Pedeéfe

A primeira vez que sentín falar de .pdf (ou pedeéfe) foi na feira LIBER en Barcelona nos principios dos noventa, nunha mesa redonda moi internacional na que participaban informáticos, editores e distribuidores. Había unha señora británica, con obvias capacidades proféticas, que afirmou que o innovador documento de formato portátil de Adobe estaba chamado a converterse no estándar natural para a edición dixital, tanto tanxible coma en liña, en harmoniosa competencia con .html. Case vinte anos despois, cabe preguntarse que sería do mundo da comunicación cultural e científica e da edición sen .pdf. Nun concurso sobre qué palabra é a que un grupo de editores de hoxe pronuncia máis ao cabo do día de certo que o alfónimo pedeéfe ía ter moitas papeletas para gañar. Facemos pedeéfes con probas de maqueta, e mesmo hai autores que as corrixen usando das potencialidades do propio .pdf (nunca o acepte: ao final terá que pasar as correccións da pantalla a unha copia impresa; ergo, dobre traballo!); facemos .pdfs coas sucesivas probas de cuberta ata pecharmos a definitiva; facemos pedeéfes para cetepé (.pdf’s para CTP) co cal axilizamos os procesos de produción do libro a un punto máximo. Se a un impresor tradicional lle contasen que un ordenador rasteriza un pedeéfe para envialo directamente á confección de pranchas de offset abofé que afirmaría algo como pobre profesión!
A tecnoloxía, de seu, non é boa nin mala. A fisión atómica e o tubo de raios catódicos son cousas neutras; Little Boy e a televisión non. Un efecto bastante perverso da tecnoloxía, creo, é o rápido que nos afacemos a ela e a paulatina instalación na crenza de que o mundo sempre funcionou así. Non están moi lonxe na miña lembranza os tempos nos que un documentalista botaba cinco días de traballo acopiando unha información que hoxe Google devolve en 0,058 segundos. Pedeéfe é unha tecnoloxía bárbara —que diría un arxentino—, que dúbida cabe, pero a súa contribución á fuxida cara adiante que hoxe é a edición —a edición compulsiva poderiamos dicir— foi e é definitiva. A facilidade técnica tradúcese directamente nunha produción incontrolada: autoedición+pdf+ctp / autoedición+pdf+impresión dixital=facer libros como churros.
Editar compulsivamente? A pregunta que todos nos facemos é: para quen?