O que debe ser cultivado

Deberon ser os alemáns os que instituíron o bo costume académico de festexar o xubileo intelectual dun cientifico de altura reunindo nun volume traballos orixinais ofrecidos ao mestre polos seus colegas e discípulos. Un produto editorial tipicamente universitario. No eido da miña formación superior, lembro algún Festschrift -que é a verba tedesca que vale 'homenaxe'- con colaboracións de altísimo nivel, que, mesmo chegaron a converterse en traballos canónicos en certos temas. Nomes como os de Rafael Lapesa, Kurt Baldinger ou Germán de Granda acoden ao recordo en forma de vellas fotocopias viradas en sepia por arte do tempo.
Son estes libros de homenaxe obxectos cheos de emoción, de afecto. Arroupar un intelectual, un investigador que chega ao cénit dunha carreira consagrada a desenvolver unha ciencia ou un modelo de pensamento co agasallo dun libro redactado e creado ad hoc é un dos traballos que, non por reiterados, deixan de ser máis gratos ao editor. Teñen estes libros algo de atávico: os guerreros da antigüidade eran inhumados cos obxectos do seu sacro oficio. Armas, ornatos da súa bélica condición, ata os cabalos se ofrecían á eternidade xunto co seu posuidor. Do mesmo xeito, que mellor recoñecemento, que mellor prenda de gratitude ca un libro para aquel que retirado en la paz de estos desiertos, con pocos, pero doctos libros juntos, leva consagrando a súa existencia a fiar o delicado fío da transmisión perpetua do coñecemento? Cultura: literalmente, o que debe ser cultivado. Hoxe lembroumo, nun discurso de retórico clásico, un vello mestre.