Política

Disque o tigre, unha vez que cata carne de cristián, logo non quere doutra. Será polo mol e tenra, tan regalada. Eu, para min que algo así debe ser a política, e digo debe ser porque non gozo do beneficio da experiencia: a diferenza do tigre papahomes, nunca tiven eu interese ―e ao mellor tampouco oportunidade, certo é― de probar tan, polas trazas, rico manxar. Si desempeñei, coa entrega e entusiasmo dos que fun capaz, algún carguiño máis académico ca outra cousa, que algo conlevaba de política, porque, de seu e entendida como a arte ou xeito de conducir un asunto ao seu mellor fin, política haina en todo na vida: nas relacións cos amigos, cos familiares, cos colegas, superiores e subalternos, cando facemos a compra, cando viaxamos ou estudamos Coñecemento do Medio cos nosos fillos. Así, usamos o adxectivo político para aplicalo, nunha dimensión claramente positiva, a aquela persoa que, tal vez sen excesivas luces noutros respectos, sabe navegar con ventos adversos, saír airoso en situacións comprometidas e aínda conciliar vontades en principio encontradas. O que, con fonda ironía e claridade meridiana, se di «ser parvo para os polinomios pero listo para os recados». Pero hoxe a política, como é universalmente sabido, representa outra cousa, moito menos positiva e dotada dunha semántica social virulenta, relacionada popularmente con soldos desmedidos, vidas glamurosas e corruptelas sen conto, que mesmo provoca unha agresividade a duras penas contida, como se está vendo estes días nos innúmeros campamentos urbanos, na xénese dos cales, a dicir verdade, se mesturan grandes doses de carallada ―que, por certo, nada ten de estraño aos vintetantos anos, e dou fe― cunha certa, mínima, cantidade de auténtico compromiso. En fin, este é outro cantar, propio dun país onde os poderes públicos fan vergoñenta deixación das súas responsabilidades. Polo visto, o alcalde electo de Vigo ata puxo wifi aos descontentos, persuadido sen dúbida da rendibilidade de ser, ou parecer, tan «enrollao». Noutras catacumbas veño predicando que a democracia moderna, como os bens funxibles, está tal vez a piques de se consumir a base de tanto desgaste, e que a humanidade ―e nisto a historia é altamente ilustrativa― precisa reinventarse e renacer das cinzas dun sistema de partidos no que cada vez menos xente cre, un sistema que, ben entendido e na teoría é ideal e tanto ben leva producido, pero que no pé de obra é actualmente porta franca para solucionarlle a vida (e, como en todo, hai honrosísimas execpcións) a unha morea de ambiciosos e oportunistas, dotados dun sospeitoso código ético, que acaban collendo o «tranquillo» ao asunto e, como o meu tigre metafórico, logo xa non saben reacomodarse á vida común dos mortais. Sempre lembrarei unha interviú que lin nunha viaxe a non sei onde, na revista que os avións de Iberia levan no respaldo do asento, unha interviú que significou para min unha paradigmática e consoladora mostra de honesta sinceridade. Na entrevista, certo exministro dun dos gobernos de Felipe González aseguraba que, tras longos anos de tráfago permanente, despacho de deseño, aparicións constantes nos medios de comunicación, coche oficial, secretarias, viaxes, xantares, ceas, inauguracións e unha vaidade sistematicamente cultivada, perder as eleccións e voltar da noite para a mañán a un despacho universitario a preparar aulas, corrixir exames e dirixir algunha tese de doutoramento fora unha experiencia realmente dura, case insoportable por momentos, sincerábase o íntegro exministro. E aínda bo é, se un ten onde dar cos seus ósos. Son os riscos da política profesional, unha das actividades contemporáneas máis desexadas e que máis frustra deixar de desempeñar pero para a que, paradoxalmente, non fai falta nin se esixe ningún tipo de cualificación. José Ángel Valente preguntábase retoricamente nun discurso: Para qué serve un poeta? Eu supoño que, como as alarmas dos coches cando soan ás catro da mañán ou os comprimidos contra a acidez de estómago, os políticos son un mal necesario e alguén terá que coutar da «cousa pública». Pero, mirando o patio, non podo evitar preguntarme: Para qué serve un político?