Re-lector

«Porque vivimos a golpes, porque apenas sí nos dejan decir que somos quien somos…», dicía o poeta e cantaba o cantor hai bastantes anos, aplicando os seus estro e música ás condicións sociopolíticas dun país ben distintas das de hoxe. Pero, porque a poesía é un arma cargada de futuro, velaí que unha voz poética sincera, clarividente e dura coma o pedernal segue recollendo, con esa rara inmanencia dos textos eternos e universais, a realidade dos nosos días. Ou alguén discutiría que, hoxe, a setembro de 2008, vivimos a golpes, e apenas nos deixan dicir que somos quen somos? Eu aínda diría máis (xa o teño dito antes): vivimos, xa non a golpes coa vida senón a ostias con ela. Maldicimos do traballo; do tráfico; da chuvia; da calor (raro); dos horarios; de non termos tempo para nada; de que, cando o temos, estamos tan cansos que o que nos faltan son azos; maldicimos do luns; do remate do verán; desexamos que pase o tempo pero hai mil potingues para lle botar á cara e disimular que o tempo pasa; temos síndromes do máis variado e, mentres todo xénero de cultivadores de filosofías orientais, milagrosas curas antiestrés e cuentistas semellantes fan o seu agosto, somos vítimas dunha sociedade enlouquecida onde apenas hai lugar para nada auténtico nin que fuxa da uniformidade que impón un pensamento único; en resumo: traballa cinco días e consume dous.
Neste caldo de cultivo, eu non sei se ten vostede reparado no desmesurado valor que se lle concede ao novo. Pásmame o incremento de valor que, de seu, se lle supón a todo o novo fonte ao xa existente. A sacralización social da mocidade —hoxe ser novo [cast. joven, para entendérmonos] é sagrado, debendo ser os pais e profesores os que nos acomodemos no leito de Procusto que impón a escala de valores dos dezasete anos, e alá nolas compoñamos— corre parella da canonización de todo o que é novo. Na publicidade, novo é un adxectivo repetido ata cansar, como garantía de máis calidade, mellor confección ou maiores rendementos e resultados en relación ao produto anterior. Porque, non nos enganemos, vivir ao quite de todo o novo significa, en defnitiva, consumir máis.
Eu coñezo a verdadeiras vítimas da novidade. Individuos necesitados de colgarse case perennemente da Internet para atopar o último GPS; a última tecnoloxía mp4; o ordenador máis pequeno e potente; a punta en tecnoloxía blu-ray… considerando que así son cidadáns máis modernos, informados e, por tanto, con máis caché. A síndrome dalgúns amigos e coñecidos, que os leva a devorar cinco ou seis xornais ao día e meter entre peito e espalda todo canto artigo de opinión publican, tenme conducido en ocasións a poñer cara de póquer e facer o típico comentario de carácter máis ben propedéutico —do estilo de manda carallo tamén! ou si, home, si, éche o que hai— como resposta non comprometida a alusións á actualidade de tales eruditos, que supoñen en min idéntico coñecemento, sen saberen que, no fondo e como medida profiláctica elemental, vivo alonxado do nefasto efecto de toda sorte de xornal ou revista de actualidade.
No terreo da edición, esta querencia vesánica pola novidade xa sabemos a onde conduce: 70 000 títulos e 45 000 000 de exemplares non vendidos por ano. Entra un nunha libraría e fica abafado da primeira ollada polo torrente de títulos, autores, coleccións e editoriais.
De por parte, opino que un libro, cando é bo, é coma un vello amigo, tamén cando é bo. Canto máis o coñecemos e tratamos, máis aprendemos a apreciar as súas virtudes e tolerar os seus defectos. Contra o rodillo da novidade, son máis re-lector ca lector e decostume atopo na lectura coñecida un soaz repousado e exento de expectativas, as cales, ao cabo, entre tanta novidade fican frustradas en oito de cada dez casos.

Serán os anos que me fan máis conservador? Serán. Tamén lles digo unha cousa, vendo o que se ve na bipartita feira patria: de progresistas líbreme dios que de conservadores me libro yo.