O positivismo, Juan de Valdés e un can de caza

O positivismo occidental, que persegue obsesivamente un ideal e foi invadindo culturas tradicionalmente alleas a esta visión do mundo, ten trampa: ese ideal é, de seu, teórico e inatinguible, pois, en canto, se consegue un obxectivo dado, xa se desexa outro máis aló. Cando, grazas a unha tecnoloxía sen dúbida admirable, se acada cargar centos de  miles de toneladas de crú nun barco de dimensións ciclópeas ou lanzar un tren a 250 km por hora, a realidade, que sempre é, non se sabe se máis túzara ca cruel, vén poñer a visión dun novo ideal, borrosa como unha alborada na brétema, perante os ollos cobizosos do home: evitar para sempre que un supertanque afunda, emporcando dun repugnane lixo negro e pegañento miles de kilómetros de costa, ou incrementar ata a extenuación os medios técnicos para que ningún tren, nunca xamais, saia do camiño de ferro a 150 km por hora e xere tanta desventura. Pero, ai, para comer tortilla é preciso romper os ovos e teño para min que, se non inventan algo raro os chicos de Master Chef, haberá que seguir rompéndoos, se o que se busca é degustar unha deliciosa omelete. Na mesma medida en que o ser humano foi poñendo couto ás travesuras do azar e modificando a forza cega e primitiva da natureza, foi afastándose das sabias leis desta e das leccións, sempre aproveitables, daquel. Accidents never happen in a perfect world, cantaba nos felices oitenta unha señora moi linda e loira que lle chamaban Blondie. Pero, malia toda a cachivachada tecnolóxica que nos arrodea, o noso dista ben de ser un mundo perfecto. O malo é a obsesión en crermos que si o é. Eu mesmo podo dar fe, a través de certa experiencia persoal, de que Nai Natura pon a proba constantemente a nosa mísera condición humana. Meter un can de caza nunca casa, por exemplo, coa pretensión de convertelo nunha sorte de peluche encantador é como poñer toxos nun búcaro de cristal de Murano ou pedirlle a unha cebola que arrecenda a amorodo. Eu teño un beagle, que tras unha serie de destrucións e desastres que sería prolixo detallar, hai uns días agarrou cos dentes un Diálogo de la lengua, do meu parente Juan de Valdés, en fermosísima edición en oitavo de Saturnino Calleja, MCMXIX, prologada por Moreno Villa (edición da cal xa din colación neste recuncho), e, así como para pasar o rato, arrincou as tapas e roeu ben a gusto o lombo. Pillar a tempo a tan desalmado bibliófobo foi ocasión de evitar males maiores e un dano acaso irremediable ao venerable volume. Con independencia das consideracións acerca dos gustos literarios do meu can e da eventual oportunidade de fincarlle o dente ao esgrevio humanista, o incidente púxome filosófico. Velaí, reflexionei, como trinta segundos poden ter máis poder destrutor ca cen anos. Porque, ata a invención diso que chamamos e-book, os libros nacían, vivían e, xa antes, xa despois, morrían, pois todo o que pode tocarse, cheirarse, aloumiñarse ou romperse, e aínda viaxar de trocar de dono, está chamado a desaparecer un día. Por iso, eu que, como se ve, desconfío do positivismo e dos cans de caza, sempre preferirei o imperfecto.