De nubes, ceos, imaxinarios e configuracións

Non sei que visitante anglosaxón (inglés ou norteamericano) dos anos vinte, definiu a Xeración Nós como un grupo de entusiastas locais. O certo é que unha das consecuencias negativas de que adoecen todas as colectividades, xentes, países e culturas que non fan outra cousa que mirarse o embigo, é que lles resulta inconcibible que alguén os vexa dun xeito diferente a como esas colectividades, xentes, países e culturas se ven a si propias, maiormente cando a diferenza estriba en matizar a transcendencia, dimensión ou impacto que se autoatribúen. Xa saben, iso tan traído e tan levado de que as nubes non deixen ver o ceo. Así, o feito de alimentar unha configuración cos perfís propios se complementa coa negativa a asumir ou entender as visións alleas. Lembro que unha persoa noutrora moi xunguida a min, de nación xermana, investigou sobre o xeito en que influíu na obra gráfica de Castelao a pintora social alemana Käthe Kollwitz (Gabriela Jaskulla: "Käthe Kollwitz y Castelao : la incorporación a la historia y el precio de la historia" Cuadernos de Estudios Gallegos, 36 (101), 1986, 225-246), chegando á curiosa conclusión de que o autor galego non entendeu en absoluto a obra de Kollwitz, limitándose a xulgala ―e tamén a incorporala á súa propia obra― dende os esquemas en que el interpretaba a Galicia da época, sen manifestar o máis mínimo interese en permearse da realidade social, moi diferente, que inspiraba a obra da pintora alemana.
Ata a saciedade se ten reiterado a imaxe de Fisterra, ou Finisterre, como a quintaesencia de Galicia: cabo occidental do mundo; límite dos camiños xacobeos; imaxe verdegrís na que, como en ningures, se efectúa a conxunción da mar e a terra galegas; paradigma da bretemosa e céltica cultura atlántica, parello a outras paraxes irmás como o Finistère armoricano ou o Land’s End cornuallés. Pois ben, a acendida evocación que os peñascos e esfragadoiros do cabo suscitaron ao meu prezado don Jorgito el inglés, na súa visita en mil oitocentos trinta e pico, facía desfilar elementos ben distintos:
La grandeza severa y agreste de aquellos paisajes, subyuga la imaginación. Esa costa salvaje, lo primero que percibe de España el viajero procedente del Norte o el que surca el ancho océano, responde muy bien, por su apariencia, a la idea que de antemano se tiene de tan singular país. «Sí ―exclama el viajero―, esta es España, sin duda alguna, la inexorable, la rígida España; este paisaje es un emblema de los que en ella han visto la luz. ¡Alba y Felipe, Cortés y Pizarro, severos y colosales espectros que surgen entre las sombras de la edad pasada! ¡Sí, esta es España, sin duda, la inexorable, la indomable España, tierra emblemática de sus hijos!»
Quen pillara hoxe a don Jorgito dicindo estas cousas! Dirían que era do pepé, seguro!