Procesados declarados en rebeldía

Hai herdanzas que manda carallo con elas e outras que ben as podía levar o demo. No grupo das primeiras están as dos netos e bisnetos do barón de Rothschild ou do armador heleno Stavros Niarchos (fermoso nome, por certo). No grupo das segundas estou eu. Eu veño de recibir, vía parental e voluntariado belga, a biblioteca íntegra (apolillados estantes incluídos) do meu avó: exactamente 2009 volumes censados, máis tres ou catrocentos máis sen rexistrar, que o bo do home foi atesourando dende os anos vinte ata os primeiros cincuenta (faleceu mediando esta década). O primeiro rexistrado é Don Severo Carballo, novela de Victoriano García Martí. O último Una noche de primavera sin sueño, comedia, de Enrique Jardiel Poncela. No medio, un imenso océano de letras ideas e vivencias sobre papel malo e peores encadernacións, puntualmente recollido por un inventario de natureza máis ben indiscriminada, facticia e desigual. Unha páxina collida ao chou arroxa esta heteroxénea pandilla:
Lampérez y Romea, Vicente: Historia de la arquitectura cristiana
Ortega y Gasset, José: El espectador
Gabriel Daniel, Padre: Compendio de los sucesos de el reynado de Luis XIV el Grande [curioso volume en oitavo, impreso en Sevilla, en la Imprenta de Juan Fr^co. Blas de Quesada, Impressor mayor de dicha ciudad]
Gomá y Tomás, Cardenal Isidro [¡¡¡¡!!!] Los Santos Evangelios
Romanones, Conde de (Álvaro de Figueroa): Y sucedió así
Sabatini, Rafael: Bellarion, novela [seguen seis títulos máis do mesmo]
Orczy, Baronesa: Flor de lis, novela
Brontë, Charlotte: Jane Eyre, novela
Gobineau, José Arturo, conde de: Novelas asiáticas, volumen I
Taine, Hipólito: Filosofía del arte
Mill, John Stuart: Autobiografía
Hume, David: Tratado de la naturaleza humana, volumen I
Rousseau, Juan Jacobo: La confesiones, tomo I.
Que se lle vai facer! Ver a cousa coa sentimentalidade e poesía do caso: a biblioteca do avó, logo de papá, en fin, tantos anos de amor aos libros e un apetito intelectual tan encomiable… Esas cousas. Porque visto o asunto dende a tentación irresistible do materialismo abxecto, o que lles digo: unha herdanza do carallo. Mudanza, instalación, gastos, carcomas, obras na casa para acomodar tanto librote, desavinzas conxugais (un día marchades ti e máis os libros, xa saben).
A cousa, en fin, deu tamén para unha fascinante e casual inspiración metafórica da nobre arte de escribir. Resulta que o bo do avó, secretario que foi do xulgado municipal da Estrada, tivo a feliz ocurrencia ―eran feos tempos de escaseza― de efectuar o inventario escrito da biblioteca aproveitando algún formulario impreso que lle acomodara ao caso e este foi un caderno apaisado de 31 x 21 destinado a Registro de Procesados Declarados en Rebeldía, unha extraordinaria derivación estética da cerna da literatura. Atopar, por exemplo, na columna Apellidos y nombre e Señas actuales conocidas a "George Sorel" e en Delito y su fecha "Los sindicatos obreros y su porvenir" non deixa de proporcionar a tan singular repertorio un valor especial.