4.6.08

Caninos puntiagudos e literatura

Poucos exemplos de (re)fundición literaria a partir de mitos etnográficos debe haber na historia literaria de Occidente comparables, no seu impacto e nivel de reeelaboración, ás historias de vampiros, que, dende o seu orientalismo eslavo orixinario, foron enchoupando cunha auréola de morboso misterio e siniestro engado a conciencia e sensibilidade dos cultivados cidadáns da snob e estirada Inglaterra victoriana. Atopo sumo gusto na evocación romántica do verán de 1816 no que o estraño conglomerado sistematizador do xénero gótico, perfectamente británico na súa extravagancia, formado por Mary Wollstonecraft filla (Shelley nas nupcias), o seu home Percy B. Shelley, Byron e John H. Polidori atoparon en Villa Diodati, a carón do lago de Xenebra, o marco paisaxístico e o fondo climático —noites de fortes trebóns, ventos e chuvieiras violentas— necesarios para daren renda solta ao exercicio de imaxinación e pulo estético que conduciron á creación do primeiro relato literario de vampiros (The vampire. A Tale, de Polidori editado en 1816) e a unha das elaboracións cimeiras do goticismo (e, de paso, da literatura inglesa da época): Frankenstein, or the Modern Prometheus, de Mary Shelley, que viu a luz en 1818, obra profundamente inquietante que reflicte, creo, un radical ateísmo —no que o seu home militaba—, tan virulento que conduce ao Dr. Frankenstein a desafiar ao mesmo Deus. A nai de Mary Shelley, Mary Wollstonecraft primeira, por certo, tivo un breve romance co pintor Henry Fuseli (nacido Johann Heinrich Füssli, 1724-1825), autor de fantasmagorías, horrores e escuros pesadelos (na imaxe, Os íncubos), que houbo de influír decididamente no romanticismo británico, e ao que fai referencia o xenio Poe en The Fall of the House of Usher.
Entre O vampiro de Polidori e a aparición do «código» definitivo e canónico do vampirismo, Dracula, 1897, novela na que o predicador irlandés Bram Stoker quintaesencia con suma habelencia todos os seus antecedentes, sitúase unha das producións para min favoritas do xénero: Carmilla (In the Glass Darkly, 1872) do tamén irlandés, tamén extravagante e tamén victoriano, John Sheridan le Fanu. Carmilla é un paradigma de intelixente administración narrativa e de elegancia no tratamento dunha condición de partida ―o erotismo lésbico que emana a relación das protagonistas―, que podería ter conducido ao seu autor a un auténtico fiasco. A mesura e equilibrio cos que se Le Fanu dosifica, a pequenas gotas para non empachar, un orixinal repertorio de elementos sobrenaturais, van definindo unha trama de intenso horror e repulsión, en perfecto, malia paradoxal, contraste coa beleza, enfatizada ata a esaxeración, do monstruo, da loba con pel de año, Carmilla. Sen dúbida, unha das obras mestras do xénero. Moi recomendable se é Vde. un lector tan rariño coma este menda. O día menos pensado me fago psicanalizar, a ver qué é o que me pasa.

5 comentarios:

donagalaica dijo...

Amigo Juan Luis, gustaríame deixar un post que fose algo merecente de figurar na súa páxina, pero non dou no final da semana.
Hoxe pasei pola oficina de correos a primeira hora e a funcionaria queixábase de que a xente está de mal humor...
"Será polo tempo...", dixen eu.
E ela engadiu: "ou polas hipotecas.. eu qué sei?"

juan l. blanco valdés dijo...

O mal humor actual da xente non é nada comparado co que vai ter de aquí a uns meses... A que está caendo!
Non se preocupe, prezada amiga, que coa visita é abondo. Cada vez vexo máis este recuncho coma un espazo de evasión/esquecemento do aburrida que é a realidade circundante. Mentres me/nos deixen escribir do que queremos!
Saúdos cordiais.

Anónimo dijo...

Non, se caer está caendo, pero os bares, cafeterías e restaurantes seguen cheos a rebosar. Misterios insondables!

Boa fin de semana (e non se nos vista de "gótico", por deus, que xa non ten idade).

Marcos Valcárcel López dijo...

COincido con esa paixón por "Carmilla" e os seus gustos no xénero. Saúdos.

juan l. blanco valdés dijo...

Api: pode vir o universo abaixo, anegárense os abismos insondables dos océanos, caeren mil veces as murallas de Xericó, abatérense sobre a pobre humanidade dez mil pragas peores ca as de Exipto... e o persoal renunciará a todo, menos a esa actividade que, por estes pagos, temos bautizado co termo técnico, de irepetible precisión, de carallada. Sobre ir de gótico en certas idades, se ata renunciou o meu admirado Robert Smith, vocalista de The Cure, que hei facer eu, pobre de min?
Marcos: encantado de saber que es seareiro de Carmilla e nosferatus varios. En parlerons! Apertas.