Chumi

Chumi Chúmez , falecido dun gravísimo mal de fígado en 2003, entra, na miña opinión, na categoría do xenial (a viñeta adxunta ten máis de doce anos). Chumi foi un xenio, un esteta da corrosión que soubo como ninguén volcar no vitriólico grafismo das súas viñetas toda a sarcástica acedume e negrura da alma carpetovetónica, nunha liña de continuidade que, dende Juan Ruiz, arcipreste de Hita, Quevedo, Goya ou Fígaro, aos nosos días (La Codorniz, Hermano Lobo, Umbral, Ops/ El Roto...), cal ollos do Guadiana, xorde aquí e alá na nosa historia.
Por qué lembro hoxe a Chumi? O outro día, nun debate televisivo alguén fixo referencia á frase dunha viñeta súa. Ben sabido é que hai frases que, pronunciadas nun tempo e circunstancias concretas, deveñen intemporais e —duras e perdurables coma o granito pola verdade que conteñen ou a reveladora reflexión á que inducen—, rematan por adquirir a intemporalidade necesaria para facelas merecentes de seren gravadas en pedra. Daí a súa denominación de frases lapidarias. A frase de Chumi que traio hoxe a conto pola súa intemporalidade, ou, o que é o mesmo, pola súa perfecta aplicación a toda época e circunstancia —desde logo aplicabilísima á nosa— é como segue: yo antes no creía en nada; ahora ni eso. Non sei Vde., pero eu cada vez a subscribo máis. As domingas de Ana María Ríos no Interviú —por certo, excelentes e popularísimas domingas—son o último aviso antes da Apocalipse. Non desperdicie os últimos sete días!