Coisas lusitanas

Meu pai, que coñeceu de primeira man o Portugal dos mediados dos corenta, contoume que o fundador do Estado Novo António de Oliveira Salazar ―lonxevo coma todos os ditadores contemporáneos, tamén éche boa festa: morreu en 1968 con oitenta e un anos, tras trinta e cinco no machito― era un tipo dunha austeridade lexendaria: sou pobre e filho de pobres, presuntuaba. Solteiro toda a vida (Deus isentou-me da paternidade porque me reservou para missão maior escribiu), seica vivía cunha irmá, non bebía nin fumaba e hai que supoñer que do outro tamén pouco ou nada. O réxime no que sumiu ao país, xemelgo do Movimiento do seu colega hispano, era un trasunto da súa miserable, e miserenta, imago mundi e atentaba na súa tristeza e escuridade fundamental ―tamén coma o franquismo― contra a visión alegre e luminosa da existencia dun pobo como o portugués, por moito fado, moito sebastianismo e moito sentimento tráxico que lle queiran apoñer. Gusto moito, moitísimo de Portugal e a súa xente, e segue resultándome fascinador comprobar a mestura de elementos comúns ―tan comúns― e diferentes ―tan diferentes― entre Portugal e España, en xeral, e Galicia, en particular, especialmente no que fai á região norte.
Dos elementos que nos unen a españois e lusos derivados da compartición recente de réximes políticos que fedían a incenso e mexo seco, hai un de base escatolóxica e manifestacións por veces hilarantes que ten que ver, creo, coa visión sucia e subdesenvolvida do sexo por aqueles anos, visión que se movía entre a máis rigorosa represión e a máis escandalosa procacidade. Igual que non houbo Franco que reprimise a venda clandestina de condóns nas feiras das vilas, uns condóns malísimos que de seguro rompían ao primeiro embate (malia o márketing clandestino Condones la Gaviota, no se escapa ni una gota), nin o tráfico de baraxas de tías en pelotas fabricadas saiba deus onde, tampouco Salazar foi quen de rematar coa fabricación e venda daqueles marabillosos Santo Antónios, que agardo algún lector lembre, brincadeira irreverente e prístinamente lusitana en forma de frade de hábito franciscano (contra a advocación popular) dotado dun cordeliño na parte posterior, que, ao ser tensado, facía xurdir da entreperna do bo monxe un príapo erecto e colosal e de prepucio vermellón. Case con bágoas nos ollos polo tempo ido, lembro a un meu irmán que, á abuela, estremeña, gran rezadora e devotísima de San Antonio, amosoulle en certa ocasión un destes apócrifos frades lusitanos facendo ver á pobre vella que se trataba da efixie do verus sanctus. Cando a avoa, entre o arrobo místico e a desconfianza inspirada por un beato de aspecto tan heterodoxo, descubriu, ao conxuro do maldito cordeliño accionado polo meu irmán, o que sobresaía do santo hábito prorrumpiu en berros chamando hereje ao bromista e garantíndolle as máis terribles penas do inferno.
O que segue publicouse hai anos, non sei cantos, pois o recorte non consigna a data (puido ser en 1993 na sección “Ha cinquenta anos”) no Jornal de Notícias de Porto.

Uma disposição da Câmára Municipal de Lisboa de 1953 en atenção «às pessoas que procuram frondosas vegetações para a realização de actos que atentam contra a moral e os bons costumes» estipulava os delitos e multas correspondentes: «mão na mão 25$00, mão naquilo 50$00, aquilo na mão 75$00, aquilo naquilo 100$00, aquilo atrás daquilo 125$00; com a lingua naquilo 150$00, neste caso preso e fotografado.»

E remata o articulista: Uma medida, sem dúvida, edificante.
Adoro Portugal.