Rosa, rosae

Axudando ao meu fillo Juanpe co latín da secundaria (no seu colexio, cousa rara, é obrigatorio), rememoro sufrimentos escolares, hoxe entrañables malia teren influído amargamente no seu momento, ao punto de facerme case desistir de seguir coa carreira. Suspendín latín en segundo ano da miña licenciatura en Filoloxía Hispánica, pois daquela consagraba eu a miña condición de estudante en Compostela a unha existencia noctívaga, na que Tácito e as Metamorfoses ovidianas se conciliaban pouco coa ofrenda dos meus dezanove anos a musas, digamos, máis mundanas. O verán subseguinte ao patinazo, e xa reposto do trauma (era o primeiro suspenso da miña vida), adiqueino a traducir De amicitia, de Cicerón, un sublime tratado de humanidade, que evidencia o herdo incalculable de Roma ao mundo occidental. O que comezou sendo unha obriga por demais molesta, e directamente imposta pola necesidade de render contas no exame de setembro, foi mudando paseniño nun labor feito, ao cabo, máis por pracer ca por compromiso. No silencio nocturnal do estío e baixo a luz pálida do flexo, eu ía montando as pezas da sintaxe ciceroniana e adquirindo aos poucos a visión dunha paisaxe lúcida e coherente, cando penetraba o sentido final dun período que comezara cinco liñas máis arrriba. Xa aprobada a asignatura, seguín durante meses traducindo, por puro gusto, outras obras e autores. Hoxe teño a absoluta certeza do moito que a miña pobre intelixencia debe á extraordinaria ximnasia mental que é o latín e ao acervo cultural que me proporcionaron os clásicos. Na sempre imprescindible incitación ao pensamento complexo, o abandono de materias como o latín ou a filosofía supón unha lamentable depauperación intelectual. Actualmente, cando tanto se bota man dunha artillaría terminolóxica que inclúe produtividade, transferencia de tecnoloxía, excelencia ou rendibilidade, ata o punto de mesturárense alarmantemente as lindes da universidade e da empresa, un profesor que ensina os verbos polirrizos gregos, as fontes medievais de Lutero ou o positivismo hegeliano, pregúntase, con moita razón, o valor que as súas ensinanzas teñen en termos de transferencia de tecnoloxía ou produtividade. Sospeito que Sócrates tería serias dificultades hoxe para acreditarse como catedrático universitario de Filosofía.