El duque

Escribín o meu primeiro poema, un poema malo —invoquemos unha vez máis a Wilde: todo poema malo é sincero— e produto dunha arrautada incontrolable, aos 17 anos, nun gabinetiño que había a carón da salita de estar da miña casa e pouco tempo despois de ter oído, aterrado, a nova na televisión. Uns pistoleiros de ultradereita coseran a tiros a un grupo de avogados laboralistas no barrio de Atocha. Eu daquela escribía os poemas nunha vella Olympia de meu pai, que, moi pulcramente, poñía enriba dun tapetiño verde de felpa cos bordos dentados. Non me facía falta corrección algunha (non había tipex nin nada parecido) pois practicaba unha especie de haikus ou arrautos de poesía automática que ían ao papel tal cal saían do caletre. Non lembro a totalidade do poema (nin falta que fai, probablemente) pero si un verso, que era una solicitude lírica aos asasinos: no cortéis su aliento, e outro no que os tildaba, nun apocalíptico remexido de cualificativos, de imperiales bestias del destrozo (supoño que o de imperiales era unha reminiscencia freudiana do meu paso pola OJE: voy por rutas imperiales caminando hacia Dios, ¿quen lembra hoxe estas cousas?).
Eu, daquela, facía o COU, tiña o pelo vermello como as cenorias, cara de leite fervido, mil pencas na cara (parecía Huckleberry Finn), lan de rato no sobrebeizo, voz laruta e moitos paxaros na cabeza. Militaba na Xuventú Comunista de Galicia, brazo adolescente do Partido, que o era por excelencia, magnífica escola política de moitos nomes que hoxe habitan no bipartito, entre eles o propio jefe. Reuniámonos no bar Stop da Estrada con Inma, que era unha sorte de instrutora política e nos falaba de espazos de liberdade, eurocomunismo, Gramsci, Berlinguer e así, e eu, que ás veces non entendía moito, deixábame seducir por unha ensoñación pouco respectuosa coa disciplina do partido e pensaba que a tal Inma estaba ben boa e miráballe para o seo.
O trasfondo permanente destes tempos era un nome e un rosto habituais da tele e os medios de entón. Cando falaba transmitía un convencemento anómalo para un político cocido ao lume do máis granado do Régimen. Pouco e pouco —loitándose na esquerda contra a incredulidade— o país en xeral ía coincidindo en que o tío os tiña como o cabalo de Espartero. Zurrábanlle a badana dende todas partes. Crecíanlle os ananos por onde queira. Cando solidificou a vasilla do seu proxecto e soubo pasado o seu momento retirouse, con despedida por televisión e todo. E seguía, anos despois, transmitindo o mesmo convencemento de sempre. Concedéronlle un ducado un pouco prosaico, co seu apelido, bastante vulgar, sen ánimo de ofender a ninguén. A vida pagoulle mal. Morreulle xente moi querida e eu, que seguía lembrando o seu rosto na televisión en branco e negro da casa de meus pais, sentino ben por el cando —coma guinda dun perverso pastel— me enterei que era vítima dunha afección especialmente jodida para un home que consagrou os cinco sentidos, hoxe perdidos saiba deus onde, á mellora das condicións sociais, políticas e económicas do país onde lle coubo vivir.
Pronto fará trinta anos das primeiras eleccións democráticas nesta vella e sufrida pel de touro tras a ditadura. Lembrar a Suárez e moi grato para min, pola época e por el mesmo. Aquel poeta arrautado, comunista e imberbe de 17 anos debíalle esta homenaxe.