Lovecraft

Howard Phillips Lovecraft é unha anomalía, da cabeza aos pés. Non me estraña que dun tipo tan raro saíra un universo literario de anormalidade indescritible, por usar do seu léxico característico. A posteriori, non resulta difícil establecer unha inquietante ósmose entre a súa propia biografía e a sufocante aura de terrores innominables que rodea as súas obras.
Con Lovecraft pásame algo que hoxe quero compartir con quen me lea, na esperanza de atopar que acaso non sexa eu o único a quen lle ocorra. Non encontro moitos motivos conscientes para que me guste demasiado e sen embargo os seus relatos resúltanme apaixonantes e practicamente non teño lido nada del que me desguste. A ver se me explico. O seu estilo é calculadamente correcto e está dotado ―mesmo diría alentado― da sobriedade británica dos seus ilustres ancestros, instalados como colonos de prestixio dende tempos inmemoriais no seu Massachussets natal (con casos coma o de Lovecraft comprobo con magoante certeza ata qué punto a tradución é un mal menor, e lamento fondamente non poder disfrutalo no inglés orixinal). Gusto especialmente dalgúns dos seus relatos acaso menos coñecidos: O legado Peabody, O sepulcro, A sombra sobre Innsmouth… e da noveliña (que é algo máis ca un conto grande) Nas montañas da loucura, o primeiro texto do autor que chegou ás miñas mans, hai unha morea de anos.
Pero en calquera caso, como dicía, Lovecraft é un narrador de prosa tan gris e uniforme coma a súa propia, rutinaria, solitaria e triste existencia. O seu terror é elaborado ―ata o punto de semellar por veces insincero―, intelectual en exceso e está, ao meu ver, desprovisto da cercanía e o xenio de Poe, da loucura brillante e indisimulada de Maupassant, do goticismo exquisito de Le Fanu, Mary Wollstonecraft ou Montague R. James, da negrura etnográfica de Stoker, aínda que a influencia de todos estes autores pode probablemente rastrexarse na torturada cosmogonía lovecraftiana. A súa fauna híbrida e viscosa de «primordiales», reptiles e peixes case humanos, a súa mitoloxía presidida por seres de indefinido horror ―e prosodia imposible― como Cthulhu, Nyarlathotep, Tsathougghua ou R’yleh, o inefable árabe loco Abdul Al-Hazred e o seu espantoso (e apócrifo) Necronomicón, a onírica meseta de Leng... son produto, si, dunha mente atrabiliaria e especialmente afectada por un medo esencial pero tamén dun espírito selecto, de vastos coñecementos e amplas lecturas e ligado ao ambiente intelectual da elegante e culta cidade de Arkham ―un trasunto literario evidente da súa Providence natal― e a súa Universidade Miskatonic, nomes estes por certo, Arkham, Miskatonic, cheos de eufonía e afalagos misteriosos.
Creo que é precisamente esta frialdade calculada, característica da súa narrativa e reflexo fiel dunha existencia sen afectos, o que explica que Lovecraft sexa hoxe un autor de culto ―criticado con frecuencia pola súas limitacións como narrador―, un autor para esas inmensas minorías capaces de alimentar milleiros de páxinas web e fundar clubs de afeccións extravagantes. Lovecraft reúne hoxe en Google preto de 6.000.000 de entradas pero ningún dos seus relatos foi quen nunca de inspirar o guión dunha película de éxito. Non resulta chamativo?
Para min, sexa como for, a obra do escuro señor de Providence sempre fará parte dos imprescindibles. Iso é o que quería dicir. Non será que tamén eu son un pouco rarote?