O maquinucho

Sabe vostede o que é unha metonimia? E unha sinécdoque? Acouge, ho, que non se trata de sinistras patoloxías do aparello dixestivo, malia compartirmos galenos e filólogos un léxico de base helena que, na verdade, por veces non sabe un se se refire a graves enfermidades ou a caprichos da retórica: epanadiplosis, pleonasmo ou diaporesis son vocábulos que, na consulta dun médico circunspecto poñerían pavor, e, non obstante, son inofensivos tropos. Ao que ía, que eu prendo nunha silva e logo líome. Para que vostede me entenda, a sinécdoque e a metonomia son figuras do estilo, de lindes pouco definidas, grazas ás cales Londres vale ‘o goberno inglés’ en expresións como Londres nega toda participación no conflito ou ler a Cunqueiro, ‘ler as obras de Cunqueiro’.

Este erudito introito á columna de hoxe, á parte de evidenciar os claros beneficios sociais que reporta o coñecemento filolóxico, dá foco ao fenómeno que paso a comentarlle. É o caso que un amigo meu, con consoladora sinxeleza en tempos tan complicadiños, e usando de sinécdoque (malia el non o saber), denomina maquinucho ao ordenador pero tamén á rede Internet ou, indistintamente, ao omnipotente san Google. Di o meu amigo: Hoxe queres saber quen é alguén ou mesmo como é, se loiro, baixo, chepudo ou gasta bigote, guapo ou feo, metes  o nome no maquinucho e listo: fotos de agora e de hai anos, documentos, datos, teléfono, enderezo… todo está no maquinucho e todos estamos no maquinucho, non hai quen escape.

A verdade é que o meu involuntariamente retórico amigo o clava: todos estamos no maquinucho e, queirámolo ou non, deixamos (en pasado e presente) un ronsel de datos e metadatos de nós mesmos nos abismos dixitais do ciberocéano insondable. A pretensión de borrar a pegada dixital, que acada de certo unha importante ahesión social,  ten, ao meu modo de ver, o mesmo futuro que unha banana na gaiola dun macaco. E isto é así porque, malia tal vez non decatármonos, Internet é un trasunto perfecto do mundo real e, ao igual que non resulta posible borrar de todo o noso paso polo mundo real (pois, unha vez desaparecidos, por calquera indicio, detalle, comentario indiscreto, palabra inconsciente ou casualidade impredicible, voltaremos á palestra), resulta imposible facernos desaparecer do escenario onde hoxe se desenvolve unha boísima parte do drama ou comedia cotiá que constitúe a nosa existencia: o maquinucho.