Arcanos

Son de tradición milenaria as palabras máxicas que conxuran arcanos e abren mundos inimaxinados. Nas portas de Moria, Mithrandir, o peregrino gris, desespérase de non atopar a verba chave que dá acceso á tenebrosa mina. Podo mellon a minno, di a inscrición lítica en élfico. Fala amigo e entra, traduce Gandalf, e ordéalle á porta: Edro! ('Ábrete!' ), pero nin a tiros. Cando un dos hobbits lle pregunta qué quere dicir fala amigo e entra, o mago cae na conta de que está traducindo mal. O verbo élfico en imperativo podo non é 'fala (tell en inglés), amigo', senon 'di (say) amigo'. Cando o mago pronuncia en alta voz mellon, o cruxir das rochas abríndose é o siniestro anuncio dos subterráneos infortunios que agardan á comunidade na mina.

Ábrete, sésamo -nunca, por certo, acabei de entender a apelación ao nutritivo cereal- resulta unha versión máis popular, cercana e amable do episodio tolkieniano. Ao seu conxuro, Babá accedía a unha fascinación de xemas, brillos e riquezas que sublimaba, co elemento marabilloso característico dos contos, a miseria e sufrimento do mundo de afóra.

Hoxe as palabras máxicas do noso mundo chámanse password, user name e personal idenfitication number, PIN. Gardámolas nun segredo suspicaz e férreo, e as divindades que nolas outorgan practican a tal fin un conxunto de complicadas cerimonias secretas para que só nós as coñezamos. Temos moitas, en ocasións moitísimas, e as invocamos sottovoce ou ás agachadas, pero sempre mirando subrepticiamente ao noso derredor, sentados diante dun monitor ou de pé na rúa perante unha parede, ansiosos de novas descubertas, de novos coñecementos, agardando os favores de remotas amizades, o cálido erotismo da vaidade recompensada, ou, máis prosaicamente, o papel moeda preciso para a subsistencia e que -ai, a crise!- tantas suores custa arrepañar. Forzamos de maneira innmisericorde á nosa maltreita memoria a as lembrar e a nosa maltreita memoria resíntese: contas de mail, campus virtuais, redes sociais, blogs, metablogs, chats, messengers, tarxetas moedeiro, tarxetas de crédito, tarxetas de cliente, accesos restrinxidos, autenticacións... Somos vítimas dunha violenta rede alfanumérica que nos abre arcanos de tripas dixitais e cibernéticas. Pero o mecanismo segue sendo o de Alí Babá: un mundo paralelo, tecnoloxicamente impecable, no que buscamos sublimar moitas das eivas, taras, imperfeccións, halitoses e fealdades do mundo real.