Suplemento poético dominical

O 5 fructidor de 1804, Stendhal anota no seu diario: Poeta é o que conmove.
Difícil dar cunha definición más lapidaria, breve e contundente do que eu entendo por poesía. Trátase da capacidade de premer no nervio íntimo do lector, de estremecelo, de provocalo a enfrontarse cos seus demos ou a gozar dos seus anxos interiores. A poesía é do lector, nunca do poeta.
E para mostra dous botóns. Dous dos meus poemas favoritos. Inquietantes, urxentes, estremecedores. Un en galego outro en castelán. Dous poetas dos que gusto extraordinariamente, Manuel Álvarez Torneiro —da Coruña— e José Ángel Valente —de Auria— . O de Torneiro vai en fragmento pois é longo de máis para dálo enteiro, pero recomendo vivamente a súa lectura completa.

José Ángel Valente: «Serán ceniza»
(de A modo de esperanza, 1953)

Cruzo un desierto y su secreta
desolación sin nombre.
El corazón
tiene la sequedad de la piedra
y los estallidos nocturnos
de su materia o de su nada.

Hay una luz remota, sin embargo,
y sé que no estoy solo;
aunque después de tanto y tanto no haya
ni un solo pensamiento
capaz contra la muerte,
no estoy solo.

Toco esta mano al fin que comparte mi vida
y en ella me confirmo
y tiento cuanto amo,
lo levanto hacia el cielo
y aunque sea ceniza lo proclamo: ceniza.
Aunque sea ceniza cuanto tengo hasta ahora,
cuanto se me ha tendido a modo de esperanza.


Manuel Álvarez Torneiro: «Nómina viva»
(de Luz de facer memoria, 1999)

Os profetas coa súa constelación desorientada
ao pe dos zócolos da cidade arisca e pervertida
e exhumada cada alba.

Os grandes contempladores do mar
desmesurado coma un holocausto,
coma unha eternidade.

Os que teñen no principio un hospicio,
un fumazo que cega,
noite baixa de grilos e felpa fusilada.
Os que gardan no fondo dunha caixa de óxido
aceites raros, estampas desveladas,
unhas follas de égloga.

Gustaban do pantrigo, do mel lento das tardes,
do ruído dos ríos criadores.
Abrían libros de convicción, valedores,
algo perpetuo no día a día;
soñaron a paz que acende a flor da convivencia,
o carbón do delirio
e amaron para deixar de ser anónimos
e escuros e pobres definitivamente.

Os sentados ás portas.
Os pintores de cisnes
ou de crucificados,
oleosos de océano
cando o esplendor.

Líricos das derrotas e supremos,
transparentes de patrimonio,
voceiros quizáis dun imposible.

Eles aínda posibles
nesta hora durísima do mundo.