Ata que o corpo aguante

Hai uns días fun convidado a unha romaría campestre, típica do verán nunha aldea de Galicia. Dito así, «romaría campestre nunha aldea de Galicia», a cousa soa a xeórxico folklore decimonónico, tan do gusto daquela Cova Céltica de farmacéuticos, avogados e funcionarios do catastro que puxeron polainas, montera e unha gaita ao vello mito rousseauniano do bo salvaxe e sentían, desde as súas levitas de pequenos burgueses e mesas de camilla con braseiro, moita mágoa do pobre labrego, asoballado por trabucos, cregos e caciques. 

A tal romaría campestre respondía en todo ao modelo da festa jolgorrio que, por decreto, se institucionaliza en Galicia dende o 15 de xullo ao 15 de setembro, un modelo, tan apreciado de propios e estraños, fundamentado esencialmente nun kit moi concreto: o exceso, a vulgaridade e a máis abochornante mixtificación. Nas, tan en voga, festas celtas do país (cuxa tradición é tan apócrifa como o propio mito celta), o druída é o taxista do pueblo, tan parecido a un celta como a Mickey Mouse, e Fata Morgana a señora da mercería, que foi pola mañán á perruquería e por non quitar, nin quita nin as gafas. Os viquingos da romaría famosa son tan escandinavos como podían ser calmucos ou nativos da península de Kamchatka. As tendas das feiras medievais (e non hai xa vila que non teña a súa) son de aglomerado e os xoglares, cetreiros e moinantes, postizos como un bisoñé. Tan enraizados certames teñen como guinda un elemento tan celta, viquingo ou medieval como as cumbias do Combo Dominicano.  

Non importa. Nun país de  ídolos de pés de lama, o caso é ter un motivo (se baseado ou non nunha tradición é o de menos) para dar renda solta á catarse colectiva a través do exceso: comer, beber, bailar, berrar, suar… 

«Ata que o corpo aguante» non é máis que a tradución moderna daquela expresión propia do subdesenvolvemento e a fame: «quitar o corpo de mal ano». Ata que o corpo aguante, tal é o elegante mantra da intemperancia e o leitmotiv de calquera festa estival do país, directamente relacionado co culto primario aos praceres do estómago, ao balbordo e ao abuso dos instintos, propio dunha sociedade civil á que lle falta unha fervedura, ou, tal vez, dúas; unha sociedade rururbana na que a transición entre a bucólica harmonía da muiñeira, que tanto admiraban Murguía e os seus colegas, e o estrondo da Panorama durou tanto como o suspiro dun malvís.