17.8.12

El toro


Un diestro brindando ao respectable unha verónica cunha ikurriña por capote compón unha imaxe digna de ingresar no rico imaxinario do surrealismo patrio, que, dende os caprichos de Goya ao can andaluz de Buñuel, define con bizarro estremecemento moitas das obsesións, medos e tabús desta vella pel de touro. Agora que os excesos nacionalistas destilan escrúpulos insalvables acerca do financiamento dun mastodonte administrativo perfectamente prescindible resulta que, por exemplo, a Rioxa, cunha poboación pouco superior á cidade de Vigo, ten un parlamento autonómico―, a «fiesta nacional» adquire unha dimensión, ao meu modo de ver, moito menos criticable pola crueldade exercida coa nobre e fera res ca polo feito, simplemente intolerable para o pensamento nacionalista, de que as corridas constitúan un elemento paranacional que non respecta as lindes entre Aragón e Cataluña ou Burgos e San Sebastián. Resulta dunha hipocresía dificilmente defendible apelar á crueldade física da lidia nun país onde se ten elevado á norma colectiva de conduta a bestialidade no trato cos animais. No noso paraíso rural, tan caro aos entusiastas, é acostumado que un desafortunado can morra atado á cadea á que o uniron de por vida sendo un cachorro. Non é isto crueldade? Nunca me gustaron os touros pero entendo que todo e cuestión de sensibilidades. Persoalmente, sempre deplorei ter convertido en espectáculo o terror de cabalos e poldros vítimas dunha agresividade máis machista ca viril nos «curros» e rapas do país, dos que tanta xente sente orgullo. Os encerros e carreiras do San Fermín, onde o espanto da res brava que foxe enlouquecida é da mesma intensidade que a chulería insensata do antropomorfo que a excita, testemuñan unha dinámica, atávica e irracional, na que o combate coa besta supura un ritual de sangue gratuitamente derramada. Como as «Hazañas Bélicas» de Boixcar ou as novelas de Lafuente Estefanía, os touros representan para unha colectividade de persoas que os perciben con gusto un elemento de identidade e cohesión e non, malia Bildu, de afastamento. Porque, tal e como a ikurriña convertida en capote ilustra de xeito case onírico, non existe baixo os ceos do mundo nada tan discutible, subxectivo, mestizo, contraditorio e indomable como o propio concepto de «cultura». Algo así como dependurar nun dos «toros» de Osborne que flanquean as estradas do país un pano branco cruzado en diagonal por unha banda azul.

No hay comentarios: