solo morfema: o prefixo a- que nesta gramática de casos ten como sinónimo onomástico a Sant Yago Matamouros.

É exactamente o que penso eu. Demasiao.

12.1.07

Aquel dolor













Allí donde el hueco
de una herida que tuvimos,
no más el hueco o leve signo
traspasándonos,
como el eco entre los montes
de la informe lejanía
en algo que me mira, que nos mira
y sabe que no son las fotos
las que se van haciendo viejas,
sino quienes están en ellas
y el sinfín de trasiegos que vivimos
las que imponen su marca nueva
a las columnas del presente
ya más tenue, sin aleación posible,
puros como el acero, cercándonos,
y dices:
ya no más niño, ya no más
hablar al alma,
ni más velado por el eco
traspasándonos,
y todo sin saber si duele,
donde el lugar
de una herida que tuvimos:
hasta las cicatrices mueren.

11.1.07

Chumi

Chumi Chúmez , falecido dun gravísimo mal de fígado en 2003, entra, na miña opinión, na categoría do xenial (a viñeta adxunta ten máis de doce anos). Chumi foi un xenio, un esteta da corrosión que soubo como ninguén volcar no vitriólico grafismo das súas viñetas toda a sarcástica acedume e negrura da alma carpetovetónica, nunha liña de continuidade que, dende Juan Ruiz, arcipreste de Hita, Quevedo, Goya ou Fígaro, aos nosos días (La Codorniz, Hermano Lobo, Umbral, Ops/ El Roto...), cal ollos do Guadiana, xorde aquí e alá na nosa historia.
Por qué lembro hoxe a Chumi? O outro día, nun debate televisivo alguén fixo referencia á frase dunha viñeta súa. Ben sabido é que hai frases que, pronunciadas nun tempo e circunstancias concretas, deveñen intemporais e —duras e perdurables coma o granito pola verdade que conteñen ou a reveladora reflexión á que inducen—, rematan por adquirir a intemporalidade necesaria para facelas merecentes de seren gravadas en pedra. Daí a súa denominación de frases lapidarias. A frase de Chumi que traio hoxe a conto pola súa intemporalidade, ou, o que é o mesmo, pola súa perfecta aplicación a toda época e circunstancia —desde logo aplicabilísima á nosa— é como segue: yo antes no creía en nada; ahora ni eso. Non sei Vde., pero eu cada vez a subscribo máis. As domingas de Ana María Ríos no Interviú —por certo, excelentes e popularísimas domingas—son o último aviso antes da Apocalipse. Non desperdicie os últimos sete días!

9.1.07

Martes

[Nota: este post debeu publicarse onte, pero problemas técnicos de Blogger o impediron].
Hoxe é martes, o cal, á parte de que onte fose luns e mañá será mércores, non quere dicir nada especialmente significativo. Creo que a sensación de inanidade nacida da rutina e á volta ás nosas ocupacións cotiás increméntase tras a paréntese de movidón, viaxes, reencontros, bacanais, opulencia e hiperconsumo do Nadal. Alá van a Noiteboa e o bacallao con coliflor; os restos da cea no xantar do 25; a pítima de san Silvestre e o resacón do día 1, san Manuel, con todos os boletos para ser o día máis deprimente do ano. Alá van a euforia inducida e a manifestación dos nosos mellores desexos a persoas coas que non cruzamos palabra o resto do ano, os centos de SMS co gallo de tan sinaladas datas enviados e recibidos coas paridas e tonterías deste ano, reiteradas unha e outra vez por diferentes emisarios. Alá van os reis (en Compostela, por certo, revestidos en inmigrantes por aquilo do politicamente correcto, a partir da idea dalguén que, obviamente, non entende nada). Un día despois toca lidiar coa absurdidade de asumirmos que o que o sábado custaba 250 euros custe hoxe 90. A esta absurdidade, perfectamente disimulada por todos nunha convención social de tácito entendemento, chamámoslle as rebaixas, e, de novo, alá imos todos en rabaño a seguir consumindo, a exprimir aínda máis a carteira, a extenuar a tarxeta de crédito, sen transición algunha, un domingo, día do señor onde non descansa ninguén. E así, de súpeto, nos vemos reflectidos no espello da cotidianidade, afrontando a bendita costa de xaneiro (esta de verdade a costa da morte!), facendo majas para chegarmos a fin de mes, e intuíndo que tal vez os anos foron inmunizándonos contra aquilo de ano novo vida nova e non estamos para moito cambio.
A inanidade, esta sensación de baldeiro da que falo, penso que non se concilia ben co tipo de vida que se nos esixe, ou, acaso, co modelo de vida que consideramos ideal ou desexable; así, o estrés, a presión laboral, a velocidade, a permanente mudanza, a relación social de gran escala, a constante novidade e o culto ao presente supóñense característicos das persoas que non só teñen traballos trascendentes senón, e sobre todo, que gañan moitos cartos, signo inequívoco da excelencia profesional (estimo que de aquí deriva o feito de vermos tanto inútil na política...). A demonización da rutina e a fuxida permanentemente da inanidade, en contraste con este ideal de emoción continua, conducen de cabeza a un dos males crónicos do noso tempo: a ansiedade, o perenne desexo de que algo indefinido, sen sabermos ben qué, cambie. Non sei se o andazo de separacións matrimoniais das que teño noticia (tal vez Vde. tamén) terá que ver con isto, pero intúo que si.
En fin. Un exemplo de conmovedora convivencia coa inanidade —tan propia, polo demais, do ser galego— deumo un veciño, traficante en madeiras, co que topei un sábado polo serán dando un paseo. O home, apoiado nun valado á beira da pista, despois das miñas buenas tardes comentou:
-Uns ides prerriba, outros ides prebaixo... Bueno.
Nin máis nin menos. Uns imos para riba e outros para baixo. Para que complicarse máis?
En calquera caso, como dicía ao comezo, xa é martes. Xa? Xa. Lembro a anécdota (real, malia non lembrar o anecdotante) do fulano que, chegado o martes, dicía aos seus compañeiros de traballo:
-Veña, que xa é martes, xa vai alá a semana.
Non se consola o que non quere.

7.1.07

Causas e efectos


Unha volvoreta move as ás en Bilbao e chove en Quito. Así de arbitrario resulta ir remontando causas e efectos e chegar a establecer unha relación entre o sepelio en Ecuador de dous cidadáns nativos do país —un deles un neno de 19 anos— e a liberación de Euskalerría. A arbitrariedade e a morte casan mal. No abuso da arbitrariedade cando mata, ETA ten gañado con merecemento un lugar cimeiro no catálogo universal da infamia.
Os bordes da idea, que modelan a imaxe de miles de toneladas de formigón feito cascallo e fume, son 1) a incontinencia verbal dun irresponsable que dirixe a nosa vida política (sospeito —como moita xente— que ETA decide atentar coincidindo cunhas declaracións do presidente, dun nivel de escandalosa autocompracencia non coñecido dende o seu antecesor no cargo) e 2) a reiteración ad nauseam de que non van parar nunca. Atentan a) na capital do Estado; b) no tipo de instalación onde, tras on 11-S, se supón que se quintaesencian hoxe as medidas de seguridade do aparato do Estado, é dicir, un aeropuerto; e c) deixan no aire a convicción de que non provocaron unha masacre porque non quixeron. Temor. Desconfianza. Arbitrariedade
Supoño que serán horas moi tristes para aqueles que apostaron por chegar a algún tipo de transacción política con quen adquire a súa forza no temor, a desconfianza e a arbitrariedade. Son do peor.

4.1.07

Pola rúa

Está o que mira fuxidío e con expresión de leite agrio, coma se a existencia allea lle parecese unha ofensa. Está a muller que sorrí, que se ve satisfeita; ten pinta de non ser normalmente moi feliz pero hoxe ten un día bo, ten unha ilusión; vai tan contenta que non é quen de disimular o sorriso pola rúa, o cal fai raro, fai raro ir sorrindo so pola rúa, coma se deberamos agochar a nosa felicidade, por se ofende aos demais. Está o tipo baixiño, mal vestido, xa maior, que mira a xente coma pedindo perdón por existir. Tenas todas: é feo, pequeno, case un ancián, e, por riba, é pobre, o que se adiviña pola roupa. Teño a sospeita de que ninguén se sente orgulloso del; non debe haber nada máis triste que saber que ninguén se sente orgulloso de un. Este home insignificante sorrí mirando a xente, coma traficando coa súa bondade e insignificancia para que os demais non lle fagan mal. Está o señor que fala so, que pasa baduando, e xesticulando coa cara, metido aló no fondo de sabe deus qué razoamento serio e trascendente. É un señor con pinta de pensionista e de ter problemas de próstata. Ten cara de poucos amigos. Viste de americana e corbata, pero gastadas e pasadas de moda e completamente descordinadas coa cor da camisa e o pantalón. O pantalón, gris, quédalle mal, moi ancho. Entre a americana e a camisa leva un xersei —un suéter, palabra hoxe esquecida— de pico. Está a muller madura pero aínda atractiva, que deixa ao pasar unha leve corrente e un arrecendo a perfume caro; taconea con forza como afirmando a súa importancia. Ten pinta de ser da Coruña e veranear en Sanxenxo (esta é unha manía que teño: todas as señoras de idade e moi emperifolladas parécenme ser da Coruña e veranear en Sanxenxo: antes tíñanme pinta de participar naquelas mesas petitorias do Dómund, pero como agora non hai…); entre a maquillaxe, a pintura de ollos, as horas de perruquería e o bronceado de lamparilla resulta comprometido aventurar como será esta muller ás oito da mañá recen saidiña do cama; pero ela vai polo mundo tan chea, procurando crear ao seu redor unha aureola de inaccesibilidade, de estar reservada a certos niveis adquisitivos. Está o tipo que traballa nun banco —todos os tipos que traballan nos bancos teñen un aspecto común—, con traxe caro pero non tanto (digamos Caramelo ou Dutti), maduro e con aire de crerse perfecta e irresitiblemente atractivo. Camiña moi rápido, pois a présa é un signo inequívoco da súa imprescindibilidade. Está o tipo pequeno, gordiño, de bigote e gafas pasadas de moda que fala moi alto polo celular, co obxecto declarado de que todo o mundo ao seu redor oia que o tipo do outro lado da liña ten que dicirlle a un tal José Manuel que ten que estar en Lugo o venres as once sen falta, que se non el (o tipo do celular) non se fai responsable. Está a velliña que espera o bus, na parada, con expresión de insondable tristura. Leva un carriño deses da compra, vello, un abrigo raído da época do cuplé, as medias cheas de carreiras e uns zapatos baratos e feos. Non son quen de imaxinar que algunha vez foi unha nena. Hai xente que parece non ter sido feliz nunca. Está o teenager que vén de descubrir o sexo, metrosexual, andróxino, apestando a Boss for man, e seis quilos de gomina na cabeleira. Está o señor de pajarita, pelo blanquísimo, delgado e elegante, de aire cosmopolita e aspecto de ser un eminente neuropsiquiatra retirado. Está a inmigrante caribeña de traseiro hipertrofiado que a obriga a andar cun bamboleo característico. Está o das alfombras que di barato, barato, coa expresión de quen está de volta de todo. Está a adolescente que vai —roupa cinguida, curvas e pernas interminables— da man doutra, arrastrando as eses e coméndose a metade das consoantes, absolutamente inconsciente da lascivia que estimula ao seu paso. Está o tipo aínda novo pero prematuramente envellecido; é feo, melena aceitosa, viste mal; ten sobre trinta e cinco anos, pero vive coa nai viúva nun piso pequeno e decrépito do centro; mantense da pensionciña da vella; é un fanático dos videoxogos, da informática doméstica e do vicio solitario. Está o tolo, con pinta de tolo, con ollos de tolo, con andar de tolo, que dá entre pena e medo. Está o borracho de banco e viño en tetra-brik que seguro que coñeceu algo mellor. Está o señor, case un vello, tocando a guitarra e cantando Yesterday dos Beatles e pregúntome que pensarán del os fillos ou onde irá durmir esa noite. Está a muller misteriosa coa que cruzamos unha ollada e ela insiste, e é cando cremos que ben podía ser o inicio dunha aventura, e logo pensamos que ao mellor non é tan misteriosa e que a rutina acaba jodéndoo todo.

Está o inmenso, inatinguible zoo humano, o infinito catálogo de tráxicas fatalidades e ledicias inesperadas, o inventario interminable de xenreiras seculares e amores imposibles, de bágoas crueis e bágoas doces coma a mel, o repertorio eterno de medos, frustracións, intentos, logros, apertas, dor, agarimo, odio, conquistas e retrocesos, sufrimento e benestar, sombra, luz, futuro e tempo ido.
Está o río; sempre o mesmo río, nunca a mesma auga.

2.1.07

Unha imaxe

Volvendo dunha excursión á praia de Soesto (Laxe), unha das praias máis fermosas dunha costa inzada de praias fermosas, fixen esta foto. Sen baixar sequera do coche. No lusco fusco. Son casas e un hórreo da aldea de Soesto. A pobre, pero dignísima, iluminación de nadal produce un estraño efecto, entre a melancolía e unha indefinible serenidade. Poucas veces neste blog as imaxes son protagonistas, ficando normalmente relegadas a complementos das palabras. Hoxe -tómese coma un último resplandor deste nadal que se vai- prefiro que sexa unha imaxe, tan poética, a inspiración das palabras. Esta imaxe cheira a aldea (bosta, herba, fume, bosque, madeira...); sabe a inverno; invita a recollerse no amor do lume fuxindo da friaxe; oio cans ladrando, a voz dun cativo ou dunha muller. E a luz declina: nalgures, certa, late a sístole da noite.