Retranca

Unha das cousas que converte un blog nunha experiencia comunicativa engaiolante é a absoluta impredicibilidade (perdón polo palabro) dos comentarios, pareceres e puntos de vista que os posts nel publicados poden suscitar. Dixen un blog e dixen mal; debera dicir este blog, ou mesmo, algúns posts deste blog, pois entendo que os blogs de liña máis exclusivamente profesional, de actualidade social, política ou cultural, crítica literaria, etc., pola súa propia natureza acoutan ou perfilan moito a natureza das reaccións lectoras. No meu caso, entendo que como derivación talvez dunha tendencia innata á dispersión e o barroquismo, non sei, de verdade, cómo fago para comezar un post falando da batalla das Navas de Tolosa e rematar dando coa fórmula I. Unha lectora benévola dicía que esta bitácora é coma unha sorte de fío que se vai desfacendo para un lado e para outro, ao estilo daquel borgiano xardín de sendeiros que se bifurcan.
De xeito impredicible, pois, o artigo derradeiro estimulou, por razón máis de verba ca de re, algúns comentarios interesantes sobre a ironía, especialmente na escrita, pero tamén no seu directo vencello coa «alma galega», iso tan caro a nós que adoitamos chamar retranca, verbo da cal se ten reflectido moito e moi fondamente, e ata escrito auténticos tratados.
Di o meu fiel amigo anónimo que a administración da ironía pode fracasar debido á ausencia de compenetración entre emisor e receptor, o cal se fai moi evidente cando un galego retranqueiro fala cun tipo de fóra. A respecto de tan fina apreciación, teño eu reflexionado tamén, chegando á conclusión ­provisional­ de que a retranca vertebra o noso sentido colectivo do humor, ao punto de establecer, en efecto, fronteiras infranqueables para os non nativos, moi especialmente, falando da casa común española, para os íncolas da ruda estepa castellana. Hai un conto que, ao meu modo de ver, destila a máis pura retranca, non no chiste de seu, senón na reacción que busca provocar no receptor, unha reacción que sería difícil de definir. Sosteño, polo demais e en consecuencia do devandito, que é pouco probable que un non galego lle atope graza á cousa.
Trátase dun cuatrero no Far-West que é natural de Mondoñedo e anda por alí polo Oeste roubando nas vacas pero sin puta idea de inglés. A cousa é que o pillan e aplícanlle por vía directa a lei de Lynch. Arrodeado o pescozo coa corda fatal, o executor dá o golpe ao tallo que o apoiaba no chan e alí queda o tipo dependurado. Nisto, o xuíz lembra que non se lle permitiu declarar a última vontade e automaticamente agarran ao meu home e sácanlle a gargantilla de esparto. O tipo, que non entende nada, aliviado bota man do pescozo e exclama:
-Cajondiós, pensei que afojaba.
Ben certo é que se Deus non ri, non é home de humor.