27.9.07

Pulvum eris...

Unha cousa moi interesante do traballo de edición ―traballo que ten unha morea de cousas interesantes― é o de facultar o coñecemento de xentes das máis dispares pelaxes, tanto persoais, canto formativas, por idade e traxectoria biográfica, de adicación profesional, etc., xentes cuxo contacto, por veces ―e malia ser as máis delas efémero e conxuntural―, resulta especialmente arriquecedor. Estes últimos meses, nos que, por boa malaventura (valla o paradoxo), houben de asistir a catros enterros, un deles moi doroso pola curtísima idade do defuntiño, matinaba eu nun concepto que, nun xantar profesional e tras a presentación dun libro, foi perfilado por unha investigadora en temas de antropoloxía cultural adscrita á Universidade do País Vasco, filla de galego, de Corrubedo, e vasca, e o nome da cal prefiro, por discreción, non desvelar. Un concepto que pola súa contundencia e cohesión semántica paréceme perfectamente acaído á circunstancia quer tráxica, quer dorosa, pero sempre triste da desaparición dun ser querido: a drenaxe social. Lembraba esta amiga que a pegada máis fonda e indeleble de cando de meniña viña nos veráns a Galicia, e mesmo outras tempadas no inverno, eran os enterros: a capacidade colectiva de exteriorizar a dor, mesmo esaxerándoa, se orienta a un efecto paliativo, de drenaxe, no que compartir o sufrimento, cedendo parte del a quen chora con un, supón reducir o seu efecto persoal facéndoo colectivo. E así (cousa que vivín recentemente co falecemento dun tío especialmente querido), o defunto, coma unha sorte de cid campeador, gaña, tras a súa morte, a batalla da indiferencia e aínda do esquecemento, ao concitar, ao lume da súa lembranza e das cousas boas da vida, aos seus parientes e amigos, quen, ao tempo de chorar a súa perda, se reafirman na alegría do encontro, a familia e a amizade.

2 comentarios:

Anónimo dijo...

Eu lembro o falecemento dun deses homes de aldea, particularmente extrafalario para o contexto, cun enxeño creativo e de adicación: gaiteiro.
O seu nome real era Xosé, pero nunco por el foi chamado, senon polo alcume de "O Barbeiro". Logo dunha longa enfermidade, que non recordo ben, porque era pequena, mais agora deduzo que debeu ser un cancro de pulmón, morreu un día de outono.
O Barbeiro era o mellor para organizar os entroidos. El poñía a música, facía os versos, deseñaba os disfraces para as distintas comparsas (nenos e adultos), inventaba as cancións que logo cantabamos... Por suposto, el era o xefe e así se facía notar ao encabezar coa súa gaita o folión que percorría as rúas da parroquia.
Recordo que sempre, e permítaseme o comentario un tanto desagradable, acababa co pantalón mollado. Eu supoño que os anos non lle pasaban en balde e o esforzo de encher aquel fol era demais para a súa próstata.
A súa muller admirábao moitísimo e eran unha parella moi namorada.
Pouco antes de morrer, veu pola casa, a ver se lle podiamos pasar a máquina uns versos autobiográficos que compuxera, a maioría sobre a súa experiencia como fuxido durante a posguerra. Fixémolo -lembro a miña irmá tecleándollos e corrixíndolle as faltas e algunha que outra rima defectuosa, malia as reticencias de miña nai, que o consideraba un tolo-, e fixemos fotocopias e logo creamos uns caderniños que ían conformar unha edición caseira non venal, pero visto o éxtio inicial, eu creu que lle podía sacar uns cartiños e púxoos a quinientas pesetas.
O enterro do Barbeiro congregou a xentes de tódolos lugares, que non se vían dende había anos e todo o mundo estaba moi contento de atoparse.
Daquel día lembro que no adro da igrexa alguén dixo: "A morte do Barbeiro é coma unha broma". E era.
Grazas de novo Juan, por este post.

juan l. blanco valdés dijo...

Creo,amigo/a anónima, que o valor do meu post fica escurecido pola breve, fermosa e cativante historia que vén Vde. de relatar. A súa conclusión, "a morte do Barbeiro é coma unha broma", é exactamente o que eu quería dicir. Só que a súa evocación o fai de xeito escalofriante.
Fondamente obrigado.