Dor

En 1820 o Honrado Estado Luterano Ortodoxo de Hannover aínda practicaba a tortura como procedemento penal normal. Lembro que, revisando a tradución que hai meses publicamos de Dos delitos e das penas (Dei delitti e delle pene, 1764) do extravagante ilustrado marqués de Beccaria, chamoume a atención que aínda mediando o Século das Luces houbera que adicar un capítulo enteiro a xustificar a barbaridade que era pretender achar verdade nos toldóns destrozados dun home. Só existe, en efecto, unha cousa que excite máis o home ca o pracer: a dor. A diferenza, como ben sinala frei William de Baskerville, reside en que, mentres o vencello que une o home coa éxtase beatífica é divino, o lazo do torturado co torturador é un cingulus diaboli, no que -unha sorte de síndrome de Estocolmo- aquel só busca a satisfacción deste, a custa do que sexa.
A dor representa un estado de anomalía, no que nada é como adoita ser: vítimas da dor, o mundo coñecido, as pequenas cousas que nos fan felices deveñen un territorio torvo e hostil. Unha recente lumbalxia, tan intensa como importuna, conduciume a un repouso forzado no que tiven tempo para máis dunha reflexión. A nosa é unha sociedade analxésica e damos por perdidas en absoluto as habelencias para convivir coa dor. O único que queremos en canto se instala, é que a dor desapareza. Os nenos, en canto lles doe algo, inquiren alarmados: Papi, cando me vai pasar? Postrado no sofá, vendo de mala gana, unha peli medieval de moita batalla, sangue a gogó, membros brutalmente esnaquizados e centenares de mortos por escena, pensaba: Que tíos. Isto eran homes e non as melindradas de hoxe. Ía jodido eu coa miña lumbalxia na Idade Media. Imaxinan chamar a William Wallace para lle dicir: Oe, William, que xa sei que temos batalla o luns, pero mira, case vou pedir o día, que che ando cunha dor de lombo que non me rexo.
Non son ningún heroe, por suposto; tanpouco creo que a forxa dos homes tivera que levar aparalleadas a privación, a enfermidade e a bravura de botar o día batendo uns nos outros. En realidade, tras varios días de sufrimento, recupero a luz coa saúde e bendigo os analxésicos, antiinflamatorios e relaxantes musculares e a nai que os abatanou. Pero todo ten a súa lección, e, cando toca apouchar cun lombo que renega de se poñer dereito, aprender da dor ten o seu aquel de sabedoría.