9.12.14

A lingua contra as cordas



Sempre que algún informe estatístcio reflicte a nosa actualidade sociolingüística ármase a marimorena. E, nesta ocasión, non é para menos, cando se constata que só un de cada catro rapaces de entre cinco e 14 anos (é dicir, o relevo xeracional do país) ten o galego como lingua cotiá e que o 47%  do mesmo estrato demográfico non o usa nunca. Eu non son sociolingüísta nin podo achegar unha análise destes datos que vaia para alén das reflexións a que me move a miña condición de usuario e cultivador dunha lingua que levo moi dentro, nesa paraxe onde reside a CPU da nosa alma. Porque, cando falamos da lingua, falamos do bastidor onde facemos encaixar a vida. Se hai un elección persoal e intransferible que contribúe a nos definir como os seres humanos que somos —en realidade son dous, lembrémolo: bipedestación e linguaxe articulada—é a lingua. A lingua e a outredade do mundo que nos arrodea: coa lingua chamámoslle arbore ao que é unha árbore e cabalo ao que é un cabalo, obxectos —árbore e cabalo— de existencia anterior e independente á da súa denominación idiomática. Así é que os obxectos 'árbore' e 'cabalo' son tree e horse, puu e hevonen, Baum e Pferd, segundo a latitude e nación do falante. Non hai nada, polo tanto, máis móbil colectivamente nin máis estable individualmente ca a lingua. Coa lingua enamorámonos, insultamos, convencemos, dicimos as cousas máis fermosas e podemos dicir as máis malvadas.
Por iso, e aínda recoñecendo os encomiables esforzos de tantas beneméritas institucións e persoas a prol dunha lingua que é o meu tesouro, debo dicir que non son moi optimista. Tampouco quixera soar derrotista, pero se existe algo túzaro é a realidade, e, na realidade dun mundo globalizado, que ten elevado a koiné universal, o inglés, á categoría de valor macroeconómico, ficará cada vez menos espazo para o herdo espontáneo e o desenvolvemento funcional das linguas vernáculas de tantos países. 
A apreciación do secretario da Real Academia Galega, o meu prezado amigo Henrique Monteagudo, de que o futuro do galego estásenos indo das mans reflicte, ao meu modo de ver, a cuota de inevitable frustración inherente á pretensión de que as institucións induzan unha elección tan fonda, tan persoal, tan íntima, tan intransferible, tan inxustificable —por non existir razón algunha que nos leve a xustificala— como a lingua na que se vai desenvolver a nosa vida. Pero ogallá me equivoque.

No hay comentarios: