Sei eu dun francés a quen lle
chamaba a atención que os galegos sempre tiveramos problemas coas chaves: que
onde deixaches as chaves; que se as ten Mariló e tiñas que telas ti; que chas
deixei no bar de Pepe e Pepe dime que as levou Arturo, e así. Outro coñecido,
este de nación siciliana e compañeiro de cafés vespertinos nos vellos tempos da
facultade, ironizaba con que non hai dous galegos que pidan o café igual: so, longo
de auga e con dous azucarillos; descafeinado de máquina; descafeinado de sobre;
cortado con leite morno; clariño e sen espuma… Neste elenco de trazos
subxectivos cos que, malia nós mesmos, resulta aparecérmonos aos ollos dos demais,
a min engaiólame a relación que temos co clima, unha dialéctica de amor-odio
que pode acadar suxestivos clímax cando, como é o caso desta húmida e gris
primavera, dous días de sol semellan un simulacro organizado por Protección
Civil. O clima é como o goberno ou o servizo doméstico: nunca nos contenta,
pero coa sensible diferenza de que, mentres da suba do IVE ou do infumable que
está a fabada podemos botarlle directamente a culpa ao presidente do executivo
ou á chica de casa, ¿a quen culpar de que chova cando debía lucir o sol ou de
que unha seca pertinaz amenace a colleita de pataca en Coristanco? Din, de
feito, os gramáticos que os verbos impersoais puros son os que expresan
fenómenos meteorolóxicos: neva, sarabia, chove non teñen suxeito lóxico nin gramatical pois, quen chove?
quen neva? Home, certo é que se os sabios de Metogalicia puidesen
transubstanciar o anticiclón dos Azores nun cristiano de carne e óso, máis dun
había de satisfacer un imperioso desabafo calcándolle unha boa couce en salva
sea la parte. Porque, en efecto, nada enche máis de carraxe e impotencia que
convivir cun clima absolutamente imprevisible e por demais fastidioso, que, se
ben define en boa medida as condicións físicas e anímicas da nosa existencia, non
responde a ningún tipo de criterio eventualmente domesticable. E isto
concíliase mal coa contemporánea conciencia humana dunha hipertecnoloxía
omnipotente, que o mesmo clona unha ovella que lle trasplanta a médula a un
señor de Albacete. Segundo unha coñecida hipótese da lingüística, adoito
criticada por excesivamente radical, a linguaxe configura o pensamento. Tal
vez, en efecto, sexa esaxerada, pero, unindo clima, linguaxe e pensamento, conclúo
que unha expresión como non sei se non
quererá chover é, para o resto dos idiomas do planeta, simplemente intraducible.
Porque, e isto é unha certeza, as linguas teñen alma.
PS: Como proba irrefutable de que as linguas, en efecto, teñen alma (o que, doutra banda, se relaciona coa teoría glosemática da substancia e plano do contido e a expresión), unha vez publicado este post, unha informante indícame que, en grego clásico, chover é un verbo persoal e quen chove é, claro está, Zeus, o deus de deuses.
No hay comentarios:
Publicar un comentario